Labirint. Chanette Paul

Чтение книги онлайн.

СКАЧАТЬ het haar greep verloor. Haar kop het die modderskerm getref. Sy het hopelik nie eens daarvan geweet toe die ploegskare haar ledemate oomblikke later opkerf nie.

      ’n Kilte ril deur Vasti en sy is verlig toe Leeuwendrift se kerktoring en die dorpie voor haar lê. Regs is ou tannie Nellie se opstal wat nou suksesvol as ’n padstal-restaurantjie bedryf word. ’n Entjie verder die restaurant wat in die Jacobse se Victoriaanse hoekhuis oopgemaak het. Aan die linkerkant van die straat probeer nuwe huise in Leeuwendrift-styl lyk asof hulle daar hoort.

      Die hoofpad lê reguit en breed voor haar, omsoom met ’n hekelrand van ’n bont verskeidenheid winkels, galerye en nog ’n swetterjoel restaurante. As ouma Marien se huis aan dié kant van die rivier gelê het, sou sy die plek maklik verkoop of verhuur kon kry, al is dit verwaarloos. Maar nou lê dit aan die ander kant. Aan die donker kant van die rivier.

      Sy skakel haar flikkerlig aan, wag vir twee motors van voor af en draai regs in die grondpaadjie af. Dit slinger dronkerig tussen wilde-olyfhoutbome, bloekoms en populiere deur. Die brug lyk gehawend, maar voel darem nog stewig toe sy oorry. Die rivier se vlak is laag, soos gewoonlik dié tyd van die jaar. Winterreëns is nog in aantog. Eintlik is dit onbehoorlik warm vir einde Maart. En windstil boonop. Dis nie hoe sy Leeuwendrift in die herfs ken nie.

      ’n Entjie anderkant die brug verdeel die paadjie in twee. Links is daar nog ’n hele paar plotte waar die rivier smaller raak – van hier af verskuil deur afstand en plantegroei. Regs, ’n halwe kilometer of wat verder, is daar haar ouma se huis versteek tussen bome, en verder aan twee ander. Al drie die huise staan in die vloedvlakte, maar gelukkig net in die honderdjaar-vloedvlak.

      Nie dat die rivier goed kan tel nie. Ouma Marien se eerste liefde, Maanhaar de Leeuw, is in die laaste jaar van die Tweede Wêreldoorlog met ’n vloed meegesleur, ’n skamele sewe en twintig jaar na die vorige sogenaamde honderdjarige vloed – net mooitjies toe die Eerste Wêreldoorlog beëindig is. Ten tyde van die Eerste Wêreldoorlog was ouma Marien se huis nog nie gebou nie, maar in 1945 wel. Sommiges het gesê die tweede vloed het so gou gekom omdat die Unie aan die Engelse se kant geveg het. Ander het gesê dis omdat ’n De Leeuw ’n huis vir ’n Bredell gebou het dat die voortydige vloed aangewakker is.

      Nou is dit nie meer haar ouma se huis nie. Ook nie haar pa s’n nie. Háár huis nou aangesien hy dit toe tog aan haar bemaak het net voor hy dood is. Onverkoopbaar, maar ten minste verbandvry. En ook maar net omdat niemand met ’n greintjie verstand vir Leon de Leeuw geld sou leen nie.

      ’n Verrinneweerde plaashek hang skuins aan ’n laaste skarnier. Die draadheining het lank terug al grotendeels tot roes verpulwer. Die paadjie van daar af na die huis toe is ’n nagmerrie van sinkplaat en slaggate. As daar nog iets van haar breekgoed heel aan die ander kant uitkom, sal dit ’n wonderwerk wees. Gelukkig is dit nie te ver nie.

      Sy trek onder ’n bloekom langs die pomphuis in, skakel die enjin af en luister na die getik daarvan terwyl dit afkoel. Veel nader kan sy nie kom nie, danksy ’n spul klippe wat voorheen haar oupa se poging tot ’n rotstuin was. In die skadu van die bome lyk dit asof die bonkige kliphuis ’n boggel dra – die skoorsteen, weet sy, maar van hier af lyk dit aardig.

      Sy ruk soos sy skrik toe iemand van agter die huis te voorskyn kom. ’n Man. Hy steek vas toe hy die bakkie sien. Dis te ver, en die skadu’s wat die bome gooi te skimmel, om meer uit te maak as dat hy lank en groot is, en besonder breë skouers en ’n donker poniestert het. ’n Oomblik later laat spaander hy rivier se kant toe.

      Vasti vlieg uit die bakkie en hardloop agter hom aan. Toe sy uitasem op die oewer tot stilstand kom, het sy nie die vaagste benul waarom sy hom gevolg het nie. Sy is sekerlik van haar verstand af. Pleks sy haar eerder in die bakkie toegesluit het.

      En hoe lank daar gesit het? vra ’n minder paniekerige deel van haar verstand.

      Haar oë fynkam die rivieroewer, maar sy sien niks. Die water ruik na vrot alg en nog vrotter modder. ’n Ligte branding klots teen die riete. Sy draai om, ril toe sy na die agterkant van die huis kyk. Mos kruip teen die klipmure op waar die watertenk onder die stukkende geut staan. Een verandapilaar het geknak. ’n Rankplant hang met sy laaste verdroogde krag aan ’n ander een. Die kombuisdeur staan halfpad oop.

      Sy gee ’n huiwerige tree vorentoe, skrik haar oor ’n mik toe iets onder haar plakkie kraak en wip intuïtief eenkant toe. Krapoorblyfsels in droë ottermis, identifiseer sy die oorsprong. In die bome bokant haar hef ’n janfrederik sy fluitroep aan. Elders antwoord sy maat. In die oewerplantegroei skarrel iets. ’n Dobbertjie, sien sy toe die eendjie die water ingly net voor ’n vis spring en in die water terugplons.

      Omkyk-omkyk stap sy veranda toe. Hier het hulle een keer per maand gesit, Sondae ná kerk en middagete by Oupa en Ouma. In die dae toe dinge anders was. Toe haar ma nog geleef het. Ouma Marien het nooit van die skok herstel nie en is ’n paar maande ná haar dogter dood. Oupa Kees het nog ’n paar maande later die ewigheid ingegly. Ouma was nie meer daar om hom te herinner om sy medikasie vir die diabetes te gebruik nie. So is daar hardop gesê. Miskien het hy dit moedswillig ophou gebruik, so is daar gefluister.

      Die trappies na die veranda wat voorheen rooi was, is nou vaal. Die stoepvloer se verf is weggeslyt, maar skemer nog hier en daar tussen blare en stof en rommel deur. Die draadtafel en vier komvormige draadstoele is deurgeroes en lamlendig. Blikke waarin varings welig gegroei het, hou nou net ou verdroogde grond en sigaretstompies waar hulle in gelid op ’n afgeskilferde rak staan.

      Natuurlik sal die deur kraak toe sy dit wyer oopstoot, maar sy verstyf nog steeds. Die skemer kombuis ruik na verslaande as en vaagweg nog na opgekookte kool. Of verbeel sy haar, verwar sy die hede met sintuiglike herinneringe?

      Vasti voel teen die muur af en druk die outydse skakelaar af. Wonder bo wonder het die munisipaliteit aan haar versoek voldoen en die elektrisiteit weer aangesluit. Hopelik het Telkom dieselfde met die telefoon- en ADSL-lyn gedoen. Die internet het onontbeerlik geword vir haar navorsing.

      Die kombuis is so outyds en vervalle soos wat sy dit onthou, die mure nog dieselfde siek groen as in haar ouma se dae. Emaljeverf. Die koolstoof hurk nog steeds waar dit altyd in die wintermaande sy genadige hitte uitgestraal het. Die muur om die skoorsteenpyp is pikswart gevlek.

      Niks lyk anders as twee jaar gelede nie, niks lyk meer verrinneweer as toe nie. Al wat uit sy plek uit lyk, is die besem wat teen die houttafel in die middel van die vloer aanleun. En die vloer is baie duidelik onlangs gevee.

      Plakkers, is haar eerste gedagte. Nogal netjiese plakkers, want die opwasbak en oppervlakke is skoon waar mens ’n laag stof sou verwag. Plakkers wat voorsiening vir die komende winter maak, want langs die koolstoof is die houtkis vol netjies gekapte rooikransstompies gepak. Bo-op lê koerante en ’n boksie vuurhoutjies. Naas die kis is ’n mandjie fynhout en ’n emmer kole.

      Vasti druk die deur na die gang oop, skakel ligte aan. Die huis was nog altyd donker danksy die bome waaronder dit staan, en die klein vensters help nie. Die gang is ook gevee.

      Na regs is die kamer wat haar pa gebruik het. Die gastekamer, omdat hy nie in sy skoonouers se kamer wou slaap nie en die kamertjie waar haar ma grootgeword het te beknop is. Dit lyk nog net soos sy dit agtergelaat het ná die begrafnis. Asof sy pas die deken oor die bed gegooi en alles afgestof het.

      Haar grootouers se kamer aan die linkerkant van die gang lyk nie soos sy dit gelaat het nie. Die bed is opgemaak, die verekombers wat nog uit Holland kom, is oorgetrek en ’n enkele lelietjie gloei rooi in ’n Delft-vasie op die bedkassie.

      Die enigste mense wat van haar koms geweet het, is die munisipaliteit en Telkom.

      Dawid. Dit kan net Dawid wees wat laat skoonmaak het. Maar so vinnig? Sy het СКАЧАТЬ