Француз-герман қарым-қатынастары (ХХ ғ. 50-60-жылдар). Амангелді Әліпбаев

Чтение книги онлайн.

      Француздың саяси өкілі Ален Пейрефит жазғандай ”1940 жылғы Францияның жеңілісі Германияның әскери күшінің артықшылығынан емес, билеуші топтардың “Торез болғанша, Гитлер болғаны жөн” деген саясатының салдары. Ия, мұндай саясатты 1870 жылы “қызылдардан гөрі жау жақсы”, – деп француздық бұржуазия да ұстанған болатын” [25, с.27].

      Қорытындылай келе ХХ ғасырдың бірінші жартысындағы француз-герман қарым-қатынасы шын мәнінде өте күрделі де шиеленістерге толы болғаны. Мұның өзі келешек ынтымақтастыққа ат салысар алдындағы қатты қақтығыс сияқты. Өйткені ғасыр басталысымен ақ ғасырлар бойы қалыптасқан қайшылықтар нәтижесінде екі мемлекет саяси топтастықтың екі жағында қалды. Еуропалық билікке ұмтылған Германия өз маңайына тілеулес мемлекеттерін топтастыра түссе, оған қарама-қарсы Франция Антантта елдерінің топтастығын ұйымдастыра алды. Бұл екі мемлекет арасындағы бақталастық ендігі жерде өткен ғасырлардағыдай бір-бірінің экономикалық бай аумағын қамтып қалсақ деген мүддемен шектелмей, басқа құрлықта жатқан отар елдерге иелену мүддесімен кеңейе түсті. Яғни, әр мемлекет өзінің геосаясатын ендігі жерде жағрапиялық орналасуы, экономикасы тұрғысынан ғана емес, саяси мақсатта жүргізе бастады. Ғасыр басындағы екі ел арасындағы қақтығыста олар жеке-дара мемлекет күйінде емес, қандайда бір әскери-саяси топтың мүшесі келбетінде қимылдады. Бұл өз кезегінде бірнеше мемлекеттердің мүддесінің қиылысуына әкеліп, тарихта белгілі бірінші дүниежүзілік соғыс өртінің тұтануына себепші болды. Яғни, француз-герман қарама-қайшылығы бүкіл әлемдік қақтығыстардың қозғаушы күшіне айналғандай. Бірінші дүниежүзілік соғыстың нәтижесі болған Версаль бітім шарты жеңген мемлекеттердің, оның ішінде Францияның мүддесін көздеген бітім шарт ретінде екі бақталас ел арасындағы соғысты толық бітімге келтіргеннің орнына, қайта жер бетінде жаңа соғыс өртін тудыратын шоқ тәріздес болғандығы.

      Соғыс аралық жылдардың өзінде екі мемлекет бірін-бірі алдаумен, сәті түссе бір-біріне қарсы үшінші мемлекетті айдап салу күйінде болғандығы, ең ақыры бүкіл әлемді қамтыған екінші дүниежүзілік соғыстың басталуына әкелген болатын.

      3. Екінші дүниежүзілік соғыстан кейінгі батысеуропалық саяси үрдістің француз-герман қатынастарына ықпалы

      Екінші дүниежүзілік соғыстан кейін біртұтас неміс ұлты тек жер жағынан ғана емес, сондай-ақ идеологиялық нышаны жағынан да екіге бөлініп қалды. Фашизм жеңіліс тапқаннан кейін неміс жері басып алынған төрт аймақ болып құрылуы, негізінде бұларды екіге бөлінуіне әкелгені белгілі. Батыс пен Шығыс арасындағы “ұлы қарсыластық” кезеңі басталып, ендігі жерде әңгіме олардың ықпал ету аймағы жөнінде, дәлірек айтсақ оның шекарасы жөнінде болды.

      Үш батыс мемлекеттері және Кеңес одағының мүдделері неміс жерінде түйісіп жатты. Әр ел жеңілген мемлекетте өзіне тиімді саяси жүйені орнатуға ұмтылды. Сол себепті де осы жерде Батыс пен Шығыс арасында қорқыныш пен жаулыққа СКАЧАТЬ