Organizacja ruchu kolejowego. Marianna Jacyna
Чтение книги онлайн.

Читать онлайн книгу Organizacja ruchu kolejowego - Marianna Jacyna страница 4

Название: Organizacja ruchu kolejowego

Автор: Marianna Jacyna

Издательство: OSDW Azymut

Жанр: Техническая литература

Серия:

isbn: 978-83-01-20692-5

isbn:

СКАЧАТЬ lub zarządzanych przez zarządcę infrastruktury. Ze względu na to, że sieć kolejowa jest bardzo ogólnym pojęciem, konieczne jest uszczegółowienie tego terminu.

      Sieć kolejową stanowią linie kolejowe. Pojęcie to oznacza element sieci kolejowej wraz z niezbędną infrastrukturą przeznaczoną do prowadzenia ruchu kolejowego, który ma wyznaczony punkt początkowy i końcowy. W skład linii kolejowej wchodzi droga kolejowa mająca początek i koniec wraz z przyległym pasem gruntu, na którą składają się odcinki linii, a także budynki, budowle i urządzenia przeznaczone do prowadzenia ruchu kolejowego wraz z zajętymi pod nie gruntami.

      Na rys. 1.1 przedstawiono schematycznie podział linii kolejowej.

      Rys. 1.1. Schematyczny podział linii kolejowej

      Źródło: opracowanie własne

      Z podziału linii kolejowej wynika, że dzieli się ona na odcinki, które definiowane są jako część linii kolejowej zawartej między stacjami węzłowymi albo między punktem początkowym lub końcowym linii kolejowej a najbliższą stacją węzłową. Natomiast jeżeli mówi się o stacjach kolejowych, dotyczy to punktowych elementów sieci kolejowej, które są wykorzystywane w opisie szerokiego spektrum zadań.

      Według definicji podanej w [143] stacja kolejowa to posterunek zapowiadawczy, w obrębie którego, oprócz toru głównego zasadniczego, znajduje się co najmniej jeden tor główny dodatkowy, a pociągi mogą rozpoczynać i kończyć bieg, krzyżować się i wyprzedzać, jak również zmieniać skład lub kierunek jazdy.

      Stacje stanowią budowle kolejowe w formie połączonych za pomocą rozjazdów układów torowych oraz urządzeń sterowania ruchem kolejowym i urządzeń łączności. Zasadniczymi elementami stacji są: układy torowe, posterunki techniczne (nastawcze i dyspozytorskie), techniczne wyposażenie stacji (obiekty i urządzenia do obsługi pasażerów i ładunków), obiekty towarzyszące (lokomotywownie, wagonownie). Na stacjach odbywają się początkowe i końcowe operacje procesu przewozowego w zakresie czynności:

      – technicznych (przyjmowanie, wyprawianie i przepuszczanie pociągów; obróbka pociągów i wagonów, obejmująca manewry, oględziny techniczne taboru oraz próbę hamulców; zmiana lokomotywy i drużyn pociągowych),

      – handlowych (odprawa pasażerów i ich bagażu, odprawa ładunków, obsługa bocznic),

      – gospodarczych (oczyszczenie, obrządzanie i naprawa bieżąca taboru, obsługa składów materiałów oraz inwentarza dla potrzeb kolei, zaopatrzenie i obsługa socjalna pracowników kolejowych, czynności administracyjne).

      Wyżej wymienione pojęcia definiują szeroko pojętą infrastrukturę i dają możliwość realizowania przewozów, czyli zaspokajania potrzeb przewozowych. W transporcie pasażerskim każdy pasażer decyduje o tym, kiedy pojedzie, jakim pociągiem i w jakiej relacji. Przed podróżą wymagane jest zawarcie umowy przewozu w postaci zakupu biletu na przejazd. Bilet jest formalnym dokumentem uprawniającym do przejazdu według konkretnych parametrów. Podróż ta może odbyć się w komunikacji krajowej lub międzynarodowej. W transporcie ładunków nadawca, zgłaszając zapotrzebowanie na przewozy, podaje parametry zlecenia (przesyłki). Przesyłki towarowe można klasyfikować według różnych kryteriów, wśród nich należy wyróżnić rodzaj komunikacji i wielkość przesyłki. Przesyłki mogą być przewożone w komunikacji krajowej lub międzynarodowej. Przesyłki międzynarodowe można podzielić na przesyłki w komunikacji importowej, eksportowej lub tranzycie.

      Formalnym dokumentem potwierdzającym parametry zapotrzebowania na przewozy jest list przewozowy składany przez nadawcę. W liście przewozowym nadawca zamieszcza:

      – nazwę i adres nadawcy, jego podpis oraz określenie placówki przewoźnika zawierającej umowę,

      – miejsce przeznaczenia przesyłki oraz nazwę i adres odbiorcy,

      – określenie rzeczy, masy, liczby sztuk przesyłki, sposobu opakowania i oznaczenia,

      – inne wskazania i oświadczenia wymagane albo dopuszczone zgodnie z przepisami ze względu na warunki danej umowy lub sposób rozliczeń [175].

      Nadawca zgłaszający potrzeby przewozowe podaje m.in. miejsce załadunku i wyładunku. Naładunek i wyładunek towarów realizowany jest w punktach ładunkowych. Zalicza się do nich: tory ogólnego użytku, bocznice stacyjne i bocznice szlakowe oraz inne punkty przeznaczone do wykonywania załadunku i wyładunku wagonów. Każdy punkt ładunkowy przyporządkowany jest określonej stacji kolejowej, na której wykonywane są czynności związane z nadaniem lub przyjęciem przesyłek. Stacje te określane są jako stacje nadania lub przeznaczenia przesyłek. Jeżeli podawana jest równocześnie stacja nadania i przeznaczenia wagonu, mówimy, że wagon będzie przemieszczany w relacji ze stacji nadania do stacji przeznaczenia.

      Pojęcie relacji przewozowej jest jednym z najczęściej stosowanych zwrotów w terminologii kolejowej i związane z pojęciem zapotrzebowania na przewóz. Relacja ta określa związek między punktem początku przewozu a punktem końca przewozu. W formalnej postaci relacja przewozu jest parą uporządkowaną, z których pierwszy element wskazuje punkt początku przewozu. Ilustracja relacji przewozu (a,b) została zaprezentowana na rys. 1.2.

      Rys. 1.2. Schemat relacji przewozu (a,b)

      Źródło: [59]

      W myśl powyższego pojęcie relacji w transporcie ma wiele znaczeń. W transporcie towarowym można mówić o:

      – relacji przesyłki – relację wyznaczają dwa punkty (stacja nadania przesyłki i stacja przeznaczenia przesyłki);

      – relacji wagonu ładownego – wyznaczona jest za pomocą dwóch stacji (stacji załadunku i stacja rozładunku); relacja przesyłki pokrywa się zwykle z relacją wagonu, z wyjątkiem przypadków, w których występuje konieczność przeładowania ładunku po drodze, najczęściej z powodu uszkodzenia wagonu;

      – relacji wagonu pustego – wyznaczana jest przez stacje rozładunku wagonu i stacje następnego załadunku przemieszczanego na podstawie wydanej tzw. dyspozycji wagonowej; w przypadku nadwyżki wagonów zamiast stacji następnego załadunku może być stacja odstawienia wagonu czekającego na kolejne dyspozycje wagonowe;

      – relacji grupy wagonów – wagony przewożące różne przesyłki, nadane w różnych relacjach, mogą być na określonych stacjach łączone w grupy wagonów, które przemieszczane są bez przeróbki do stacji ich rozformowania;

      – relacji pociągu – wyznaczają dwie stacje: stacja uruchomienia pociągu i stacja rozwiązania pociągu.

      W transporcie pasażerskim pojęcie relacji można rozumieć następująco:

      – relacja przejazdu – wyznaczona przez dwie stacje: stację rozpoczęcia przejazdu przez pasażera i stację zakończenia przejazdu przez pasażera;

      – relacja pociągu – wyznaczona przez stację początkową i końcową biegu pociągu; relacja pociągu może być określona z punktu widzenia dwóch kryteriów: pierwsze opisuje, na jakich odcinkach pociąg jedzie z pasażerami i bez; pierwszy rodzaj relacji według tego kryterium to relacja handlowa, czyli para stacji, między którymi pociąg przewozi СКАЧАТЬ