Opieka logopedyczna nad mową dziecka. Małgorzata Kitlińska-Król

Чтение книги онлайн.

СКАЧАТЬ – rozumiane zarówno, jako prosta czynność, jako umiejętność rozumienia, wykorzystywania i przetwarzania tekstów w zakresie umożliwiającym zdobywanie wiedzy, rozwój emocjonalny, intelektualny i moralny oraz uczestnictwo w życiu społeczeństwa.

      (…)

      3. Myślenie naukowe – umiejętność formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych dotyczących przyrody i społeczeństwa.

      4. Umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w języku obcym, zarówno w mowie, jak i w piśmie.

      (…)

      6. Umiejętność uczenia się, jako sposób zaspokajania naturalnej ciekawości świata, odkrywania swoich zainteresowań i przygotowania do dalszej edukacji.

      7. Umiejętność pracy zespołowej.

      Jednym z najważniejszych zadań szkoły podstawowej jest kształcenie umiejętności posługiwania się językiem polskim, w tym dbałość o wzbogacanie zasobu słownictwa uczniów. Wypełnianie tego zadania należy do obowiązków każdego nauczyciela”56.

      Powyższe dokumenty silnie akcentują znaczenie komunikacji językowej w dzisiejszym informatycznym społeczeństwie wiedzy, podkreślają wagę zadań, jakie stoją przed instytucjami i pracującymi w nich profesjonalistami.

      Wskazane tu dokumenty legislacyjne, ale również wiele innych (o nich w kolejnym rozdziale), określają treści kształcenia, wyznaczają zadania, jakie stoją przed kolejnymi szczeblami sytemu edukacyjnego w naszym kraju. Konieczne jest uwzględnienie faktu, że organizacja struktur oświaty silnie uwarunkuje funkcjonowanie systemu opieki logopedycznej.

      Na początku lat 70-tych główny nacisk położono na współpracę ze szkołami (organizowano wówczas w szkołach zespoły wyrównawcze). Szybko jednak okazało się, że taki model pracy obarczony jest błędem późnej pomocy (wcześniej pisała już o tym G. Demel). Obowiązek pomocy logopedycznej przesunięto, więc na przedszkola, które miały prowadzić szeroką działalność profilaktyczną, dokonywać wczesnej diagnozy i intensywnej korekty57.

      Skala występowania zjawiska zaburzeń mowy u dzieci w przedziale wiekowym 5-9 lat wskazuje na jego społeczny wymiar oraz na fakt, iż do dziś nie zostały wypracowane skuteczne rozwiązania organizacyjno-prawne, które gwarantowałyby dzieciom i dorosłym właściwą opiekę logopedyczną58.

      Z przeprowadzonych analiz ilościowych, prezentowanych za GUS w poniższych tabelach wynika, iż oferta pomocy specjalistycznej, w tym logopedycznej, sukcesywnie się poszerza.

      Tabela 1. Ilości różnego rodzaju form pomocy specjalistycznej w latach 2003/04 do 2009/10 na terenie całego kraju w szkołach podstawowych.

Rok szkolny	Forma organizacyjna
	klasa terapeutyczna	klasa wyrównawcza	zajęcia
			dydaktyczno-wyrównawcze	specjalistyczne
				korekcyjno-kompensacyjne	logopedyczne	socjoterapeutyczne
Liczba uczniów
2003/2004	828	1667	468659	209269	93439	–
2004/2005	736	1210	489271	191872	104722	–
2005/2006	761	1068	503310	184131	105995	26215
2006/2007	762	1027	506792	175861	113618	25363
2007/2008	528	398	502651	214203	115849	20331
2008/2009	714	733	479694	193688	115270	17899
2009/2010	719	299	459384	172671	121017	18542

      Źródło: Oświata i Wychowanie w roku szkolnym 2009/2010. Informacje i opracowania statystyczne. Zespół Redakcyjny Wydział Statystyki Edukacji i Kultury, kierujący S. Nałęcz Warszawa 2010; Tabela 19. Uczniowie korzystający z innych form pomocy poprzez zajęcia psychologiczno-pedagogiczne w szkołach podstawowych dla dzieci i młodzieży (bez szkół specjalnych), s. 140.

      Dane liczbowe prezentowane w powyższej tabeli wskazują na bogatą ofertę form organizacyjnych, w których świadczone były specjalistyczne usługi edukacyjne. Ilość klas terapeutycznych najwyższa w 2002/2003 roku najniższa w 2008/2009, utrzymuje się na zbliżonym poziomie. Inaczej przedstawia się sytuacja dotycząca klas wyrównawczych. Po latach wysokiej frekwencyjności (ponad 1000) w 2007/2008 nastąpiło zdecydowane ograniczenie ich ilości do 39859, by w następnym roku szkolnym odnotować wzrost do poziomu 733, a następnie w kolejnym roku ich znaczny spadek – 209 oddziałów. Uczniowie powyższych typów klas mają zagwarantowaną pomoc logopedyczną.

      Od roku 2005/06 zaczęto realizować zajęcia socjoterapeutyczne. Zajęcia logopedyczne w analizowanym okresie są stałym rodzajem zajęć specjalistycznych. Obserwowalna jest tu niemal systematyczna tendencja zwyżkowa dotycząca tej działalności realizowanej w szkołach podstawowych.

      Tabela 2. Gabinety specjalistyczne w Polsce w różnych typach szkół w roku 2010.

WYSZCZEGÓLNIENIE	Gabinety
	lekarski	stomatologiczny	profilaktyki zdrowotnej i pomocy przedlekarskiej	psychologa	pedagoga	logopedy
POLSKA	2009	1232	9043	2332	10699	3172
w tym specjalne	147	32	529	559	547	655
Szkoły podstawowe	1074	700	4908	1036	5035	2798
miasto	672	570	3032	879	3263	1886
wieś	402	130	1876	157	1772	912
w tym specjalne	81	18	306	285	259	441
Gimnazja	449	284	1913	805	3236	286
miasto	335	233	1378	662	1992	220
wieś	114	51	535	143	1244	66
w tym specjalne	46	9	135	183	190	146
Licea ogólnokształcące	233	107	975	238	1048	19
w tym specjalne	3	–	2	6	5	4
Szkoły przysposabiające do pracy specjalnej	3	1	24	19	18	27
Zasadnicze szkoły zawodowe	48	19	225	83	277	30
w tym specjalne	13	4	57	60	68	30
Licea profilowane	14	4	41	10	54	5
w tym specjalne	1	–	1	2	3	5
Technika	170	103	910	127	999	6
w tym specjalne	–	–	3	3	3	1
Szkoły artystyczne ogólnokształcące	11	3	31	12	27	–
Szkoły policealne	7	11	16	2	5	1
w tym specjalne	–	–	1	1	1	1

      Źródło: СКАЧАТЬ