Дыплом на царства. Аркадзь Ліцьвін

Чтение книги онлайн.

СКАЧАТЬ дайшлі да пятай літары, як маладзюткі даручэнец даляцеў жвавым пеўнікам і запатрабаваў пана Бражыну да кватэры гетмана. Хлапчына прамяніста паглядваў на свет і ахвотна дзяліўся сваімі багатымі назіраннямі.

      – Павесялела войска! – гаварыў паблажлівым тонам бывалага ваяра. – Не згодзен, вашмосьць?

      Ягамосьць кіўнуў галавою, баючыся аспрэчваць важнае меркаванне знаўцы.

      – Такая перамога! – не сунімаўся нечый пляменнік, дзеля ацалення ўпрошаны ў атачэнне гетмана.

      Бо ўпрэцца такое дурное ў якую сутычку і загіне, не спазнаўшы ваяцкай славы.

      – Як толькі дачуліся, што ідзе сам Жулкеўскі, усе порткі ў маскавітаў былі мокрыя, – цвёрдае пераконанне хлопец несумненна быў гатовы адстойваць шабляй. – Зараз проста на Маскву! Хто нас спыніць?

      Вось тут стратэг не памыляўся. Пасля Клушына спыніць войска Рэчы Паспалітай сапраўды было некаму, апроч тых, хто сабраўся вакол тушынскага вора. Бражына і не квапіўся ўбіцца хоць словам у струмень хваласпеваў яснавяльможнаму пану гетману і ягонаму войску. Больш займала, навошта ён спатрэбіўся самому гетману. Можа новая дыспазіцыя запатрабавала ўзгадненняў і яго адпусцяць да вялікага канцлера? Мажліва спадзяецца пераканаць караля, не марудзячы са Смаленскам, рушыць на Маскву.

      – Хлопцы баюць, пан гетман задаволены, – цягнуў сваё даручэнец, чапляючы па ўсіх каменнях задаўгой на яго рост шабляй. – Апошнім часам гэта рэдка здараецца, – даверліва панізіў голас.

      “Хлопцы”, гэта значыць ад’ютанты ды рэгімэнтары, вялі размовы, не зважаючы на падшпарка.

      – Але вось мы і прыйшлі, – са шкадаваннем паведаміў хлапец, нібы палкоўнік на чале гусарыі паказаўшы перад сабою. – Дарэчы, ледзь знайшоў вашмосьця, – не забыўся і пра сваю заслугу.

      Галоўная кватэра гетмана на ўскраіне напалову спаленай вёсачкі мела ў карыстанні невялічкі дамок і ацалелае гумно пад стайню ды прытулак аховы. Даручэнец спыніў Бражыну ля самага шатра.

      – Не належыць уваходзіць, калі пан гетман піша, – патлумачыў шэптам.

      Несумненна і гэты досвед быў набыты ў выніку выстаўлення з шатра падчас гетманавых заняткаў. Не часта трапляўся хлапцу такі спагадлівы, бо цярплівы слухач. З шатра, сапраўды далятаў голас Жулкеўскага. Было падобна, што дыктуе скрыбу нейкі ліст ці загад.

      –“Гэтаму славутаму і вялікаму расейскаму гаспадарству зычу суцішэння, спакою, спынення праліцця крыві хрысціянскай”, – пасля хвіліны маўчання прагучаў малады голас, старанна вымаўляючы па маскоўску.

      – Ну што, здаецца добра? – звярнуўся да некага гетман па польску.

      – Дасканала, яснавяльможны пане, як і ўсё папярэдняе.

      Голас Жулкеўскага загучаў выразней. Відаць, пахаджваючы па шатры, спыніўся супраць уваходу.

      – “Найяснейшы кароль ягамосьць і вялікі князь літоўскі, пан наш міласцівы…аніякай крыўды не хоча, анікога з вашых баяраў ані людзей кожнага стану, наадварот, ад усяго сэрца зычыць вам і ўсёй славутай Дзяржаве Маскоўскай усялякай мажлівай памысловасці, СКАЧАТЬ