Ιστορία της Ρωμιοσύνης, Πρώτος τόμος. Eftaliotis Argyris

Чтение книги онлайн.

СКАЧАТЬ και τι της απόμνησκε ακόμα από τη λαμπρή της την αρχαιότητα. Ο άντρας αυτός είναι ο Ηρώδης ο Αττικός.

      Με τι τρόπο βρήκε τους αμέτρητους θησαυρούς του ο πατέρας του ο

      Ιούλιος είναι κοινό παραμύθι. Τους ξέχωσε, λέγουν, από πηγάδι ενός σπιτιού του, και πρέπει να είταν οι αρπαγμένοι οι θησαυροί του

      Αριστίωνα, κ' έμνησκαν όλα εκείνα τα χρόνια θαμμένοι.

      Άμα βρέθηκε μυριόπλουτος ο Ιούλιος, πρώτη του έννοια είτανε να καλαναθρέψη τον Ηρώδη. Δάσκαλοι, και για τέτοιο μαθητή μάλιστα, άλλο τίποτε τότες. Οι μεγαλήτεροι «σοφοί» της εποχής πήραν την προκοπή του Ηρώδη στα χέρια τους. Κ' έτσι, όταν ο Ηρώδης κλερονόμησε, είταν όχι μονάχα πάμπλουτος, μα και ρήτορας και φιλόσοφος. Είπαν πως δεν τους καλοφέρθηκε τους συγκλερονόμους του τους Αθηναίους, που ο καθένας τους κλερονομούσε κι από μια μνα το χρόνο από τον πατέρα του. Μα αυτά είναι αδιάφορα, είναι κι αβέβαια. Το βέβαιο είναι πως ο Ηρώδης πήγε να ξεπεράση και τους Ρωμαίους, και κάθε άλλον προτερινό ή κατοπινό πλούσιο στην ανοιχτοχεριά. Με το νάγινε Ύπατος, ή να καταίβασε νερά κι άλλα τέτοια δεν έκαμε και τίποτις ασυνήθιστο. Κ' οι κοινότεροι Ρωμαίοι μεγιστάνες τάκαμναν αυτά. Ό,τι όμως ξεχώρισε τον Ηρώδη από τους άλλους είταν πρώτα, τα περίφημα ξοχικά του Παλάτια, που ρητόρευε μέσα εκεί και φιλοσοφούσε με τους σοφώτερους του καιρού του – σοφούς που ζητωκραυγούσανε σε κάθε του λέξη – και δεύτερο, τα θεόλαμπρα χτίρια που σκόρπισε στην Ελλάδα, και μάλιστα στην Αθήνα. Το μαρμαρένιο Στάδιο το ξέρουμε, τα θέατρα του και τα Ωδεία τα ξέρουμε. Εκείνα όμως που πιο σπανιώτερα αναφέρουνται είναι ταρίφνητα χαρίσματα που σκόρπισε σε κάθε γωνιά της Ελλάδας, στην Κόρινθο, στις Θερμοπύλες, στην Ηπειροθεσσαλία, Εύβοια, Βοιωτία, Πελοπόννησο, Ιταλία. Όλα τέχνης μνημεία· έργα όμως που δεν τα περέχυνε και ταθάνατο φως που έλουζε ταρχαία καλλιτεχνήματα, όπως κ' η ρητορική του δεν είτανε του Δημοστένη ρητορική.

      Μα και κάτι άλλο έτυχε τους καιρούς εκείνους που ακόμα πιώτερο χεροτέρευε τη στειροσύνη της τέχνης. Οι Ρωμαίοι, καθώς είδαμε, δεν είχαν τον ίδιο φιλελληνισμό πάντα. Άλλοι μας έχτιζαν καινούρια μνημεία κοντά στα παλιά, άλλοι πάλε νοιώθανε των παλιών την αξία, και τα κουβαλούσανε στη Ρώμη αυτοί. Με της καραβιές πήγαιναν. Απίστευτο πράμα η ιεροσυλία εκείνη. Άρχισε το κακό από τους καιρούς του Σύλλα, που και κολώνες από τον Ολύμπιο Δία είχε μεταφερμένες στο Καπιτώλι. Ήρθαν κατόπι τα ξεχωσίματα των Κορινθιακών τάφων, τότες που γέμισε η Ρώμη νεκραναστημένα στολίδια. Ήρθε η έξοχη εκείνη ιδέα του Νέρωνα, που πήρε τα λαμπρότερα μας αγάλματα και πρόσταξε να ταποκεφαλίσουν και να τους κολλήσουν κεφάλι σαν το δικό του! Ήρθαν οι άρπαγες του Άκρατου και του Κρατίνα, που από τους Δελφούς μονάχα κουβάλησαν πεντακόσα αριστουργήματα. Πήγε να ρημωθή η Ελλάδα, και πλημμύρισε η Ρώμη αθάνατα έργα – και το χερώτερο, πολλά τους κολοβωμένα με βαρβαρικές αλλαγές.

      Κι ως τόσο έμνησκαν καθώς φαίνεται ακόμα στον τόπο τόσα καλλιτεχνήματα της κλασσικής εποχής, που θωρώντας τα ο Παυσανίας, απορούσε τι να είτανε στα παλιά χρόνια η Ελλάδα! СКАЧАТЬ