Маска Чырвонае Смерці (зборнік). Эдгар Алан По

Чтение книги онлайн.

СКАЧАТЬ яе душу, яна не страчвала вонкавага спакою. Голас яе стаў мякчэйшы і ніжэйшы, аднак мне не хацелася б спыняцца на дзікім значэнні словаў, якія яна так спакойна прамаўляла. Я ледзь не вар’яцеў, калі зачаравана слухаў мелодыю больш чым смяротную, калі разумеў здагадкі і намеры, невядомыя раней смяротным.

      У яе каханні да мяне я ніколі не сумняваўся і лёгка мог бы зразумець, што ў такім сэрцы, як ейнае, каханне не можа быць пасрэдным пачуццём. Але толькі перад яе смерцю я цалкам спасціг глыбіню яе жарсці. Шмат гадзінаў, трымаючы мяне за руку, яна раскрывала мне таямніцы сэрца, чыя палкая любоў дасягала ступені абагаўлення. Чым заслужыў я дабрадаць такіх прызнанняў? Чым заслужыў я праклён расстання з каханай у час, калі іх пачуў? Але я больш не магу гаварыць пра гэта. Дазвольце мне толькі сказаць, што ў каханні Лігеі, што пераўзыходзіла жаночае каханне, – у каханні, на жаль, незаслужаным, каханні, якога я быў зусім не варты, – я ўрэшце пазнаў яе нястрымную прагу жыцця, якое так хутка яе пакідала. Гэтае дзікае прагі, гэтага наймацнейшага жадання жыцця – толькі жыцця – я не маю сілаў апісаць, няздольны выказаць.

      Апоўначы, перад самаю сваёю смерцю, яна ўладным жэстам паклікала мяне да сябе і загадала прачытаць верш, напісаны ёю колькі дзён таму. Я падпарадкаваўся. Вось гэты верш:

      Глядзі! Растала ўшчэнт нуда

      Пасля гадоў панылых,

      Сядзіць анёлаў грамада

      Прыўкрасных і двухкрылых,

      Бо ставяць сённяшняй парой

      Спектакль мрой, хімераў —

      Вось залунаў над залай рой

      Мелодый вышніх сфераў.

      Акторы церпяць ад навал,

      Хоць маюць вобраз Божы, —

      Марыянетак карнавал —

      Ды хто ім дапаможа,

      Калі ў руках таемных сіл

      Масткі, кулісы, хоры?

      З іх чорных кондаравых крыл

      Злятае гора.

      О, варта драму нам пачаць,

      Вам не сысці нікуды!

      Усе за прывідам імчаць,

      А ён – падман, аблуда.

      Імчыш, самлелы і глухі,

      А вынік – той жа самы,

      Вар’яцтва, вусціш і грахі —

      Сюжэт спрадвечнай драмы.

      Але зірні! Вось з-за куліс

      Паўзе пачварны вораг!

      Яго бясформенны абрыс

      Палохае бадзёрых.

      І не спыніць яго нічым —

      Глытае ўсіх без меры,

      І плача кожны серафім,

      І румзае ў партэры.

      Святло знікае і масткі,

      Акторы, маскі, сцены.

      Завесу – саван свой цяжкі —

      Здымай хутчэй са сцэны!

      Анёльскі голас, быццам здзек,

      Абвесціць п’есу тую:

      На сцэне – драма «Чалавек»,

      Чарвяк там трыюмфуе[13]*.

      – Божа! – усклікнула Лігея, сутаргава прыпадняўшыся і ўзняўшы рукі ў нябёсы, калі я скончыў чытаць. – Божа! Ойча нябесны! Няўжо гэта непазбежна? Няўжо Пераможцу ніколі не быць пераможаным? СКАЧАТЬ