Сүдү киһи Багдарыын Сүлбэ. Л. В. Иванова

Чтение книги онлайн.

СКАЧАТЬ киһи ылынан, албан ааттаах геройбут уҥуоҕар сүгүрүйэн, олохтоохторго махталын биллэрэн, Михаил Спиридонович баҕатын толоруо буолаарай диэн бу кыбытык тылбын тиэрдэбин.

      «Бүлүүгэ баар эрдэхпинэ Нэмэшкэрэстур дэриэбинэ начальнай оскуолатын дириэктэрэ Дь. Миклош дьиэ кэргэттэрин кытта суруйсан сибээһи тута олорбутум. 1974 сыллаахха райком бюротун уурааҕынан үлэбиттэн устубуттарын кэннэ манна Дьокуускайга кэлэн хааламмын, онтон ыла сибээспит быстыбыта», – диэн Михаил Спиридонович хом санаатын этэр.

      Райком бюротун уурааҕынан Бүлүү педучилищетын дириэктэрин дуоһунаһыттан Михаил Спиридоновиһы хайдах, тоҕо устубуттарын туһунан кыратык быһааран биэрдэххэ сөп буолсу. Эмиэ да хомолтолоох-кыһыылаах, эмиэ да көрүдьүөстээхтик үчүгэй өттүнэн түмүктэммит, чахчы бэртээхэй трагикомедия сюжета буолар олох оонньуутун сценатыттан түспүт сэдэх түбэлтэ буолан биэрдэ.

      Михаил Спиридонович оччоттон да баран-кэлэн, ол быыһыгар Венгрияҕа тиийэ, Москваҕа училищелар дириэктэрдэрин семинардарыгар кыттан, сүгүн сылдьыа баара дуо, тыл-өс этэн, өй-санаа атастаһан, уопуттаах дириэктэр быһыытынан Россия үөрэҕин чиновниктарыгар бэйэтин туһунан үтүө өйдөбүлү хаалларар.

      «Биир сыптарыҥнаах ынах хотон сүөһүтүн бүтүннүү сутуйар» диэн өс хоһооно баар. Ол кэриэтэ, арыгыга умньаммыт биир төттөрү кэмэлдьилээх киһи, Михаил Спиридонович уоппускаҕа барбытын кэннэ, үҥсүү тэриллибитин саба тутарын оннугар күөдьүтэн биэрбит, төһө эмэ дириэктэриттэн өйөппүт-убаппыт, партияҕа ылларбыт киһитэ түһэн биэрэн, тэриллибит дьыала саллайан, райком, обком, Москва таһымынан быһаарыллар айдааҥҥа кубулуйар. Обкомтан икки төгүл комиссия кэлэн бэрэбиэркэлээн, Михаил Спиридонович туһатыгар түмүктүүр. Ол үрдүнэн, оччотооҕу сиэринэн, обкомтан «түүлээх илии» дуксуурунан, райком бюротун уурааҕа тахсар. Куһаҕан үчүгэйэ суох буолбат дииллэринии, Москва сабыдыалынан, Михаил Спиридонович Дьокуускайга кэлэн, нөҥүө сылыгар Чирээйэптэн бэйэтиттэн дьиэ ылар.

      «Сылаас ваннаҕа киирэн сытаммын, бу бүлүүлэр абыраатахтарын диэн ырыа ыллыыбын. Антах икки биэрэстэлээх сиргэ баанньыктанар этим. Бүлүүгэ кырдьыахпар диэри дириэктэрдээн хаайтаран олорбутум буоллар, республикабын бүтүннүү кэрийэн, сирин-дойдутун аатын хомуйан, норуоппар туһалаах үлэни оҥоруом этэ дуо, хас эмэ сүүһүнэн ыстатыйаны, очерканы, суоллааҕы бэлиэтээһиннэри, сүүрбэттэн тахса кинигэни суруйуом этэ дуо?! Оттон, бу иккис мааны дьиэбэр үөһэ-аллара төттөрү-таары лиибинэн хатааһылыы сылдьан: «Туймаада дьогдьойор саалыгар, дьоһун-мааны дьиэтигэр олоробун! Бу, бүлүүлэр абыраатахтарын», – диэн ыллыыбын. Ону кэргэним: «Аргыый, аны дьон истиэ, сэккэ-сэлээҥҥэ этиэ», – диэн харыстаан мөхпүтэ буолар», – Михаил Спиридонович бэйэтин кэпсээниттэн бэйэтэ астынан ыраастык дуоһуйа күлэр.

      Дьэ кырдьык, Дьылҕа хаан ыйааҕа кыһыл соһо кыраасканан суорба таас сирэйигэр эрдэттэн суруллан турар дииллэрэ оруннаах курдук буолан тахсар.

      Багдарыын Сүлбэ СКАЧАТЬ