Fizjoterapia w chirurgii. Отсутствует

Чтение книги онлайн.

      Ćwiczenia oddechowe są przygotowaniem do ćwiczeń skutecznego kaszlu, które ze względu na łączący się z nimi ból są trudne do wykonania. Aby kaszel chorego po operacji był skuteczny, musi on opanować w okresie przedoperacyjnym podstawowe zasady jego wykonywania, które obejmują odpowiednią:

      W okresie pooperacyjnym chory często ma uporczywy kaszel, który nie prowadzi do odkrztuszenia zalegającej w oskrzelach wydzieliny. Powoduje niepotrzebny ból i wysiłek, zwiększając ryzyko rozejścia się rany pooperacyjnej lub przepukliny w bliźnie pooperacyjnej. Prawidłowa technika ćwiczeń skutecznego kaszlu polega na wykonaniu serii kilku bezpośrednio po sobie następujących kaszlnięć na szczycie wydechu. Chory powinien wykonać wydech, a następnie wdech i możliwie długi wydech, podczas którego następuje seria kaszlnięć. Ćwiczenia te powinny być powtarzane od kilku do kilkunastu razy dziennie, zawsze po ćwiczeniach oddechowych (tab. 3.4). Chory powinien samodzielnie wykonywać ćwiczenia skutecznego kaszlu ze względu na częste występowanie odruchu kaszlu we wczesnych godzinach porannych, kiedy po przebudzeniu się i zmianie pozycji pacjenta zalegająca w oskrzelach wydzielina drażni zakończenia nerwowe. W tym czasie często pozbawiony jest on pomocy fizjoterapeuty, gdyż organizacja pracy tej grupy zawodowej nie przewiduje zmianowości. Chory musi przede wszystkim opanować techniki zmniejszania bólu i ochrony rany pooperacyjnej. Należą do nich pozycja ułożeniowa i stabilizacja operowanej okolicy. Pozycja ułożeniowa powinna rozluźnić mięśnie dzięki zbliżeniu ich przyczepów, co powoduje łagodzenie bólu.

      Tabela 3.4. Zasady ćwiczeń skutecznego kaszlu po operacjach chirurgicznych

      Po operacjach w obrębie jamy brzusznej pozycją przeciwbólową, a jednocześnie ułatwiającą odkrztuszanie, jest siad z podparciem pod plecy i zgiętymi kończynami dolnymi w stawach kolanowych i biodrowych, natomiast po operacjach w obrębie klatki piersiowej – siad z podparciem pod plecy i kończynami górnymi zbliżonymi do tułowia.

      Stabilizacja rany pooperacyjnej (ryc. 3.3), która zmniejsza ból i ochrania ranę, polega na uciśnięciu jej szeroko rozstawionymi rękoma, bezpośrednio przez opatrunek, a w przypadku dużej bolesności – przez poduszkę. Można do tego wykorzystać ręcznik lub prześcieradło, które mogą stanowić rodzaj „pasa stabilizującego”. Skutecznym sposobem stabilizacji klatki piersiowej jest skrzyżowanie na niej kończyn górnych z chwytem za przeciwległy bark lub bok. Po operacjach torakochirurgicznych i kardiochirurgicznych stosowane są także specjalne szelki, które umożliwiają stabilizację rany pooperacyjnej. Oczywiście najbardziej skuteczna jest stabilizacja wykonana przez fizjoterapeutę, ale ze względu na kaszel, nasilający się często we wczesnych godzinach porannych, chory także musi znać te techniki, gdyż nie zawsze, jak już wspomniano, możliwa jest pomoc fachowego personelu. W przypadku dużej bolesności ćwiczenia skutecznego kaszlu prowadzi się 20–30 minut po podaniu środka przeciwbólowego, niedeprymującego układu oddechowego.

      a

      b

      Rycina 3.3. Metody stabilizacji okolicy przyszłej rany pooperacyjnej: torakotomia (a); torakolaparotomia (b).

      Ćwiczenia skutecznego kaszlu ułatwiają i pobudzają – oprócz klasycznych ćwiczeń oddechowych – także zmiany pozycji ciała, wydech z oporem, jak również wydech przerywany lub z wymawianiem gardłowych spółgłosek. Pomocne w tym przypadku są również pewne formy masażu i inhalacje, omówione w dalszej części tego rozdziału.

      Ze względu na specyfikę powikłań zakrzepowo-zatorowych, które często przebiegają bezobjawowo i stanowią poważne zagrożenie dla zdrowia i życia chorego, specjalnego znaczenia nabierają ćwiczenia przeciwzakrzepowe (ryc. 3.4).

      c

      d

      e

      f

      Rycina 3.3. Metody stabilizacji okolicy przyszłej rany pooperacyjnej: sternotomia i metoda Ravitcha (c–f).

      g

      h

      i

      Rycina 3.3. Metody stabilizacji okolicy przyszłej rany operacyjnej: metoda Nussa (g); po operacji w obrębie jamy brzusznej (h); szelki do stabilizacji klatki piersiowej po sternotomii (i).

      Ćwiczenia przeciwzakrzepowe są stosunkowo łatwe do wykonania, gdyż polegają na rytmicznych i energicznych zgięciach podeszwowych i grzbietowych stóp w możliwie największym zakresie СКАЧАТЬ