Opieka logopedyczna nad mową dziecka. Małgorzata Kitlińska-Król

Чтение книги онлайн.

СКАЧАТЬ style="font-size:15px;">      Do zadań poradni należy w szczególności:

      1. Diagnozowanie poziomu rozwoju, potrzeb i możliwości oraz zaburzeń rozwojowych i zachowań dysfunkcyjnych dzieci i młodzieży, w tym:

      a) predyspozycji i uzdolnień,

      b) przyczyn niepowodzeń edukacyjnych,

      c) specyficznych trudności w uczeniu się.

      2. Wspomaganie dzieci i młodzieży odpowiednio do ich potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych, w tym zwłaszcza dzieci i młodzieży:

      – szczególnie uzdolnionych,

      – niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie lub zagrożonych niedostosowaniem społecznym,

      – ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się,

      – z zaburzeniami komunikacji językowej,

      – z chorobami przewlekłymi.

      3. Prowadzenie terapii dzieci i młodzieży, w zależności od rozpoznanych potrzeb.

      (…)

      6. Pomoc rodzicom i nauczycielom w rozpoznawaniu i rozwijaniu indywidualnych możliwości, predyspozycji i uzdolnień dzieci i młodzieży.

      (…)

      8. Współpraca ze szkołami i placówkami w rozpoznawaniu u uczniów specyficznych trudności w uczeniu się, w tym ryzyka wystąpienia specyficznych trudności w uczeniu się u uczniów klas I-III szkoły podstawowej.

      9. Współpraca z przedszkolami, szkołami i placówkami przy opracowywaniu i realizowaniu indywidualnych programów edukacyjno-terapeutycznych, (…) oraz planów działań wspierających, o których mowa w przepisach w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach.

      10. Współpraca w udzielaniu i organizowaniu przez przedszkola, szkoły i placówki pomocy psychologiczno-pedagogicznej.

      (…)

      14. Udzielanie, we współpracy z placówkami doskonalenia nauczycieli, wsparcia merytorycznego nauczycielom, wychowawcom grup wychowawczych i specjalistom udzielającym pomocy psychologiczno-pedagogicznej w przedszkolach, szkołach i placówkach. (…)”63.

      Wyraźnemu poszerzeniu funkcji, ale także ich uszczegółowieniu zakresowemu i treściowemu uległy zadania publicznych poradni psychologiczno-pedagogicznych i specjalistycznych.

      Pod względem merytorycznym wszystkie poradnie psychologiczno-pedagogiczne podlegają wojewódzkim władzom oświatowym, te zaś Ministerstwu Edukacji Narodowej, czyli najwyższej instancji systemu oświatowego. Drugim, istotnym w systemie typem poradni są poradnie foniatryczne (poradnie, gabinety logopedyczne) funkcjonujące przy szpitalach i przychodniach. Najczęściej jednak występują one w dużych miastach. Jednostki te finansowane są z Narodowego Funduszu Zdrowia i podlegają Ministerstwu Zdrowia. Logopedzi64 są więc zatrudniani w placówkach podległym wymienionym resortom. Od kandydatów na dwuletnie podyplomowe studia logopedyczne, wymaga się wykształcenia wyższego z zakresu jednej z dziedzin współpracujących z logopedią tj. pedagogiki, psychologii, filologii polskiej, medycyny. Absolwenci otrzymują dyplom logopedy, uprawniający do podjęcia pracy we wszystkich instytucjach i placówkach oświatowych, które potrzebują takich specjalistów oraz w placówkach zdrowia zajmujących się diagnozowaniem i terapią wszelkich zaburzeń mowy. Istnieje możliwość uzyskania kolejnych stopni specjalizacji zawodowej, jednak nie można w tej dziedzinie uzyskać tytułu naukowego.

      Obowiązek opieki nad mową dziecka (zgodnie z wytycznymi i zarządzeniami wydanymi przez resort oświaty – szerzej o tych dokumentach w dalszej części rozdziału) spoczywa głównie na (oprócz poradni psychologiczno-pedagogicznych z logopedami) przedszkolach i rodzicach.

      Opracowany w 1981 roku i wciąż aktualizowany program wychowania przedszkolnego (obecnie „Podstawa programowa wychowania przedszkolnego dla przedszkoli, oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych oraz innych form wychowania przedszkolnego” z dnia 23.12.2008 r., wcześniej „Podstawa programowa wychowania przedszkolnego dla przedszkoli i oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych” z dnia 26.02.2002 r.), zakłada prowadzenie przez nauczycieli szerokiej działalności profilaktycznej, podejmowanie działań stymulujących rozwój mowy dziecka, a jeśli wystąpi taka potrzeba to również kompensacyjnych i korygujących nieprawidłowości rozwojowe65.

      Jak zauważa słusznie G. Jastrzębowska, władze oświatowe nie określiły w opracowanych dokumentach, w jakim stopniu i w jakim zakresie nauczyciel może i powinien angażować się w proces terapeutyczny dziecka z zaburzeniami mowy. Nie są też określone obowiązki nauczyciela wobec ucznia nieprawidłowo mówiącego w przypadku, gdy nauczyciel ten nie posiada odpowiednich kwalifikacji. Wytyczne ministerstwa nie precyzują, bowiem jego miejsca i roli w procesie opieki logopedycznej66.

      Analizując główne założenia „Podstawy programowej wychowania przedszkolnego dla przedszkoli, oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych oraz innych form wychowania przedszkolnego” oraz „Podstawy programowej kształcenia ogólnego dla uczniów szkół podstawowych”67 można podjąć próbę wyznaczenia ogólnych kierunków pracy nauczyciela z dzieckiem. Dotyczą one między innymi:

      − poznania poziomu rozwoju dziecka i wspierania go (wraz z rodzicami, specjalistami),

      − promocji zdrowia,

      − nauki poprawnego wypowiadania się,

      − nauki podstaw czytania i pisania.

      Zakres treści tematycznych realizowanych z dzieckiem, zależy od jego cech indywidualnych oraz poziomu funkcjonowania społecznego. Treści dobierane są zgodnie z zasadą stopniowania trudności, czyli poznania tego, co najbliższe dziecku, a następnie przechodzenie do zagadnień dalszych, mniej znanych, bądź zupełnie nieznanych.

      Takie podejście powinno towarzyszyć każdemu nauczycielowi na kolejnych szczeblach systemu edukacyjnego, szczególnie zaś bliskie powinno być wychowawcom przedszkolnym, nauczycielom nauczania zintegrowanego oraz nauczycielom i wychowawcom pracującym z dzieckiem z różnymi deficytami rozwojowymi, często występującymi w postaci sprzężonej.

      U. Parol twierdzi, iż konieczna jest współpraca nauczyciela z logopedą, rodzicami dziecka, grupą rówieśniczą (staje się często grupą terapeutyczną), gdyż tylko taki profil oddziaływania logopedycznego może:

      − przeciwdziałać psychicznym i społecznym następstwom zaburzeń mowy,

      − zmobilizuje i zmotywuje dziecko do podejmowania aktywności językowej w celu rozwijania mowy/niwelowania jej defektów,

      − pozwolić na uzyskanie rzetelnej diagnozy dziecka i zrealizowanie kompleksowej terapii,

      − praca zespołowa pozwala na dostrzeżenie dziecka w kręgu osób świadczących mu pomoc, a nie tylko zaburzenia, które u niego stwierdzamy lub podejrzewamy68.

      O СКАЧАТЬ