Название: Kompas zen
Автор: Mistrz zen Seung Sahn
Издательство: OSDW Azymut
Жанр: Философия
isbn: 978-83-64213-12-0
isbn:
BUDDYZM HINAJANY
1. Wgląd w nietrwałość
2. Wgląd w nieczystość
3. Wgląd w nie-jaźń
Budda osiągnął oświecenie w Indiach pod drzewem Bodhi, następnie wstał spod niego i rozpoczął nauczanie innych ludzi. Nauczał on Czterech Szlachetnych Prawd, Ośmiorakiej Ścieżki i Dwunastu Ogniw Współzależnego Powstawania. Nauczał, że życie jest cierpieniem, a cierpienie jest życiem, oraz sposobu, w jaki można się od niego uwolnić. Jedną z nazw tego pierwotnego nauczania Buddy jest buddyzm hinajany.
„Wgląd w nietrwałość” jest najbardziej podstawowym nauczaniem Buddy. Rozpoczął on właśnie niego, ponieważ nietrwałość jest podstawą wszystkich rodzajów cierpień, których doświadczamy. Spójrz na ten świat: wszystko nieustannie się zmienia, zmienia, zmienia. Taka jest podstawowa natura całego wszechświata. Przychodzisz nad dużą rzekę i przechodzisz przez most. Jest ósma wieczór. Kiedy godzinę później wracasz i ponownie przechodzisz przez ten sam most, nie przedostajesz się na drugi brzeg tej samej rzeki. Woda jest zupełnie inna. To nie jest ta sama rzeka! Wody, którą widziałeś o ósmej, już nie ma, a woda, którą widzisz o dziewiątej, nie jest tą samą wodą. Woda płynie nieprzerwanie, fala za falą. Mówisz do swojego znajomego: „Patrz, tam jest Rzeka Hudson”, a kiedy powracasz godzinę później, wciąż nazywasz ją Rzeką Hudson. Tak naprawdę, to jest to błąd. Rzeka Hudson z godziny ósmej nie jest już tą samą rzeką. Co prawda na zewnątrz wygląda całkiem podobnie, ale wewnątrz cała jej woda wpłynęła już do oceanu. Dlatego ta rzeka nieustannie się zmienia, z chwili na chwilę.
Kiedy budzisz się rano, twoje ciało w jakiś sposób różni się od ciała, które miałeś jeszcze poprzedniego dnia wieczorem. Pod wieloma względami masz teraz nowe ciało. Kiedy spałeś, bardzo subtelne zmiany zaszły w twoim organizmie i wyglądzie. Zewnętrzny kształt twojego ciała może wydawać się identyczny, ale wewnątrz jedzenie, które zjadłeś poprzedniego dnia, jest już strawione, i trafiło już do twojej twarzy, zębów, skóry. Następnie wszystkie odpadki opadają na dół, a jedzenie zamienia się w mocz i kał. W tej właśnie chwili, rano, twoja twarz jest już starsza niż wczoraj, mimo, że nie jesteś w stanie zauważyć żadnej widocznej różnicy, a co siedem lat masz całkowicie nowe ciało, ponieważ każda z komórek twojego ciała została wymieniona. Jednak nikt tego nie rozumie. Nikt nie zdaje sobie sprawy, że ich ciało nieustannie się zmienia, z godziny na godzinę. Ktoś mówi: „Dziesięć lat temu byłem w Paryżu”. To nonsens! Dziesięć lat temu jakieś inne ciało udało się do Paryża, ale to nie jest to samo ciało, które stwierdza to w tej właśnie chwili. Nazywamy to nietrwałością.
Nie tylko ludzkie istoty podlegają tym procesom. Dawno, dawno temu, ta ziemia oderwała się od słońca, a księżyc oderwał się od ziemi, dlatego księżyc obraca się wokół ziemi, a ziemia i księżyc obracają się wokół słońca. Pewnego dnia, po upływie wielu, wielu kalp, energia słońca wyczerpie się, a samo słońce zacznie stygnąć. Kiedy energia słoneczna przestanie docierać na ziemię, ta również zacznie się ochładzać. Wszystkie zwierzęta wyginą; istoty ludzkie również. Wszystko, co uważamy teraz za trwałe, z biegiem czasu całkowicie rozpłynie się w pustej przestrzeni.
Dlatego na tym świecie wszystko nieustannie się zmienia, zmienia, zmienia, ponieważ wszyscy żyją w ułudzie z powodu nazw i form rzeczy. Wierzymy, że nazwa i forma są trwałe, dlatego cierpimy. Powodem naszego cierpienia jest więc nasz własny umysł, w którym zwyczajowe przywiązanie do nazwy i formy przesłania nam prawdziwą naturę tego świata. Jeśli będziesz w stanie postrzec prawdziwą naturę zjawiskowego świata, i zobaczysz, że wszystko nieustannie się zmienia, wtedy zniknie zarówno twój umysł pożądania, jak i cierpienie przez niego wywoływane. W jednej chwili postrzeżesz, że wszystko, co staje się twoją własnością, wkrótce przeminie. Wszystko, czego pożądasz i co dostajesz, w końcu zniknie, ponieważ wszystko nieustannie się zmienia, zmienia, zmienia, bez przerwy. Doświadczywszy takiego postrzeżenia, twój umysł pożądań i pochodzące z niego cierpienie nie będzie cię aż tak bardzo kontrolować. Zrozumiesz, że cierpienie pochodzi po prostu od przywiązywania się do rzeczy nietrwałych. Niektórzy ludzie myślą: „Och, ja nie mam żadnych problemów. Mam wszystko. Kto wie, może dożyję setki?”. W porządku, być może osoba ta nie ma w tej chwili większych problemów. Ale nawet, jeśli będziesz żył ponad sto lat, to co później? Tak czy inaczej umrzesz. Wszyscy w końcu umieramy. Jak się będziesz wtedy czuł? Co zrobisz?
Jednak większość ludzi tego nie rozumie. Nie rozumieją nietrwałości tego świata, dlatego trzymają się swoich pożądań i swojego gniewu. „Lubię to!” „Nie lubię tamtego!” Ludzie w ten sposób przeżywają całe swoje życie, pożądając rzeczy nietrwałych, ciągle sprawdzając siebie, innych ludzi i ten świat. Trzymają się swoich małostkowych opinii o tym, czego lubią albo nie lubią, uznając to za jedyną prawdę. Nazywamy to przywiązaniem. Jednak, jeśli właściwie postrzeżesz nietrwałość tego świata, nie będziesz się aż tak bardzo przywiązywał do rzeczy, i dlatego nie będziesz aż tak cierpiał, kiedy te rzeczy w nieunikniony sposób się zmienią. Wszystko tak szybko znika, dlaczego więc przywiązywać się do czegokolwiek? Nawet jeśli osiągniesz jakieś szczęście, jak długo jesteś w stanie je utrzymać? Dwoje ludzi pobiera się. Na początku oboje myślą: „Och, teraz będę szczęśliwy; teraz będę szczęśliwa. W końcu znalazłem/-am tego, na którego czekałem/-am. Jakie to wspaniałe!”. Rzeczywiście jest to cudowne doświadczenie. Jednak jak długo tak naprawdę trwa ten umysł szczęścia? Jak długo? Rok? Dwa lata? Trzy lata? W dzisiejszych czasach, jeśli uda ci się go utrzymać przez dłużej niż trzy lata, uważa się to za niezwykły sukces! [Śmiech z sali.] Wiele osób jest w stanie przez trzy lata żyć w ten sposób. Później zaczyna się myślenie: „Och, nie lubię cię!”; „ja ciebie też nie lubię!”. Następuje separacja i w ich życiu pojawia się cierpienie. Dzieje się tak dlatego, że ludzkie istoty nie są w stanie niczego osiągnąć ani niczego utrzymać, ponieważ wszystko w tym wszechświecie nieustannie się zmienia. Dlatego najpierw musisz zrozumieć nietrwałość tego świata, aby następnie zostawić to wszystko. W niektórych tradycjach hinajany i Wadżrajany mnisi medytują na cmentarzach, co pomaga im głęboko doświadczyć nietrwałości tego ciała. Są oni później w stanie zostawić w spokoju jakiekolwiek powstające w tym tymczasowym ciele pożądanie. Nazywamy to wglądem w nietrwałość.
Buddyzm hinajany naucza również praktyki medytacyjnej opartej o „wgląd w nieczystość”. Czym jednak jest nieczystość? Powiedzmy, że przychodzi piękna kobieta, na przykład słynna modelka albo aktorka. Jest bardzo ładnie umalowana i ma modnie uczesane włosy. Nosi piękne ubranie, a wokół siebie roztacza zapach drogich perfum. Na szyi ma duży diamentowy naszyjnik, pewnie z dziesięć karatów. Wszyscy patrzą na nią i myślą: „Och, ona jest wspaniała! Taka piękna!”. Być może jakiś mężczyzna nie zawahałby się zabić rywala tylko po to, aby móc co noc z nią spać. Jednak ona nosi w sobie gówno. Na zewnątrz jest rzeczywiście bardzo piękna, ale wewnątrz, gdziekolwiek się nie ruszy, ma w sobie kilogram albo półtora czystego gówna. Mimo tego, że ma na sobie piękne ubranie, słodkie perfumy, lśniący diamentowy naszyjnik i wspaniały makijaż, aby przykryć to gówno, każdy zdaje sobie sprawę, że ta gówniana sprawa w środku nie jest już taka piękna, prawda? Wszyscy postrzegają tylko piękną powłokę, na jakiś czas zapominając o tym gównie. СКАЧАТЬ