Чернобиль таваллоси. Светлана Алексиевич

Чтение книги онлайн.

СКАЧАТЬ ютолмай, тиқиларди… Қўлимга бинтни ўраб, бармоғимни оғзига тиқаман ва бу лахталарни сидириб оламан… Буни ҳикоя қилиб бўлмайди! Буни ёзишнинг иложи йўқ! Чидаб ҳам бўлмайди… Ва буларнинг бари менга азиз… Шундай… Оёғига пойабзал кийдириб бўлмади… Тобутга ялангоёқ қўйишди…

      Кўз ўнгимда… тантанавор кийим-бошда уни елимхалтага солишди ва қопнинг оғзини беркитишди. Кейин қопни ёғоч тобутга солишди… Тобутнинг устидан яна битта қоп кийдиришди… Шаффоф цел лофан қоп, қалин, аммо шаффоф… Буларнинг барчасини рухдан қуйилган метал тобутга тиқишди, зўрға сиғдиришди. Устига фақат фуражка қўйилди.

      Ҳамма етиб келди… Унинг ота-онаси, менинг отаонам… Москвада қора рўмоллар сотиб олишди… Бизни фавқулодда ҳайъат қабул қилди. Ҳаммаси бир хил гапни айтди, эрингиз, фарзандларингиз мурдасини бера олмаймиз, мурдалар жуда радиоактив ва Москвадаги қабристонга ўзига хос тарзда кўмилади. Қалайланган рух тобутларда, ясси бетон плиталар остига қўйилади. Ва бу ҳужжатга қўл қўйишингиз керак… Сизнинг рухсатингиз лозим… Агар кимдир норозилик билдириб, тобутни ота юртига олиб кетмоқчи бўлса… Ишонтиришди: улар қаҳрамонлар эмиш ва энди оилага тегишли эмасмиш. Улар энди давлат одамлари… Давлатга тегишли одамлар.

      Тобут ортилган машинага ўтирдик… Қариндошлар ва қандайдир ҳарбий кишилар, рация тутган полковник… Рация орқали маълум қилишади: “Буйруқни кутинглар! Кутиб туринг!” Икки ёки уч соат ҳалқа йўли бўйлаб Москвани айландик. Яна Москвага қайтдик… Рациядан “Қабристонга киришга рухсат бера олмаймиз. Қабристонга хорижлик мухбирлар ёпириляпти. Яна бироз кутинглар”, деган овоз келади. Ота-оналар жим… Онамнинг рўмоли қора… Ҳушимдан кетаётганимни сездим. Талвасага тушдим: “Нега эримни яшириш керак? У ким? Қотилми? Жиноятчими? Каллакесарми? Биз кимни кўмяпмиз?” Онам: “Жим, тинчлан, қизим”, – дейди. Бошимни силайди, қўлларимдан тутади. Полковник хабар беради: “Қабристонга йўл олишга рухсат беринг. Беваси жазавага тушяпти”.

      Қабристонда ҳам бизни аскарлар ўраб олишди. Уҳалмарсноиқнчгилқауррўшроабв ибдоар, ишкудзиа.тҲуевчидкиа мюнир дхиайкр. лТаошбиуштнгиа қўйишмади… Фақат қариндошлар… Дарҳол кўмишди. “Тезроқ! Тез бўлинглар!” – буюрарди офицер. Ҳатто тобутни қучишга ҳам қўйишмади.

      Ва дарҳол автобусга чиқаришди…

      Тезда қайтиш билетларини сотиб олиб беришди… Кейинги кунга… Бизни ҳамма вақт фуқаро кийимида бўлса-да, кўринишидан ҳарбий бир одам кузатиб юрди, ҳатто хонамиздан чиқиб, сафар учун егулик сотиб олишимизга ҳам имкон бермади. Худо кўрсатмасин, биров билан сўзлашиб қолсак, нима бўлар экан, айниқса, мени кузатишарди. Худди мен ўшанда гапира оладигандай, ўзи ҳатто йиғлай олмасдим. Кетаётганимизда, навбатчи ҳамма сочиқлар, чойшабларни санаб чиқди… Уларни шу ернинг ўзида елим қопларга жойлади. Ёқиб юборган бўлишса керак… Меҳмонхона учун ўзимиз пул тўладик. Ўн тўрт кунга…

      Нурланиш касалликлари клиникаси – ўн тўрт кун… Инсон ўн тўрт кунда тамом бўлади…

      Уйда СКАЧАТЬ