– Йўғ-э, бошқа бировдир.
– Сенинг товушингни танимайманми! Отанг изза бўлмасин деб, индамай ўтирибман-да. Бешинчида ўқиб, ажинадан қўрқасанми?
– Ажина эмас, иккита мов мушук биғиллашиб қолди.
– Ана, қўрқибсан-ку!
«Алдаяпти. Эшитмаган, шунча жойдак йиғлаганимни эшитадими! Синаб кўряпти»
– Э-э, сиз ўзингизнинг Раҳмонингизни билинг, сал қоронғи тушгандан кейин далага чиқишга қўрқадию.
Амакиси бир зум гап тополмай қолди-да, кейин кўрсаткич ва ўртанча бармоқларини жуфтлаб унга чўзди:
– Бир-бирига ёпишиб қолиб жуда азоб беряпти-да. Қани, зўр бўлсанг, шуларни очиб қўй-чи!
У амакисининг бармоқларини ажратиб қўймоқчи бўлиб қўл узатди-ю роса чиранганидан кейин амакиси нима қилиши эсига тушиб, қўлини тортиб олди.
– Мени уялтирмоқчисиз-а!?
– Ҳа, шум-э, биласан-а!?
Маҳмуд аканинг эсига бола тушиб отасидан сўради:
– Эшон бобо, Мақсудга ош олиб келишсин?
– Э-э, қорним тўқ, уйдан шўрва ичиб келдим.
– Шўрванг йўлда тушиб қолган-да.
– Майли, зўрламанг, бу ўзи кам овқат ейди, – деди отаси.
Амакасига бу ҳам бир баҳона бўлди:
– Бу овқатнинг ўрнига ҳам китоб еса керак-да, кейин отасига ўгирилиб давом этди. – Тунов куни қарасам, бунингиз эшакнинг устида ҳам китоб ўқиб келяпти. – Унга қараб қув жилмайди.
«Жуда ёпишиб олди-да бугун. Ўзи ҳам игнадай гапни туядай қилади-я. Ўқишимнинг унга нима оғирлиги тушибди. Отамнинг гапи етмагандай, энди бу ҳам…»
– Бекор айтибсиз, – деганини ўзи ҳам сезмай қолди у.
– Э, буни қара, ўзидан каттага ҳам гап қайтарадими, – деди амакиси.
Отаси Хайрулла акага таъна билан қараб қўй-ди. Амакиси жим бўлди. Отаси салмоқлаб гапирди:
– Бунга уриш-сўкиш кор қилмайди. Билмайман, китобдан нима топган. Акалари ёшлигида пишиққина эди. Қудрат бундайлигида, бўйи бир қарич бўлиб, қўш қўшар эди.
– Шуни билгани тўғри, – деди шу пайтгача жим ўтирган Раҳмат ака. – Қани, бизнинг шумтакалар ҳам шундай ўқиса. ғирт хулиган. «Беш»га ўқийсан-лар», деган шарт қўйиб икковига ҳам велосипед олиб бердим. Қаёқда! Бир ой ўтмасдан шалағини чиқаришди.
– Ҳа, энди боланинг ўзи қизиқмаса, қийин. Уриб-сўкиб йўлга сололмайсиз, – деди Мамат меш беғамлик билан. – Бизнинг Пирматнинг аҳволи ҳам шу – қулайини топдими, болаларни тўплаб, эшак кўпкари қилади. Кўп эшак ҳалак, бир пўстак ҳалак.
– Ҳозир ўқимаганга қийин, – деди Раҳмат ака. – Бориб-бориб ўқимаганга иш қолмайди. Илгари тракторчининг қаватида бир-икки ой юрсанг, «Универсал» беришарди. Ҳозир тракторчиликка ҳам диплом керак. Трактор ҳайдаш ҳам қийинлашиб кетди.
Бу гап отасига ёқинқирамади:
– Ўқиганлари оламни гулистон қиляптими! Мана, биттаси Ҳайдарнинг ўғли. Худонинг бермиш куни оғзида папирос, тагида матасекл, санғигани-санғнган. Ким бир пиёла қуйиб берса – ўшанга жўра. Ўн йил мактабда СКАЧАТЬ