МЕНИНГ ДОҒИСТОНИМ. ҲАМЗАТОВ РАСУЛ

Чтение книги онлайн.

СКАЧАТЬ отилиб чиқди. У жўшқин, қувноқ ва бошқаларга нисбатан ёшроқ эди. У ўз нутқини шеър ўқишдан бошлади.

      Агар одам ўтирса фақат,

      Билиб бўлмас у соғми, чўлоқ.

      Агар одам уйқуни урса,

      Билиб бўлмас қандайдир кўзи?

      Агар одам туширса овқат,

      Билиб бўлмас у мардми, қўрқоқ.

      Агар одам доим жим турса,

      Билиб бўлмас, асли ким ўзи?

      – Бу билан мен нима демоқчиман? – давом этди у. – Албатта, китобда ғоя бўлгани яхши. Бу ҳақда мендан олдин чиққан нотиқ гапириб ўтди. Лекин ҳаётда шундай ғояпараст одамлар борки, уларнинг ғояга ҳам зарари тегади. Шу ўринда мен сизга Итля овулидан чиққан Михаил тўғрисида сўзлаб бермоқчиман.

      Анжуманда сўзлаш учун вақт белгиланмагани учун нотиқ бемалол Михаил ҳақидаги ҳикоясини бошлади.

      Хунзах тумани партия қўмитасида Михаил Григорьевич Гусейнов деган отбоқар ишларди. Аслида, унинг номи Михаил эмас, Муҳаммад эди. Фуқаролар уруши даврида у қайгадир кетди ва туғилган овулига Муҳаммад эмас, Михаил бўлиб қайтди. Демак, у Доғистонда берилган исмни ўзгартирди. Кекса отаси янги пайдо бўлган Мишага деди:

      – Онанг сенга мотам тутса бўлмасмиди! Гарчи мен сенга Муҳаммад исмини берган бўлсам ҳам, энди у сенинг исминг, исмингга ўзинг хоҳлаганча муносабатда бўлишинг мумкин. Аммо менинг исмимга дахл қилишингга ким рухсат берди? Айт, кўрнамак. Ҳасан исмимни Григорий қилишга ким рухсат берди? Мен сенинг отангман, ҳали ўлганим йўқ! Мен Ҳасан бўлиб ўлишни истайман.

      Фуқаролар уруши қатнашчиси қайсар чиқиб қолди. У бари бир Михаил Григорьевич бўлиб қолаверди ва Хунзах туман партия қўмитасида отбоқарлигини қилаверди.

      Кунлардан бир куни партия қўмитаси йиғилишида бизнинг ўқитувчимиз Гаджига ҳайфсан берилибди. Маълум бўлишича, у анкета тўлдириш чоғида амакиваччасининг қандайдир қариндоши князь ўтганини ёзмаган экан.

      ХУЛЛАС, партия ҳайфсанини олган Гаджи Батлаич овулидан жиғибийрон ҳолда уйига қайтар эди. Йўлда унга партия қўмитаси отбоқари Михаил Григорьевич етиб олди. Ҳол-аҳвол сўрашишди. Гаджи унга дардини дастурхон қилди.

      Михаил Григорьевич жиддий қиёфада деди:

      – Бу ишинг учун сенга ҳайфсан бериш кам. Сени камида партиядан ҳайдаш керак эди. Ўзи сен қанақа партия аъзосисан? Ҳақиқий партия аъзоси бу ҳақда тегишли жойга ариза ёзарди. Ҳали бу амакиваччангнинг қариндоши экан, туғишган уканг ё синглинг, ё отанг бўлмайдими?

      Ўқитувчи бошини кўтариб Михаил Григорьевичга қаради ва деди:

      – Бекорга сени ғояпараст дейишмас экан. Сен шу вақтгача Доғистон тоғларини теп-текис қилиб ташламаганингга ҳайрон қолаяпман. Чунки учқур тошли қоялардан кўра теп-текис жой «ғоявийроқ». Айтгандай, сенга ўхшашларга гапиришнинг ўзи бефойда.

      Иккаласи бир томонга кетаётган бўлишларига қарамай Гаджи йўлини сўқмоқ томон бурди.

      – Қаёққа? СКАЧАТЬ