Ночы на Плябанскіх млынах (зборнік). Людміла Рублеўская

Чтение книги онлайн.

СКАЧАТЬ мне расказвалі, што сілуэт пані Ядвігі можна ўбачыць у Лошыцы на фоне поўні, толькі калі там цвіце гэтае прывіднае дрэўца. Яшчэ – што прывід белай жанчыны бачылі над ракой у тым месцы, дзе патанула пані Ядвіга, а хтосьці назіраў, як яна гуляе між дрэваў, сядзіць ля капліцы, у якой пастаўленая ейная свінцовая труна… Тэатр ценяў… А для мяне мараль усёй гэтай гісторыі такая. Каханне – гэта ад пракаветнага… Інстынктыўнага… Магчыма, дастаткова проста любові і павагі? Хіба не мела любові дачка мазырскага двараніна Кіневіча да свайго мужа? Каб не ейная распешчанасць – не загінулі б абодва. Сямнаццаць гадоў – не самая вялікая розніца… Дый… дваццаць тры, як, скажам, між мною і вамі, шаноўная Дарота, – таксама не шмат. Галоўнае, калі б дзяўчына была разважлівай і сур’ёзнай… А духоўная еднасць, можа, вартая палкага кахання. Тым болей у суровы няпэўны час… Як вы думаеце, Дарота?

      Пан Беларэцкі ўтаропіўся ў дачку сябра скрозь акуляры, і непрамоўленае нібыта чулася ў працятым пахавальнымі свечкамі паветры.

      Дзяўчына сумелася.

      – Я… я не ведаю. Мне здаецца, што каханне вартае таго, каб чакаць яго… у адказ.

      – А калі не дачакаешся? – Андрэй Беларэцкі жаласліва ўсміхнуўся. – Усё жыццё – назіраць, як ля яго цяпла грэюцца іншыя… А табе – толькі водсвет… Хіба не лепей – стварыць сям’ю… З чалавекам, якога ведаеш, якому верыш?

      Ной чамусьці нервова рагатнуў, а Дарота перавяла позірк на Улада. Той адразу адвёў вочы…

      – І ўсё-ткі – няхай лепей хоць водсвет. Гэтыя словы Дарота амаль прашаптала. Зося фыркнула:

      – Таксама мне, рамантыка… Рэвалюцыя перамагла – вось дзе рамантыка! Хутка сям’я як адзінка грамадства ўвогуле знікне. А дзяцей гадаваць стануць камунай.

      Пан Беларэцкі нават перажагнаўся:

      – Няшчасныя дзеці…

      – Ты, Зося, яшчэ ўспомні тэорыю камісаркі Аляксандры Калантай пра тое, што задавальванне юру мусіць быць не складаней, чым выпіць шклянку вады, – раздражнёна прамовіла Дарота.

      – Дарэчы, я нядаўна корпаўся ў архівах, а там чаго толькі не напаткаеш. Дык таварыш Калантай, падобна, з роду спалячаных беларусаў Калантаёў,– задуменна прамовіў Беларэцкі.– Калісьці прозвішча гучэла як Карантай, ад слова «кароткі»… Мне часам здаецца, што беларусы вылепленыя з воску – гэтак лёгка прымаюць любыя формы пад сонцам часу – абы не быць самімі сабою… Эх, сапраўды, як казаў адзін мой старэйшы калега – каб хто загадаў беларусу быць беларусам, не было б лепшага беларуса… А так… Дакладна па словах Купалы: «Там чутна: «Беларусь», там – «Незалежнасць!» А там – «Паўстань пракляцем…» Ну а мы?

      Мы ў страху… дум крутня… разбежнасць… Без толку крыллем хлопаем, як цьмы».

      Адна са свечак замігцела ў апошнім жаданні жыць – і згасла, ператварыўшыся ў брудную лужыну воску. Мокры вецер ударыў у шыбы, так што астатнія, яшчэ жывыя, агеньчыкі рвануліся СКАЧАТЬ