Дыплом на царства. Аркадзь Ліцьвін

Чтение книги онлайн.

СКАЧАТЬ хуткім крокам падступіўся ледзь не ўпрытык.

      – Кажаш, беларускай работы? Пакажы.

      Бражына выцягнуў з скуранога мяшэчка некалькі цвікоў. Каваль чамусьці выцер рукі аб скураны фартух, выбраў адзін і падкінуўшы яго на далоні, прыгледзеўся пры святле горна.

      – Неблагая работа, мабыць сапраўды беларускія. Магу і ўзяць.

      Каваль забраў мяшэчак з рук ганца і прыкінуў яго вагу.

      – Магу і ўзяць. Паказвай капыты.

      Паставіў мяшэчак на кавадла і скіраваўся на двор. Калі ўжо так, то па чарзе агледзелі ці спраўна трымаюцца ўсе чатыры падковы. Заадно і перамовіліся.

      – Мяне перастрэлі ці здагналі, – ціха прамовіў ганец, азірнуўшыся.

      – Мабыць ішлі ўслед, бо тут нікога не было. Адбіўся?

      – Зваліў абодвух, таму мушу памяняць кірунак, кругаля рушыць, – сказаў Бражына. – Але перад тым трэба пераседзець у надзейным месцы. Няблага было б прыгледзецца, хто тымі зоймецца. Павінны ж пацікавіцца. Ды і коней я не забраў. – Ясна, – кіўнуў каваль. – А скажы, пане—браце, калі мяне забяруць адсюль? – Але ж кузьню маеш неблагую. А дома што?

      – Няміла мне ўсё тут, ды і шаблю трымаць забудуся.

      Бацьку вось пахаваў. Няўжо і мне ў чужую зямлю легчы?

      – Перадам вялікаму канцлеру.

      – А цяпер, прынясу прыладдзе ды крыху паляскаю.

      Па кароткім удаванні направы, развіталіся.

      – Там далей, – махнуў рукою, – мой хутарок. Павернеш налева і проста перад сабою, пакуль не наткнешся. Знойдзеш хлапца, спашлешся. Разгасцюйся. Ніхто туды не лазіць, але мей вочы на наваколле.

      – Пастараюся, – паабяцаў Бражына.

      Няхай жыве Уладыслаў Жыгімонтавіч! Многая лета!

      Здараецца ў трагічныя дні, што народ нават прыход захопнікаў сустракае як запаведзь парадку і ладу. Асабліва, калі ў сваіх правадырах не бачыць згоды і старання, а не надта жорсткі захопнік трымаецца ў прыймальных межах. Так і з войскам Жулкеўскага. Яшчэ пры Васілю Шуйскім маскавіты захоўваліся зычліва і часта прыносілі гетману патрэбныя весткі. А лісты гетмана важным асобам на Маскве і універсалы, якія служылі згубе Шуйскага, ахвотна неслі да сталіцы.

      Жулкеўскі новымі універсаламі абвяшчаў, што ідзе супакоіць край і абараніць люд ад рабункаў і гвалту, а трон аддасць каралевічу Уладыславу Жыгімонтавічу, на міласцівае цараванне. Гарады і крэпасці на шляху Жулкеўскага, не маючы сілы абараніцца, адзін за адным агалошвалі падданства каралевічу.

      Пад Масквою войска гетмана стала на Харашэўскіх лугах. Ізноў выправіўшыся на сталіцу, царык разам з Янам Пятром Сапегам, уладкаваўся за мілю ад сталіцы па другі бок горада. Там і знайшоў яго Бражына.

      …Ян Пётр Сапега сустрэў ганца гучным воклічам.

      – Ізноў да нас, вашмосьць? Доўга шукаў?

      – Заявіўся ганец ледзь не разам з тым, хто яго паслаў, – засмяяўся Бражына. – Пытаў, дзе цар Дзьмітрый, СКАЧАТЬ