Кыпчак кызы / Кипчакская дочь. Миргазиян Юнус

Чтение книги онлайн.

СКАЧАТЬ иткән колхозлашу күпләрнең язмышын җимереп ташлады. Шуңа карамастан колхозлашу чорында таланган, әтиләрен югалткан гаиләләр дә киләчәктән бары тик бәхет һәм иминлек кенә көтеп яшиләр иде.

      Икәүләп табын янына утырдылар. Рәхәт иде шулай бергәлекне, татулыкны тоеп, ләззәтләнеп утыру. Аштан соң амин тоттылар. Табынны җыю белән, дога кылдылар…

      Тагын бер көн үтеп китте. Ана белән бала йокларга ятарга әзерләнә башлады. Хәсәнә абыстай урын җәйде. Улы юрган астына кереп яткач кына, утны сүндерде. Гадәттә, Шәһит яту белән йокыга китә иде. Бүген ул йокыга китә алмыйча интекте. Ана кеше, баласының сулыш алуыннан ук, аның нәрсә турындадыр борчылып уйланып ятуын тоемлый иде.

3

      – Инәки, – диде Шәһит басынкы гына. – Син йокламыйсыңмы әле?

      – Юк, йокламыйм. Дога да укып карадым. Нигәдер йокы килми. Әллә берәр җирең авыртамы? – диде ана, хафаланып.

      – Юк, авыртмый. Минем мәктәпкә барасым килми. – Малай авыр итеп көрсенде, борынын тартып алды.

      Баласының сүзен ишеткәнче үк, Хәсәнә абыстай улының ниндидер авыр хәлгә юлыкканын сизгән иде.

      – Нәрсә булды, улым? – диде Хәсәнә абыстай, хафаланып.

      – Минем мәктәпкә барасым килми, – Шәһит тагын шул ук сүзләрне кабатлады. – Бу мәктәпне яратмыйм мин.

      – Кайсы мәктәпне яратасың соң?

      – Үзебезнең Юкәле мәктәбен.

      – Бездә бит бишенче сыйныф юк. Дүртенчегә кадәр генә. Мәктәпкә йөрмәсәң, надан каласың бит, улым…

      – Юк, мин өйдә үзлегемнән укый башлыйм. Күрерсең, мин тырышып укырмын. Белемем башкаларныкыннан зуррак та булыр. Минем әтием дә, Әфләх абыем да күбрәк үзлегеннән укыганнар бит. Син үзең дә әтки хакында, күрше авыллардагы муллалар арасында иң белемлесе, дип сөйли идең. Ә мәктәптә Мәүлетов абый Әфләх абзыкайның 5–7 класслар өчен имтиханнарны бик әйбәт тапшыруын безгә үрнәк итеп сөйләде…

      Хәсәнә абыстай беразга югалып калды. Малае, тыштан юаш күренсә дә, әйткән сүзендә тора белә иде. Мин сине чыбыклап илтәм, дип куркыта башласаң, бала тагын да катырак карышачак. Бишенде мәктәбе балага ошамый икән, моның җитди сәбәбе булырга тиеш. Юкәледән алты чакрымдагы мәктәпкә йөрү балага җиңел түгел. Җыелыш булган көннәрдә, өйгә кайтып тамак ялгагач, тагын мәктәпкә йөгерергә туры киләчәк. Кышкы бураннарда, ташу китеп, юл өзелгән чакларда, бала ничек Ташлы кичү аша чыгып йөри алыр? Дөрес, Шәһит ялгыз түгел. Бишенче класска дүрт бала йөри. Әтисен алып китмәгән булсалар, ул җаен табар иде дә…

      – Өендә укыган балага таныклык бирмиләр. Белемле булуың турындагы язуны каян алырсың? Кулыңда мөһер суккан таныклыгың булмаса, синең укыган кеше булуыңа кем ышаныр? Патша заманында гыйлемле икәнлегеңне мөфтияттә имтихан тотып расларга була иде. Хәзер бит иң кыйммәтлесе – кесәңдә мәктәп биргән язуың булу. Әткиеңне рәнҗетмә, улым. Ул барыгызны да белемле итәм дип хыяллана иде. Син бит әткиең ягыннан да, минем яктан да муллалар нәселеннән…

      – Бармыйм СКАЧАТЬ