Organizacja ruchu kolejowego. Marianna Jacyna

Чтение книги онлайн.

СКАЧАТЬ zbioru A. Z powyższego wynika, że określone są powiązania między elementami zbioru A systemu S, istotne ze względu na cel badań.

      Zbiór relacji określonych na elementach systemu zależy od celu lub celów, jakie system realizuje. Przedmiotem rozważań prowadzonych w niniejszej książce jest organizacja ruchu kolejowego, dlatego ważne jest przybliżenie zagadnienia w ujęciu systemowym.

      W ujęciu teoretycznym system transportu kolejowego należy do klasy systemów wielkich, który w zależności od kryteriów można klasyfikować ze względu na przedmiot przewozu, co daje klasę systemów kolejowych przewozów pasażerskich i towarowych, oraz ze względu na zasięg realizowanych przewozów, co daje klasę kolejowych przewozów podmiejskich, dalekobieżnych, krajowych i międzynarodowych itp.

      Elementami kolejowego systemu transportowego związanymi z procesem przemieszczania są obiekty infrastruktury, a więc linie kolejowe (drogi kolejowe), budowle inżynierskie itp. oraz obiekty suprastruktury, tj. pociągi.

      Definiując system transportowy, można powiedzieć, że są to obiekty (elementy systemu) biorące udział w procesie przemieszczania osób i (lub) ładunków (z wyjątkiem obiektów będących przedmiotem transportu) i obiekty związane z procesem przemieszczania. Do systemu transportowego kolejowego należą zatem takie elementy jak: sieć kolejowa, tabor (pociągi), stacje obsługi ruchu towarowego oraz stacje i przystanki osobowe, jak również urządzenia zabezpieczenia ruchu (urządzenia sterowania ruchem) wraz z przepisami bezpieczeństwa i kontroli ruchu. Nie można pominąć również osób pracujących na rzecz poprawnego funkcjonowania systemu transportowego (tzw. załogi systemu) [58].

      W aspekcie interoperacyjności w systemie transportu kolejowego można wyróżnić elementy strukturalne oraz funkcjonalne (patrz rozdz. 2.2), co w ujęciu systemowym można zapisać jako uporządkowaną trójkę:

      

,

      (2.4)

      gdzie:

      PTK_S – zbiór podsystemów strukturalnych transportu kolejowego,

      PTK_F – zbiór podsystemów funkcjonalnych transportu kolejowego,

      RSF – zbiór relacji występujących między tymi podsystemami funkcjonalnymi.

      Zgodnie z definicją interoperacyjności w zbiorze podsystemów strukturalnych wyróżnia się:

      IN – podsystem Infrastruktura,

      EN – podsystem Energia,

      ST – podsystem Sterowanie,

      TB – podsystem Tabor

      oraz relacje RS wiążące współdziałanie poszczególnych podsystemów. Wykorzystując teorie systemów, podsystem systemów strukturalnych transportu kolejowego PTK_S można zapisać następująco:

      (2.5)

      Podobnie w zbiorze podsystemów funkcjonalnych wyróżnia się podsystemy, takie jak:

      RK – podsystem Ruch kolejowy,

      AT – podsystem Aplikacje telematyczne,

      UT – podsystem Utrzymanie

      oraz relacje RF wiążące współdziałanie poszczególnych podsystemów. Wykorzystując teorie systemów, podsystem systemów strukturalnych transportu kolejowego PTK_F można zapisać następująco:

      (2.6)

      Z punktu widzenia rozważań prowadzonych w niniejszej książce istotną rolę odgrywają podsystemy strukturalne: Infrastruktura IN oraz Tabor TB oraz podsystemy funkcjonalne: Ruch kolejowy RK oraz Utrzymanie UT. Należy zauważyć, że między tymi podsystemami występuje wiele relacji. Elementy podsystemu Tabor TB poruszają się po elementach podsystemu Infrastruktura IN. Aby elementy podsystemu TB mogły płynnie i bezpiecznie poruszać się po elementach podsystemu IN, niezbędne jest wdrożenie wielu reguł dotyczących podsystemu Ruch kolejowy RK; prawidłowo powinny być realizowane czynności będące przedmiotem podsystemu Utrzymanie UT.

      Podsystem Infrastruktura IN to zbiór odpowiednich elementów i relacji między nimi. Wyróżnia się elementy punktowe, tj. węzły sieci kolejowej (stacje kolejowe i inne punkty ekspedycyjne, patrz rozdz. 3.2), oraz elementy liniowe, tj. połączenia między punktami ekspedycyjnymi, np. odcinki linii kolejowej. Z uwagi na wcześniejsze rozważania poszczególne elementy systemu charakteryzowane są odpowiednio różnymi cechami (charakterystykami). W ujęciu systemowym podsystem infrastruktury transportu kolejowego można zapisać jako uporządkowaną czwórkę:

      ,

      (2.7)

      gdzie:

      W – zbiór numerów punktów eksploatacyjnych sieci kolejowej (w tym przede wszystkim punktów odpraw pasażerów/ ładunków),

      L – zbiór połączeń (odcinków linii kolejowej) między węzłami sieci kolejowej,

      FW – charakterystyki punktów eksploatacyjnych, np. stacji (przepustowość, zdolność przetwórcza itp.),

      FL – charakterystyki odcinków linii kolejowej (np. długość, prędkość maksymalna, przepustowość itp.).

      W podsystemie Infrastruktura IN istotne znaczenie w prawidłowej organizacji ruchu kolejowego ma nie tylko infrastruktura liniowa (patrz rozdz. 3.1) czy punktowa (patrz rozdz. 3.2), lecz także informatyczna: wszelkie środki przekazu, środki wymiany danych i środki zabezpieczające ich przepływ.

      Korzystając z teorii grafów, strukturę systemu transportu kolejowego można zapisać jako G = 〈W, L〉, gdzie W elementy punktowe zapisane są następująco:

      ,

      (2.8)

      przy czym W jest liczbą wyróżnionych w punktów eksploatacyjnych, a i i stanowią numery tych punktów na sieci kolejowej.

      Natomiast L elementy liniowe zapisane są następująco:

      (2.9)

      Jak wskazano w rozdz. 3.1, punkty eksploatacyjne funkcjonujące СКАЧАТЬ