Opieka logopedyczna nad mową dziecka. Małgorzata Kitlińska-Król
Чтение книги онлайн.
Читать онлайн книгу Opieka logopedyczna nad mową dziecka - Małgorzata Kitlińska-Król страница 13
Название: Opieka logopedyczna nad mową dziecka
Автор: Małgorzata Kitlińska-Król
Издательство: OSDW Azymut
Жанр: Педагогика
isbn: 978-83-62897-59-9
isbn:
Kolejną próbę zmodernizowania systemu opieki logopedycznej podjął L. Kaczmarek w 1991 roku. Jest to model opieki wielopoziomowej włączony do systemu edukacyjnego. Jak pisze sam autor, „chodzi w nim o ustalenie i wykorzystanie w praktyce warunków właściwego kształtowania się i rozwijania wszystkich czterech aspektów porozumiewania się językowego słownego (mowy), a także w pewnym zakresie pisemnego (pisania i czytania), od poziomu najniższego (prenatalnego) do najwyższego (dorosłego)”93.
Te podkreślane przez Kaczmarka aspekty to:94
– aspekt embrionalny – obejmuje badania nad uwarunkowaniami dotyczącymi kształtowania się mowy i stosowania ich rezultatów (system nowoczesnej profilaktyki, skutecznego zapobiegania zaburzeniom mowy),
– aspekt patologiczny – dotyczy usuwania różnorodnych zaburzeń mowy, a także zakłóceń pisania i czytania,
– aspekt społeczny – zakłada poznanie i likwidowanie psychicznych oraz społecznych następstw powyższych zaburzeń,
– aspekt artystyczny – odnosi się do kultury żywego słowa potocznego, publicystycznego oraz artystycznego zarówno w słowie jak i w śpiewie.
Zadaniem opieki logopedycznej jest rozwijanie powyższych aspektów zgodnie z przebiegiem rozwoju mowy. Ten rozwój mowy L. Kaczmarek dzieli na sześć okresów i wyróżnia sześć faz opieki logopedycznej:
I – prenatalną,
II – żłobkową,
III – przedszkolną,
IV – wczesnoszkolną,
V – szkolną,
VI – fazę wieku dorosłego.
Każdą z nich powyższy autor, bardzo dokładnie charakteryzował uzupełniając opisy bogatą literaturą. Przedstawia także zagrożenia występujące w każdym z tych okresów i dokonuje przeglądu zaburzeń mowy na tych etapach95.
L. Kaczmarek opracował także schemat dotyczący kształcenia kadry rewalidacyjnej, do której zaliczył96:
− rodziców,
− opiekunów w żłobkach, domach małego dziecka, pogotowiach opiekuńczych,
− nauczycieli: przedszkola, szkoły podstawowej (zwłaszcza klas pierwszych i pracujących w zespołach wyrównawczo-korekcyjnych), szkoły specjalnej dla głuchych i niedosłyszących, szkoły specjalnej dla umysłowo upośledzonych w stopniu lekkim oraz tzw. szkół życia,
− logopedów.
Wymieniony Autor wyznaczył im konkretne zadania różnicując propozycje treści kształcenia w zależności od potrzeb danej fazy opieki logopedycznej.
Leon Kaczmarek wyróżnił osiem działów, które obejmuje z teoretycznego punktu widzenia logopedia (patrz rozdział I) i w oparciu o tę klasyfikację, mając na względzie praktyczne wdrożenie powyższych działów w życie i zaspokojenie w ten sposób potrzeb społecznych, autor ten wyodrębnił w logopedii cztery specjalizacje zawodowe:
– logopedię wychowawczą,
– surdologopedię,
– logopedię korekcyjną,
– logopedię artystyczną (patrz rozdział I).
Leon Kaczmarek podkreślał, iż logopedia powinna zaspokajać szerokie potrzeby społeczne. Specjalizacjom zawodowym podporządkował, więc konkretne grupy osób ze specyficznymi potrzebami i oczekiwaniami dotyczącymi ich komunikacji językowej. Obszary zainteresowań ów autor wyznacza następująco:
⇒ powyżej normy ⇒ logopedia artystyczna – pomoc świadczona uczniom klas starszych szkoły podstawowej i średniej, a także osobom dorosłym, uprawiającym zawody wymagające szczególnych umiejętności komunikacyjnych,
⇒ w normie ⇒ logopedia wychowawcza – opieką objęte wszystkie dzieci przedszkolne w normie, jak i niepełnosprawne (intelektualnie, fizycznie),
⇒ poniżej normy ⇒ logopedia korekcyjna – oddziaływaniami terapeutycznymi obejmuje dzieci przedszkolne, ze szkół masowych w normie intelektualnej fizycznej lub z przedszkoli i szkół specjalnych z upośledzeniem umysłowym lub uszkodzeniami ośrodkowego układu nerwowego,
⇒ surdologopedia ⇒ zajmuje się dziećmi, młodzieżą i dorosłymi z uszkodzonym słuchem.
Określenie „powyżej normy” dotyczy poziomu kompetencji i sprawności realizacyjnych, które wykraczają poza przeciętność, „norma” to poziom umiejętności językowych prezentowany przez zasadniczą część społeczności. Termin „poniżej normy” charakteryzuje poziom komunikacyjny, w którym występują zaburzenia lub zakłócenia językowe wielorako uwarunkowane.
W swojej propozycji systemu opieki logopedycznej, każdej ze specjalności logopedii stosowanej, wyznacza zadania oraz przypisuje ośrodki (ośrodki diagnostyczno-terapeutyczne), które te zadania mają realizować.
I tak, wśród zadań przewidywanych dla logopedii wychowawczej wymienia:
− stworzenie dogodnych warunków do kształtowania się mowy zarówno u dzieci w normie, jak i niepełnosprawnym (umysłowo i fizycznie),
− zapobieganie zaburzeniom mowy i głosu oraz trudnościom pisania i czytania.
Placówkami powołanymi do ich wypełniania są:
– instytucje pracujące z dzieckiem bezpośrednio: dom rodzicielski, towarzystwa, poradnie: psychologiczno-pedagogiczne, specjalistyczne, domy małego dziecka, domy dziecka, żłobki, przedszkola i szkoły zarówno masowe, jak i integracyjne czy z oddziałami/klasami integracyjnymi, szkoły i przedszkola specjalne,
– instytucje pracujące dla dziecka bezpośrednio: szkoły, placówki kształcenia i doskonalenia zawodowego nauczycieli i wychowawców.
Zadania związane z likwidowaniem zaburzeń porozumiewania się językowego (słownego i pisemnego) przypisuje L. Kaczmarek logopedii korekcyjnej. Ten cel wdrażany jest przez:
− ośrodki prowadzące rewalidację: rodzina, poradnie rewalidacyjne, przedszkola i szkoły zarówno masowe, jak i integracyjne czy z oddziałami/klasami integracyjnymi, instytucje wychowawczo–kształcące, tzw. szkoły życia (obecnie OREW), gabinety, ambulatoria rewalidacyjne w szpitalach i klinikach,
− ośrodki wspomagające profesjonalnie m.in. poradnie ortodontyczne, laryngologiczne, pediatryczne, audiologiczne poradnie zdrowia psychicznego,
− ośrodki wspomagające społecznie np. ośrodki, poradnie, centra prowadzące terapię psychologiczną, pedagogiczną, terapię indywidualną, grupową, rodzinną (MOPR, świetlice środowiskowe),
СКАЧАТЬ
Kaczmarek L.:
Op. cit., s. 5-6.
Op. cit., s. 6-18.
Op. cit., s. 18-23.