Błąd Darwina. Отсутствует
Чтение книги онлайн.
Читать онлайн книгу Błąd Darwina - Отсутствует страница 19
Название: Błąd Darwina
Автор: Отсутствует
Издательство: OSDW Azymut
Жанр: Философия
isbn: 978-83-01-19763-6
isbn:
17
„Skuteczność” definiujemy tu jako procentowy udział reakcji wzmocnionych w całości reakcji.
18
Oczywiście nie zaprzecza się, że takie czynniki, jak choćby dryft statystyczny, efekt założyciela czy inne odgrywają istotną rolę w ewolucji. Uznaje się jednak, że są one istotne jedynie szczególnych okolicznościach (np. małe bądź izolowane populacje).
19
Często pojawiają się problemy z ustaleniem, czy tego rodzaju twierdzenia są czymś więcej niż tautologiami. Może przystosowanie jest po prostu tym właśnie, co zwiększa się w wyniku doboru, a wzmocnienie to z definicji czynnik, który zwiększa siłę nawyku. W dalszej części pracy nie będziemy jednak podnosić tego rodzaju obiekcji.
20
W obu przypadkach istotny wydaje się fakt, że (pomijając skutki przypadkowych zmiennych) sama możliwość pojawiania się korzystniejszych alternatyw nie ma żadnego wpływu na rzeczywisty przebieg procesu uczenia czy ewolucji. Jeśli pojawiają się jakiekolwiek odejścia od lokalnych maksimów, to mają one charakter przypadkowy. Jeśli więc sieć asocjacyjna zablokuje się na lokalnym maksimum, to najlepszą opcją jest „podniesienie temperatury”: zwiększenie częstości reakcji przypadkowych, z których jakaś może okazać się skuteczniejsza od tej, na której się zatrzymaliśmy. Zasadniczym problemem dla asocjacjonistów, a w szczególności koneksjonistów, jest fakt, że nie jest to najlepsza alternatywa wobec wykorzystywania zdolności przewidywania.
21
Powiedzenie, że dobór naturalny jest (zaledwie) odmianą doboru sztucznego, to świetny sposób, by zabłysnąć na przyjęciu. Nie jest to jednak prawda – przynajmniej jeśli Darwin nie mylił się co do tego, że przyczynowość mentalna nie może być ogniwem pośredniczącym w doborze naturalnym.
22
To rozróżnienie zostało dodane, ponieważ można zaprzeczyć, że wszelkie przyczyny mentalne miały charakter reprezentacji: bóle, uczucia i temu podobne mogą pełnić funkcję przyczyn, ale niewykluczone, że przynajmniej niektóre z nich nie są reprezentacjami. Problem ten stał się przedmiotem zaciekłej debaty we współczesnej literaturze filozoficznej, lecz tutaj będziemy go jednak ignorować. „Mentalny” oznacza dla nas „intencjonalny i reprezentacyjny”, o ile wyraźnie nie zaznaczymy, że jest inaczej.
23
Zob. przypis
1
Do tłumaczenia pojęcia free-riding używam dwóch metafor: „jazdy na gapę” i „podczepiania się”. W tym duchu można powiedzieć, że własności podczepione to gapowicze, którzy korzystają z własności przyczynowo związanych z adaptacją; oraz że własności pierwszego rodzaju są podczepione pod drugie. Przypisy oznaczone gwiazdką pochodzą od tłumacza.
2
Podobieństwo fenotypów jest zatem świadectwem wspólnych im cech dziedzicznych. Można by zastanawiać się, jak należy definiować pojęcie fenotypu (a niektórzy faktycznie podejmują tego rodzaju wysiłek). Nie chcemy jednak wchodzić w tego rodzaju spory. Po pierwsze szczegóły tego czy innego rozwiązania nie będą bowiem miały wpływu na podjęte przez nas zagadnienia, po drugie zaś uważamy, że toczenie sporów o definicje to kompletna strata energii.
3
Zasada ta obowiązuje, rzecz jasna, jedynie hasłowo. Niektóre podobieństwa na poziomie fenotypów są wszak rezultatem konwergencji ewolucyjnych. Przyjmiemy więc bez dalszego uzasadniania, że od tej ogólnej reguły będą istnieć wyjątki, czyli że podobieństwa fenotypowe są
4
Podobieństwa między WI a TE to powracający wątek pism Skinnera. „Tak jak przeżycie tłumaczy nam odruchy bezwarunkowe, tak «warunki wzmacniania» mogą wyjaśnić odruchy warunkowe” (Skinner 1976, s. 43). „Teoria ewolucyjna sprawiła, że wyposażenie genetyczne człowieka zaczęliśmy rozumieć nie w kategoriach zadanego z góry planu, lecz następującej po fakcie selekcji ze względu na warunki przeżycia. Teoria warunkowania sprawiła zaś, że działanie ludzkie zaczęliśmy interpretować nie w kategoriach wyprzedzającego ją zamiaru czy planu, lecz późniejszej selekcji przez warunki wzmacniania. Warunki wzmacniania przypominają też warunki przeżycia pod względem szczególnej roli nowości. Zarówno w przypadku doboru naturalnego, jak i warunkowania instrumentalnego pojawianie się «mutacji» odgrywa istotną rolę” (Skinner 1976, s. 246–247).
5
Te dwa sposoby myślenia o DN może łączyć fakt, że samo powstawanie gatunków jest procesem, w którego obrębie dystrybucja fenotypów w populacji ulega zmianie.
6
Istotne jest, by odróżnić „myślenie populacyjne” (czyli metateoretyczny pogląd, zgodnie z którym głównym celem teorii ewolucyjnej jest ukazanie procesów, które modyfikują w czasie względną częstotliwość fenotypów danej populacji) od koncepcji, że populacje są „jednostkami doboru naturalnego” (czyli tezy, która w przybliżeniu głosi, że to stopień przystosowania populacji, a nie poszczególnych jednostek stanowi parametr rosnący wraz z upływem czasu). We współczesnych rozważaniach nad ewolucją powszechnie akcentuje się rolę „myślenia populacyjnego”. Tezy na temat jednostek selekcji są często podawane w wątpliwość, na przykład w dyskusjach nad ewolucją altruizmu (zob. Sober i Wilson 1998).
7
Profil psychologiczny trzeba więc odróżnić od fenotypu psychologicznego. To drugie pojęcie z założenia odnosi się wyłącznie do tych cech psychologicznych, które są dziedziczne. Powszechnie przyjmujemy zaś, że cechy nabyte do nich nie należą.
8
To właśnie wymóg, by bodźce i reakcje były „publicznie obserwowalne”, nadaje Skinnerowskiemu asocjacjonizmowi charakter behawiorystyczny.
9
Są one przynależne danym teoriom o tyle, o ile wykraczają poza wymóg dostarczania empirycznie poprawnych przewidywań odnośnie zmian fenotypów (profili behawioralnych) w czasie.
10
Jeśli traktować teorie warunkowania instrumentalnego i ewolucji dosłownie jako funkcje wejścia–wyjścia, to całkowicie naturalne, a zarazem niegroźne jest myślenie o „zewnętrznych” ograniczeniach jako o warunkach adekwatności nałożonych na sposoby obliczania tych funkcji (a pośrednio również ich implementacji). Co jakiś czas będziemy korzystać z tego sposobu wyrażania.
11
Przykładem może tu posłużyć wymóg, by teoria miała charakter „mechanistyczny” i „fizykalistyczny” – cokolwiek by to miało znaczyć.
12
Nie powinno zaskakiwać, że WI ma skłonności do poglądu, zgodnie z którym profile psychologiczne są kształtowane przede wszystkim przez zmienne środowiskowe. Skinner był w końcu behawiorystą, a światopogląd ten niechętnie patrzy na teorie, które odwołują się do bytów „nieobserwowalnych” – szczególnie jeśli miałyby one mieć charakter mentalny. Znacznie mniej jasne jest, dlaczego Darwin uważał za oczywiste, СКАЧАТЬ