Чернобиль таваллоси. Светлана Алексиевич

Чтение книги онлайн.

СКАЧАТЬ Мен тушундимки, улар онгли равишда ўз азоб-уқубатларини янги билимларга айлантирдилар, бизга ҳавола қилдилар: қаранг, сиз бу билим билан нимадир қилишингиз керак, уни қандайдир усулда қўллашингиз шарт.

      Чернобиль қаҳрамонларига қўйилган битта ёдгорлик бор… Бу – қўл билан тикланган саркофаг, ушбу тошқопқоқ остига улар ядро оловини яширдилар. Йигирманчи асрнинг эҳроми.

      ─ Чернобиль ерида инсоннинг аҳволи ачинарли. Ҳайвоннинг ҳоли янада аянчли… Мен янглишмадим… Ҳозир тушунтираман… Одамлар кетганидан сўнг ўлик ҳудудда нима қолди? Эски гўристонлар ва ҳайвонлар кўмиб ташланган биоқабристонлар. Инсон фақат ўзини қутқарди, қолган барчага эса хиёнат қилди, одамлар кетган қишлоқларга аскарлар ёки овчилар отрядлари кирди ва ҳайвонларни отиб ташлади. Итлар одамларнинг овозини эшитиб, улар томон югурди ва отилди… Мушуклар ҳам… Ва отлар ҳам ҳеч нарсани англай олмай қолишди… На ҳайвонлар, на қушларнинг айби бор эди ва улар жимгина жон бердилар, бу эса янада даҳшатли. Қачонлардир Мексикадаги ҳиндулар ва христианликдан олдинги рус ерларида яшаган аждодларимиз ҳам емиш учун ўлдириладиган ҳайвонлар ва қушлардан кечирим сўрашган. Қадимги Мисрда ҳайвон инсон устидан шикоят қилиш ҳуқуқига эга эди. Миср эҳромида сақланган папирусларнинг бирида “Ҳўкизнинг Н.га қарши бирорта шикояти топилмаган”, деб ёзилган. Ўликлар салтанатига равона бўлишдан олдин мисрликлар шундай сўзлар билан тавалло қиларди: “Мен ҳеч бир жониворни хафа қилмадим. Бирор ҳайвоннинг дон-дунини, ўт-пичанини тортиб олмадим”.

      Бизга Чернобиль тажрибаси нима берди? Бизни “бошқалар”нинг ана шу овозсиз ва сирли дунёсига қайтардими?

      ─ Бир гал аскарлар одамлар кетиб бўлган қишлоққа кириб, отишни бошлаганини ўз кўзим билан кўрдим…

      Ҳайвонларнинг чорасиз қичқириқлари… Улар ўзларининг турфа тилларида дод солардилар… Бу ҳақда аллақачон Янги Аҳдда5 айтилганди. Исо Масиҳ Қуддусдаги Муқаддас маъбадга келади ва у ерда қурбонлик маросимига тайёрлаб қўйилган жониворларни кўради: улар бўғзидан сўйилган, қонга ботиб ётарди. Исо қичқиради: “Сиз ибодат уйини қароқчилар ғорига айлантирдингиз!” У яна кушхонага айлантирдингиз, деб қўшиб қўйиши мумкин эди. Мен учун зонада қолдирилган юзлаб биоқабристонлар ўша қадимий мажусийлар бутхонасидир. Фақат бу қурбонлар қайси илоҳга атаб сўйилган? Илмфан илоҳигами ёки оташ худосигами? Бу маънода Чернобиль Освенцим ва Колимадан6 ҳам узоққа борди. Холокостдан7 ҳам ўтди. У таяниш учун олдинга қўл чўзади. Аммо ҳеч нима топа олмайди.

      Атрофимдаги оламга бошқача кўз билан қарайман… Замин узра митти чумоли ўрмалаб бормоқда ва у энди юрагимга яқин. Осмонда парвоз қилаётган қуш ҳам мен учун қадрдон. Энди ўртамиздаги масофа қисқармоқда. Аввалги бўшлиқ йўқ. Мана шуларнинг барчаси – ҳаёт.

      Шундай воқеа ҳам эсимга тушди… Кекса асаларичи ҳикоя СКАЧАТЬ