Organizacja ruchu kolejowego. Marianna Jacyna
Чтение книги онлайн.
Читать онлайн книгу Organizacja ruchu kolejowego - Marianna Jacyna страница 7
Название: Organizacja ruchu kolejowego
Автор: Marianna Jacyna
Издательство: OSDW Azymut
Жанр: Техническая литература
isbn: 978-83-01-20692-5
isbn:
Praca eksploatacyjna wykonana przez kolejowych przewoźników pasażerskich w Polsce w 2017 r. wyniosła 162,3 mln pociągokilometrów [169]. W porównaniu z 2016 r. wartość ta wzrosła o 1,4%, co oznacza, że pociągi przewoźników pasażerskich przejechały o ok. 2,3 mln km więcej. Najmniejsza wartość została osiągnięta, tak jak w przypadku pracy przewozowej, kiedy uzyskano wynik na poziomie 135,4 mln pasażerokilometrów.
1.3.2. Struktura rynku przewozów towarowych
Struktura rynku przewozów towarowych jest silnie powiązana ze wskaźnikami opisującymi makrootoczenie. Polska gospodarka jest wyraźnie we wzrostowej fazie cyklu koniunkturalnego (rys. 1.5).
Rys. 1.5. Dynamika realna produktu krajowego brutto
Źródło: GUS 2018
W generowaniu popytu na przewozy towarowe coraz większą rolę odgrywa makroekonomiczny czynnik wzrostu gospodarczego, jakim jest konsumpcja indywidualna. Zmiany w poziomie i strukturze spożycia, a także zmiany preferencji konsumentów przyczyniają się do rozwoju obrotu towarowego, zarówno krajowego, jak i zagranicznego, oraz wzrostu transportochłonności cyrkulacji dóbr konsumpcyjnych i popytu na pracę przewozową.
Drugim obok obrotu towarowego najważniejszym rodzajem działalności gospodarczej generującym popyt na przewozy towarowe jest produkcja przemysłowa. Maleje znaczenie produkcji przemysłu ciężkiego jako źródła popytu na przewozy towarowe, wzrasta natomiast dynamicznie rola przemysłu przetwórczego, który stymuluje zapotrzebowanie na przewozy krajowe i zagraniczne dóbr finalnych, części zamiennych i komponentów do produkcji.
Kluczowe czynniki determinujące rozwój przewozów to rosnąca międzynarodowa wymiana handlowa i konteneryzacja w transporcie, wzrost wolumenu ładunków obsługiwanych przez polskie porty wynikający ze strategicznego położenia Polski na skrzyżowaniu głównych korytarzy transportowych oraz wzrost przewozów na Nowym Jedwabnym Szlaku. Wyniki w przewozach towarowych koleją w 2017 r. (rys. 1.6) wskazują, że przełamana została tendencja spadkowa. Przewoźnicy przetransportowali 239,9 mln ton ładunków, co stanowiło wzrost o ponad 7,9% w porównaniu do 2016 r.
Rys. 1.6. Masa przewozowa na polskim rynku kolejowym w latach 2008–2017
Źródło: opracowanie własne na podstawie GUS i UTK
Wzrost masy przewiezionych ładunków w 2017 r. związany był z ogólnym ożywieniem wielu gałęzi gospodarki i wieloma nowymi inwestycjami. Praca przewozowa w 2017 r. (rys. 1.7) wyniosła 54,8 mld tkm i była wyższa niż w 2016 r. o 4,2 mld tkm, tj. 8,3%.
Minimalnie zwiększyła się średnia odległość przewozów z 227,8 km w 2016 r. do 228,5 km w 2017. Na wyniki wpłynęły większe ilości przewozów intermodalnych oraz ładunków masowych, takich jak węgiel czy kruszywo. Poziom przewozów ładunków mierzony tonokilometrami lokuje polski transport kolejowy na drugim miejscu wśród 28 krajów UE, za Niemcami, a przed Francją. W 2017 r. na rynku kolejowych przewozów towarowych funkcjonowało 71 przewoźników realizujących przewozy na podstawie licencji wydanej przez Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego. Liderem na rynku kolejowych przewozów towarowych w Polsce jest PKP CARGO S.A. W 2017 r. spółka miała 44,24% udziału w rynku pod względem masy towarowej (rys. 1.8) i 51,44% pod względem zrealizowanej pracy przewozowej (rys. 1.9).
Rys. 1.7. Praca przewozowa na polskim rynku kolejowym w latach 2008–2017
Źródło: opracowanie własne na podstawie GUS i UTK
Rys. 1.8. Udział przewoźników wg przewiezionej masy towarowej w 2017 r. (udział > 0,5%)
Źródło: [169]
Rys. 1.9. Udział przewoźników wg wykonanej pracy przewozowej w 2017 r. (udział > 0,5%)
Źródło: [169]
W Polsce główne wolumeny towarów przewożone transportem kolejowym dotyczą przede wszystkim węgla, kruszyw, koksu, produktów rafinacji ropy naftowej, materiałów budowalnych, wyrobów chemicznych oraz towarów przewożonych w kontenerach. Jak wskazują prognozy, w ciągu następnych kilku, kilkunastu lat większość z nich utrzyma obecny poziom lub będzie się rozwijać.
Przewozy kolejowe mogą być rozsądną alternatywą dla dominującego transportu drogowego, zwłaszcza w przypadku transportu towarów masowych. Transport kolejowy jest też szczególnie istotny dla wysoko wartościowych ładunków, jakimi są ładunki skonteneryzowane przewożone na odległość większą niż 300 km. Takie rozwiązanie idzie w parze z kierunkiem polityki transportowej UE, która jest zdecydowanie nastawiona na wykorzystanie proekologicznych środków transportu. Wskazane jest, aby kolej woziła kontenery na długie odległości powyżej 300 km, a rozwóz kontenerów z terminali do odbiorców finalnych był realizowany transportem samochodowym. Polityka transportowa państwa powinna temu sprzyjać, ponieważ jest to bardzo ekologiczny sposób zaspokajania potrzeb transportowych. Na przykład jeden pociąg transportujący przeciętnie ok. 40 kontenerów jest alternatywą dla co najmniej 40 ciężkich tirów. W ten sposób można odciążyć transport drogowy generujący bardzo duże koszty zewnętrzne. Należy pokreślić, że sieć kolejowa nie wszędzie dociera i transport samochodowy jest naturalnym uzupełnieniem i rozszerzeniem całego łańcucha logistycznego.
1.4. Utworzenie jednolitego europejskiego obszaru kolejowego – interoperacyjność
Utworzenie jednolitego europejskiego obszaru kolejowego wynika z potrzeby przemieszczania towarów i pasażerów w obrębie całej Europy. Interoperacyjność sprawia, że oferta transportu kolejowego jest bardziej konkurencyjna w porównaniu z innymi gałęziami transportu.
Geneza pojęcia interoperacyjności związana jest z rozwojem urządzeń i systemów informatycznych, gdzie zwiększenie dostępności i atrakcyjności produktu stało się celem nadrzędnym zmian wprowadzanych w strukturze i funkcjonalności systemów.
Interoperacyjność to cecha produktu lub systemu, którego powiązania funkcjonują w pełnej zgodności, tak by współpracować z innymi produktami lub systemami, które istnieją bądź mogą istnieć w przyszłości, bez jakiegokolwiek ograniczenia dostępu lub ograniczonych możliwości implementacji.
Interoperacyjność umożliwia, poprzez odpowiednie ukształtowanie produktu lub systemu, połączenie go z innymi produktami lub systemami bez ograniczenia jego dostępności lub rozwoju.
Parlament СКАЧАТЬ