Fizjoterapia w chirurgii. Отсутствует
Чтение книги онлайн.
Читать онлайн книгу Fizjoterapia w chirurgii - Отсутствует страница 7
Название: Fizjoterapia w chirurgii
Автор: Отсутствует
Издательство: OSDW Azymut
Жанр: Медицина
isbn: 978-83-200-6069-0
isbn:
Jednym z objawów powikłań pooperacyjnych jest podwyższona temperatura ciała. Jeżeli wystąpi ona w 1.–2. dobie po operacji, to najczęściej jest wynikiem powikłań płucnych, w 3.–4. dobie – zakażenia dróg moczowych, w 4.–5. dobie – zakażenia rany pooperacyjnej lub ropni wewnątrzotrzewnowych, a w 5.–7. dobie – zakrzepicy żył głębokich.
Leczenie chirurgiczne może być także przyczyną zaburzeń czynnościowych, które mogą występować nawet wiele miesięcy po operacji. Długo utrzymujący się ból, rozległa i nieruchoma blizna pooperacyjna, uszkodzenie mięśni lub nerwów w czasie operacji oraz ograniczenie aktywności ruchowej to najczęstsze przyczyny tych zaburzeń. Mogą one dotyczyć czynności wszystkich układów i być przyczyną poważnego ograniczenia samodzielności i niezależności chorych po leczeniu chirurgicznym (tab. 2.8).
Tabela 2.8. Czynnościowe zaburzenia po operacjach
Najczęstsze zaburzenia funkcjonalne po operacjach chirurgicznych to ograniczenia ruchomości tkankowej i stawowej, które spowodowane są zmianami strukturalnymi układu ruchu:
→ uszkodzeniem, a czasami usunięciem mięśni;
→ uszkodzeniem powięzi, tkanki podskórnej i skóry, co przyczynia się do powstania rozległych blizn;
→ uszkodzeniem struktur ośrodkowego lub obwodowego układu nerwowego, np. czuciowych i ruchowych gałązek nerwowych;
→ uszkodzeniem struktur kostnych;
→ uszkodzeniem układu naczyniowego.
Ponadto następstwem operacji chirurgicznej mogą być nowe warunki anatomiczne wynikające ze:
→ zmiany drogi oddechowej, np. w przypadku tracheostomii;
→ zmiany drogi pokarmowej, np. w przypadku przetoki (stomii) lub zastąpienia przełyku jelitem.
Przyczynami tych dysfunkcji są: podwyższone napięcie tkankowe, lokalny zastój chłonki oraz blizny, powodujące dodatkowe zaburzenia ruchomości stawowej i tkankowej. Do najczęstszych dysfunkcji po leczeniu chirurgicznym należą:
→ restrykcje tkanek miękkich, zwłaszcza na poziomie skóry i tkanki podskórnej, które w istotny sposób ograniczają zakresy ruchów i odczuwalne są przez pacjenta jako „ciasne ubranie” (ang. „skin-tight clothes”);
→ zaburzenia postawy ciała chorego, wynikające szczególnie ze zwiększonego napięcia tkanek prowadzącego do nieprawidłowej równowagi mięśniowej, bólu i zmęczenia, zwłaszcza po operacjach w obrębie klatki piersiowej;
→ zaburzenia fizjologicznych wzorców ruchowych kończyn i tułowia;
→ zaburzenia czucia głębokiego (propriocepcji);
→ bóle promieniujące lub rzutowane (przeniesione), występujące przy nacisku lub naciągnięciu blizny pooperacyjnej;
→ uciśnięcie lub wciągnięcie przez bliznę nerwu czuciowego powodujące miejscowy lub promieniujący ból, drętwienie, parestezję;
→ uciśnięcie naczyń przez napięte tkanki, mogące powodować zaburzenia ich odżywiania;
→ zwiększone napięcie układu mięśniowo-powięziowego, zwiększające wydatek energetyczny podczas wykonywania ograniczonych ruchów i powodujące wtórne uczucie zmęczenia oraz unikanie aktywności fizycznej.
Powięź jest układem ciągłym, rozpostartym pomiędzy warstwami głębokimi (kości, ścięgna, więzadła oraz narządy wewnętrzne) a warstwą leżącą bezpośrednio pod skórą (powięź powierzchowna). Pokrywając i otaczając poszczególne struktury układu ruchu, ma pośredni i bezpośredni wpływ na jego funkcję. Bezpośrednie uszkodzenie części układu powięziowego zaburza jego czynność w innych okolicach ciała, mogąc być przyczyną bólu mięśniowo-powięziowego, który często występuje u pacjentów po operacjach chirurgicznych.
Pooperacyjne uszkodzenie mięśni może także prowadzić do zaburzenia równowagi mięśniowej przejawiającej się osłabieniem mięśni fazowych i zwiększonym napięciem mięśni tonicznych. Mięśnie toniczne zbudowane są z włókien wolno reagujących i mogą podlegać dużym i długim obciążeniom, wykazują jednak tendencję do skracania, a następnie przykurczu. Mięśnie fazowe zbudowane są w przeważającej części z włókien szybko reagujących i biorą udział w dynamicznych ruchach, a w przypadku dysfunkcji wykazują tendencję do rozciągnięcia, osłabienia, a nawet zaniku.
Podwyższone napięcie mięśni tonicznych na drodze odruchowej hamuje i osłabia czynność mięśni fazowych, które są ich antagonistami. Osłabienie tych mięśni powoduje dalsze zwiększanie napięcia mięśni tonicznych, przyczyniając się do rozwoju mechanizmu błędnego koła, pogłębiającego stan braku statycznej równowagi mięśniowej. Tę nierównowagę pogłębiają stres i nadmierne poczucie lęku, prowadząc do podwyższenia spoczynkowego napięcia mięśni tonicznych.
1. Alkiewicz J. (red.): Leczenie inhalacyjne i rehabilitacja układu oddechowego u dzieci i dorosłych. Volumed, Wrocław 1995.
2. Czerchawski L.: Patofizjologiczne podstawy zastosowania heparyn niskocząsteczkowych w profilaktyce choroby zakrzepowo-zatorowej. Rhone-Poulenc Rorer, Warszawa 1996.
3. Droszcz W.: Rehabilitacja w chorobach układu oddechowego [w:] Rehabilitacja – podręcznik dla studentów medycyny (red. J. Kuch). PZWL, Warszawa 1989.
4. Grossmann K., Wegener D.: Die externe pneumatische Kompression – Physiotherapie zur Förderung des venösen und lymphatischen Rückstroms aus den Extremitäten. Z. Physiother. Jg., 1986; 38(6): 449–455.
5. Olszewski W. (red.): Kompendium postępowania przed- i pooperacyjnego w chirurgii ogólnej. PZWL, Warszawa 1979.
6. O’Sullivan S.B., Schmitz T.J.: Physical rehabilitation: assessment and treatment. F.A. Davis Company, Philadelphia 1988.
7. Rosławski A., Woźniewski M.: Fizjoterapia oddechowa. AWF, Wrocław 2001.
8. Scully R.M., Barnes M.R.: Physical Therapy. J.B. Lippincott Company, Philadelphia 1989.
9. Szulc R. (red.): Usprawnianie lecznicze krytycznie chorych. Urban & Partner, Wrocław 2001.
10. Tomkowski W.Z., Skórski M., Hajduk B. i wsp.: Podstawy flebologii. Via Medica, Gdańsk 2002.
11. Woźniewski M. (red.): Fizjoterapia w onkologii. PZWL, Warszawa 2012.
12. Woźniewski M.: Rehabilitacja w specjalnościach zabiegowych [w:] Rehabilitacja medyczna, t. 2 (red. A. Kwolek). Urban & Partner, Wrocław 2003.
13. Woźniewski M., Kołodziej J. (red.): Rehabilitacja w chirurgii. PZWL, Warszawa 2005.
СКАЧАТЬ