Сүдү киһи Багдарыын Сүлбэ. Л. В. Иванова

Чтение книги онлайн.

СКАЧАТЬ Ити – буруйу билинии, ити – кэмсинии», – диэн халбаҥнаппат бүтэһиктээх түмүктээһинин оҥорор.

      Багдарыын Сүлбэ репрессия тематыгар аналлаах айымньылара барыта докумуоҥҥа олоҕуран суруллубут буоланнар – кырдьыктаахтар, түмүктээһиннэрэ итэҕэтиилээхтэр, хорсуннар. Ол иһин коммунистическай идеологияҕа бэриммит, саҥа олоҕу көһүүннүк ылынар, уһукта илик кырдьаҕастар киниэхэ сыһыаннара ураты, сороҕор икки өрүттээх. Ону «Уһуктабыт дуу, уһуктубаппыт дуу» диэн ыстатыйатыгар дьэҥкэтик көрөбүт. Бу урукку олох уонна аныгы олох мөккүөрдэрин чаҕылхай холобурун хайаан да, ирдэһэн даҕаны туран, ааҕаргытыгар сүбэлиибин. Үгүһү өйдүөххүт. Холобур, быһыытынан биир лоскуйу ылан көрүөҕүҥ:

      «Коммунист киин былааһа биһиги дьоммутун, салайааччы диэн ааттаан олордор этэ гынан баран, киһи диир этэ дуо? Эчикийэ суох! 1986 сыл «геройа» Ю.Н. Прокопьев, ааһар ааспытын кэннэ, ытаабытын-соҥообутун аны ааҕыҥ. Кини «Молодежь Якутии» хаһыакка (07.12.1996) «Начистоту так начистоту» диэн улахан ыстатыйаны бэчээттэппитэ. Онтон күһүөрү (28.08.1996) эмиэ ити хаһыакка «Дело остается с человеком» диэн улахан интервьюну биэрбитэ. Онто «Десять лет Юрий Прокопьев стоял у руля республики» диэн хос быһаарыылаах этэ. Ити! Ю. Прокопьев уон сыл уруулу туппут үһү. Күндү ааҕааччы, уон сыл олорорун устатыгар Ю.Н. Прокопьев киин былааска төһө улахан авторитетынан туһанар буолбутай? Кини тылын төһө ыйааһынныыр этилэрий? 1986 сылга Киин Комитекка туох буолтай? Ю.Н. Прокопьев бэйэтэ ону туох диэбитэй? «Вопрос был поставлен на Секретариате. Слово «беспринципность» в мой адрес было не самым грубым. В общем, там смешали меня с грязью», – диэбитэ дии» («Молодежь Якутии», 28.08.1996).

      Коммунист партиятын киин салалтата диэн, саха дьоно өйдүүрүнэн, туох этэй? Итиннэ быһаччы уонна ситэри быһаарыыны Президеммит М.Е. Николаев биэрбитэ: «Саха учуонайдарын, литературатын уонна искусствотын деятеллэрин эҥин араас аньыыларга, бастатан туран, национализмҥа буруйдааһын, кэпсээҥҥэ киирбит КК диэн идеологическай уонна политическай монстр тиһэх тыына тахсыар диэри, адьаһын 1986 сылга диэри, салҕанан барбыта».

      Итинник, доҕоттор. Монстр диэн тылы нуучча тылын быһаарыылаах тылдьытыгар «урод, чудовище» диэн быһаарбыттар.

      Дьэ маннык олоҕу, политиканы баарынан кырдьыктаахтык ырытар дьоммут Багдарыын Сүлбэттэн ураты билиҥҥитэ, биэс тарбах эрэ иһинэн ааҕыллар бадахтаах. Ол да иһин дьоммут-сэргэбит аанньа уһуктубат быһыылаах.

      Багдарыын Сүлбэ – ааҕааччыта, көмөлөһөөччүтэ, сүбэһитэ элбэҕинэн тэҥнээҕэ суох дьоллоох киһи. Саха сиринэн эрэ муҥурдаммакка, ыаллыы республикаларынан, уобаластарынан, кыраайдарынан сылдьыталаан, сирэй көрсөн кэпсэппит, сурукка тиспит, суруйсар дьонун ахсаана 800 – икки холбука туһунан картотека буолан турар. Туһалааҕы, наадалааҕы норуоппар өссө оҥордорбун диэн, былаана, баҕата баһаам.

      Күн-дьыл ааһар, олох хаамыыта, быһыы-майгы уларыйыыта кэнники уонча сыл иһигэр киһи өйдөөн-төйдөөн дьүүллээбэтинэн түргэнник ааһар кэмигэр олоробут. Олох соторутааҥҥа диэри этэ дии, уларыта тутуу СКАЧАТЬ