Borba za narodno ujedinjenje, 1903–1908, Beograd 1938, s. 108–116.
85
Kosztowits do W.M. de Weedego, Belgrad, 24 maj 1905, NA, 2.05.36, dok. 10, Rapporten aan en briefwisseling met het Ministerie van Buitenlandse Zaken.
86
M.B. Hayne, The French Foreign Office and the Origins of the First World War 1898–1914, Oxford 1993, s. 52, 150.
87
H. Feis, Europe, the World’s Banker 1870–1914. An Account of European Foreign Investment and the Connection of World Finance with Diplomacy before the War, New Haven 1930, s. 264.
88
Č. Antić, Crisis and Armament. Economic Relations between Great Britain and Serbia 1910–1912, „Balcanica” 2006, vol. 36, s. 151–161.
89
J.B. Whitehead, General Report on the Kingdom of Servia for the Year 1906 [w:] British Documents on Foreign Affairs. Reports and Papers from the Foreign Office Confidential Print, Part 1: From the Mid-Nineteenth Century to the First World War, Series F: Europe, 1848–1914, vol. 16: Montenegro, Romania, Servia 1885–1914, red. D. Stevenson, dok. 43, s. 205–220, tutaj s. 210.
90
M. Palairet, The Balkan Economies c. 1800–1914. Evolution without Development, Cambridge 1997, s. 28.
91
Ibidem, s. 86–87.
92
H. Sundhaussen, Historische Statistik Serbiens. Mit europäischen Vergleichsdaten, 1834–1914, München 1989, s. 26–28.
93
M. Palairet, Balkan Economies…, op. cit., s. 23.
94
Ibidem, s. 112, 113, 168; J.R. Lampe, Varieties of Unsuccessful Industrialisation. The Balkan States Before 1914, „Journal of Economic History” 1975, vol. 35, s. 56–85, tutaj s. 59.
95
M. Palairet, Balkan Economies…, op. cit., s. 331.
96
M. Mayer, Grundschulen in Serbien während des 19. Jahrhunderts. Elementarbildung in einer “Nachzüglergesellschaft” [w:] Allgemeinbildung als Modernisierungsfaktor. Zur Geschichte der Elementarbildung in Südosteuropa von der Aufklärung bis zum Zweiten Weltkrieg, red. N. Reiter, H. Sundhaussen, Berlin 1994, s. 77–102, tutaj s. 87, 88, 91, 92.
97
A. Simic, The Peasant Urbanites. A Study of Rural-Urban Mobility in Serbia, New York 1973, s. 28–59, 148–151.
98
Przemyślenia Miry Crouch na temat międzywojennego Belgradu zob. Jews, Other Jews and “Others”: Some Marginal Considerations Concerning the Limits of Tolerance [w:] Why Germany? National Socialist Anti-Semitism and the European Context, red. J. Milfull, Providence 1993, s. 121–138, tutaj s. 125.
99
J.B. Whitehead, General Report on the Kingdom of Servia for the Year 1908, op. cit., s. 312–334, tutaj s. 314.
100
Cyt. za: V. Manojlović, Defense of National Interest and Sovereignty: Serbian Government Policy in the Bosnian Crisis, 1906–1909, praca magisterska, Simon Fraser University 1997, s. 58.
101
Cyt. za: ibidem, s. 68–69.
102
Ibidem, s. 3.
103
P. Miliukov, Political Memoirs 1905–1917, Ann Arbor 1967, s. 182.
104
J.B. Whitehead, General Report […] 1908, op. cit., s. 314–315.
105
J. Cvijic, The Annexation of Bosnia and Herzegovina and the Serb Problem, London 1909, s. 14. Na temat jego wpływu na Pašicia zob. V. Stojancević, Pašićevi pogledi na rešavanje pitanja Stare Srbije i Makedonije do 1912. godine [w:] V. Krestic, Nikola Pašić. Život i delo. Zbornik radova za naučnog skupa u Srpskoj Akademiji Nauka i Utmetnosti, Beograd 1997, s. 284–301, tutaj s. 285.
106
S.L.E. Lazarovich-Hrebelianovich, The Servian People. Their Past Glory and Destiny, New York 1910, s. 142.
107
W.D. Behschnitt, Nationalismus…, op. cit., s. 108.
108
D. MacKenzie, Officer Conspirators…, s. 130–131; D. MacKenzie, Apis…, op. cit., s. 63.
109
Cyt. za: M. Radusinović, Antanta i aneksiona kriza, „Istorija 20. Veka” 1991, vol. 9, s. 7–22, tutaj s. 9.
110
A. Pavlović, Liudi i dogadaji, ideje i ideali, Beograd 2002, s. 30–38. Pavlović był socjaldemokratycznym politykiem i członkiem belgradzkiej elity intelektualnej – to wydanie jego dziennika zostało opublikowane przez jego córkę w 2002 roku i do tamtej pory nie wiedziano o jego istnieniu.
111
Cyt. za: V. Manojlović, Defense of National Interest and Sovereignty…, op. cit., s. 78.
112
M. Radusinović, Antanta i aneksiona kriza, op. cit., s. 18.
113
Cyt. za: M.St. Protić, Radikali u Srbjii: Ideje i pokret, Beograd 1990, s. 246.
114
V. Manojlović, Defense of National Interest and Sovereignty, op. cit., s. 109.
115
M. Buha, ‘Mlada Bosna’ – Sarajevski atentat. Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Sarajevo 2006, s. 171.
116
W.D. Behschnitt, Nationalismus…, op. cit., s. 117.
117
Szczegóły na temat powstania organizacji Ujedinjenje ili smrt! zob. D. MacKenzie, Serbia as Piedmont…, op. cit., s. 153–182; D. MacKenzie, Apis…, op. cit., s. 64–68; D. Ljubibratić, MladaBosna i sarajevski atentat, Sarajevo 1964, s. 35–37; W.D. Behschnitt, Nationalismus…, op. cit., s. 115–117.
118
M. Buha, ‘Mlada Bosna’…, op. cit., s. 170.
119
„Pijemont”, 12 listopad 1911, cyt. za: D.T. Bataković, Nikola Pašić…, op. cit., s. 143–169, tutaj s. 158. Związek z protofaszyzmem zob. V. Dedijer, B. Pavičević, Dokazi za jednu tezu, „Novi Misao”, czerwiec 1953.
120
Cyt. za: J. Remak, Sarajevo. The Story of a Political Murder, London 1959, s. 46. Na temat udziału Jovanovicia w organizacji zob. D. MacKenzie, Ljuba Jovanović-Čupa and the Search for Yugoslav Unity, „International History Review” 1979, vol. I, no. 1, s. 36–54 [przekład polski tekstu ślubowania za: F. Bernaś, Cień „Czarnej Ręki”. Z kart politycznych dziejów państw bałkańskich w latach 1878–1918, Warszawa 1990, s. 106].
121
V. Dedijer, The Road to Sarajevo, op. cit., s. 379.
