Organizacja ruchu kolejowego. Marianna Jacyna
Чтение книги онлайн.
Читать онлайн книгу Organizacja ruchu kolejowego - Marianna Jacyna страница 5
Название: Organizacja ruchu kolejowego
Автор: Marianna Jacyna
Издательство: OSDW Azymut
Жанр: Техническая литература
isbn: 978-83-01-20692-5
isbn:
– relacja grupy wagonów – niektóre pociągi składają się z dwóch lub większej liczby grup wagonowych posiadających różne relacje, w związku z tym pojawia się pojęcie relacji grupy wagonów, które można zdefiniować jako parę stacji określających początek i koniec jazdy danej grupy wagonów; jako przykład relacji grupy wagonów można podać grupę (Warszawa Grochów–)Warszawa Wschodnia–Krynica-Zdrój(–Powroźnik), wyłączaną na stacji Tarnów z pociągu TLK 13100/1 MALINOWSKI relacji (Warszawa Grochów–)Warszawa Wschodnia–Przemyśl Główny(–Przemyśl Bakończyce) na pociąg TLK 30100 MALINOWSKI relacji Tarnów–Krynica-Zdrój(–Powroźnik) – w nawiasach podano stacje, które występują w relacjach technicznych pociągów; relacja grupy wagonów może zatem być także handlowa lub techniczna oraz krajowa lub międzynarodowa.
Jak wcześniej podkreślono, we wszystkich wymienionych relacjach parametrem je charakteryzującym jest para stacji (stacja rozpoczęcia biegu, stacja nadania lub stacja formowania i stacja zakończenia biegu, stacja przeznaczenia lub stacja rozformowania).
Konsekwencją przyjęcia przez przewoźnika zapotrzebowania na przewozy jest potrzeba dostarczenia wagonów pustych pod załadunek o wymaganych parametrach, zależnych od rodzaju towarów, które klient chce wozić, oraz przemieszczenia wagonów ładownych.
Przewóz towarów na sieci kolejowej odbywa się w wagonach towarowych, z których zestawiane są według ustalonych zasad pociągi towarowe kursujące w ustalonym rozkładzie jazdy. Oprócz wagonów ładownych realizujących przewozy na sieci kolejowej przemieszczane są wagony puste. Konieczność przemieszczania wagonów pustych wynika z zadań przewozowych przyjętych do realizacji.
Wagony towarowe opisane są za pomocą zunifikowanych oznaczeń. Wagon towarowy [96] to pojazd kolejowy przeznaczony do przewozu ładunków. Porównywalność wagonów jest bardzo istotnym elementem w procesie realizowania obsługi logistycznej, szczególnie przy przewozach realizowanych na obszarze całej Europy. W ogólnym ujęciu wagony można opisać, definiując ich rodzaje (tab. 1.1).
Tab. 1.1. Rodzaje wagonów
Źródło: [96]
Charakterystyka wagonów według podziału przedstawionego w tab. 1.1 nie jest wystarczająca. Przewoźnik, aby właściwie przygotować proces przewozowy, oczekuje od nadawcy określenia, jakiej serii wagony powinny być podstawione na front ładunkowy. Wagony dzieli się na serie według ich cech techniczno-eksploatacyjnych.
W kolejowych przewozach pasażerskich przewoźnik na podstawie analiz marketingowych ustala zapotrzebowanie na liczbę i rodzaj miejsc dla pasażerów oraz rodzaj/typ wagonów, co przekłada się na racjonalne zestawienie składu pociągu. Do dyspozycji ma środki transportu wymienione w tab. 1.2.
Tab. 1.2. Rodzaje środków transportu w pasażerskich przewozach kolejowych
Źródło: opracowanie własne na podstawie [1]
Z uwagi na to, że wagony są biernymi środkami transportu, do przemieszczenia potrzebują środka transportu (lokomotyw). Lokomotywy mogą być angażowane do przemieszczania różnej liczby wagonów. W przewozach towarowych najbardziej rentowne są przewozy dużych składów wagonowych. Wagony mogą być przemieszczane w systemie zwartym lub rozproszonym. Przewozy zwarte są to przewozy ładunków (zwłaszcza masowych) dokonywane za pomocą zwartych składów wagonowych. Cechą tych przewozów jest fakt, że cały przejazd dokonywany jest jednym pociągiem, zasadniczo przy użyciu jednego środka transportu, bez konieczności wykonywania kosztownej pracy manewrowej na stacjach pośrednich. Wielkość jednocześnie nadanych towarów wywiera zasadniczy wpływ na koszt przewozu. W systemie rozproszonym, gdy wielkość nadanych towarów nie umożliwia uruchomienia pociągu bezpośredniego, przewozy są znacznie droższe, wymagają dużej ilości pracy manewrowej i ekspedycyjnej. W konsekwencji generują znacznie większy koszt i dłuższy czas przemieszczania wagonów w tym systemie.
W kontekście realizacji przewozów w określonym systemie przewozu występują różne cykle pracy wagonu, czyli różna sprawność eksploatacyjna. W źródle [41] cykl produkcyjny definiowany jest jako okres od rozpoczęcia procesu produkcyjnego do jego zakończenia. Długość cyklu produkcyjnego zależy głównie od specyfiki produkcji, poziomu techniki, stopnia koncentracji produkcji i organizacji pracy. Analogicznie można przyjąć, że cykl pracy wagonu zaczyna się od podstawienia wagonu w stanie pustym pod załadunek i kończy z chwilą ponownego podstawienia tego samego wagonu pod kolejny załadunek. W trakcie trwania tego procesu wagon podlega następującym czynnościom:
– załadunek,
– zabranie wagonu z punktu załadunku i włączenie do składu pociągu (pociąg może być formowany (rozpoczynać bieg) na stacji załadunku lub zatrzymywać się na tej stacji),
– przemieszczanie w składzie jednego pociągu do stacji przeznaczenia albo przemieszczany w składach kilku pociągów wraz z operacjami rozrządzania i zestawiania na stacjach rozrządowych lub węzłowych,
– wyłączenie ze składu pociągu na stacji przeznaczenia,
– podstawienie na punkt ładunkowy i rozładunek.
Po rozładunku wagon może być użyty do kolejnego załadunku. Jeżeli załadunek rozpoczyna się na tej samej stacji (tzw. podwójna operacja ładunkowa), wówczas z chwilą zadysponowania go pod załadunek zaczyna się nowy cykl pracy wagonu. Jeżeli nie ma ładunków na tej samej stacji, a istnieje zapotrzebowanie na wagon na innej stacji, pusty wagon jest zabierany i zgodnie z dyspozycją przesyłany w składzie pociągu do stacji następnego załadunku. Po podstawieniu wagonu pod załadunek zaczyna się nowy cykl pracy wagonu. Dąży się do tego, aby cykl pracy wagonu był jak najkrótszy. Dążenie to musi być skorelowane z kosztem.
Pojęcie ruchu kolejowego należy rozpatrywać w ujęciu metod i przedsięwzięć prowadzących do uporządkowania ruchu na sieci kolejowej. Problemy organizacji ruchu kolejowego występują ze strony zarówno zarządcy infrastruktury, jak i przewoźnika.
Zarządca infrastruktury musi ustalić:
– kolejność wyprawiania pociągów,
– czasy jazdy i miejsca krzyżowania,
– czasy i miejsca postoju,
– możliwą częstotliwość kursowania pociągów, czyli zaplanować ruch pociągów.
Zaplanowanie ruchu pociągów sprowadza się do określenia rozkładów jazdy. Zarządca infrastruktury opracowuje Roczny Rozkład Jazdy (RRJ) na podstawie złożonych wniosków na przejazdy pociągów przewoźnika.
Rozkład jazdy to plan, według którego mają odbywać się przejazdy pociągów na danej sieci kolejowej lub jej części w czasie, w którym obowiązuje. Coraz częściej w praktyce zamawianie tras odbywa się za pomocą procedury Indywidualnego Rozkładu Jazdy (IRJ). Różnica pomiędzy rocznym a indywidualnym rozkładem jazdy wynika z terminów składania wniosków o konstrukcję danego rozkładu. W pierwszym przypadku wnioski składane są na cały następny rok, a w drugim przed przewidywanym przewozem.