Alles begin met Anna. Annemari Coetser

Чтение книги онлайн.

СКАЧАТЬ en gelukkig. Sy kyk hoe Mammie die yster wat koud geword het op die stoof neersit en ’n ander een optel. Tjits! maak dit wanneer sy met ’n nat vinger toets of die yster warm ge­noeg is.

      Maar opeens is daar ’n groot kommosie. Die tante gly van haar stoel af tot op die vloer. Sy lê reg langs Poppie terwyl haar hele lyf ruk en skuim by haar mond uitloop. Haar oë dop om en haar lyf buig agter­oor. Mammie stoot Poppie eenkant toe. Sy het ’n lepel in haar hand wat sy steelkant eerste tussen die tante se tande indruk terwyl sy haar tong vorentoe trek.

      Poppie gaan staan in die verste hoekie van die kombuis met Vettieboemstieks in haar arms vasgeklem, so ver weg as moontlik van die rukkende lyf en aaklige roggelgeluide. So sag is die skrik in haar keel dat sy eers agterkom sy huil toe sy haar trane op haar pop se kop sien val.

      “Poppie, gaan roep gou vir tant Sarie!” skree Mammie.

      Sy hardloop by die deur uit na tant Sarie se huis langsaan. Tant Sarie sit op die stoep en brei en staan verskrik op toe sy Poppie se gesig sien.

      “Kom gou!” hyg sy. “Die tante …”

      Tant Sarie sit haar breiwerk op die rottangtafeltjie neer. “Toemaar, my kind, jou ma sal weet wat om te doen, die aanval is altyd gou verby,” troos sy. “Kyk hoe lyk jy, skoon asvaal van die skrik. Kom sit in die kamer op die koos, dan bring ek vir jou suikerwater.”

      Poppie het nie geweet hoe lank sy daar op die kamerpot moes bly sit vir die asvaal om weg te gaan en om weer pienk te word nie. Toe bly sit sy maar tot hulle haar roep. In die buurtante se kombuis het Mammie, tant Sarie en die tante wat so vreeslik geruk het rustig sit en tee drink.

      “Nie lank daarna nie het die vallende siekte tog die tante se dood gekos,” vertel sy vir Faan. “Sy het by die tafel gestaan en stryk toe sy weer ’n aanval kry en neerslaan – ongelukkig met haar kop teen die tafel, toe breek sy haar nek.”

      “Siestog,” sê hy. “Sy moes die strykwerk liewer vir jou ma gelos het.”

      Poppie staan op en rek haar uit. “Kom ons gaan stap eers ’n entjie, toe. Ek is nou skoon styf gesit.”

      Terwyl hulle langs die rivier af stap, vryf sy oor haar boarms.

      “Kry jy koud?” vra hy.

      “Nee wat, dankie.” Sy gaan staan onder ’n boom en kyk op. Die takke is al feitlik blaarloos.

      “Nou toe, vertel verder. Ek hou van jou stories. Ek kan die prentjies voor my oë sien. Waar het julle gebly?”

      “My pa het drie erwe in Steynsrust gehad. Al wat ek van ons huis onthou, was dat die dak aan die voorkant hoog was en agter plat. Die kleinhuisie was in die agterjaart. Pa se smidswinkel was regoor die kerk. Dit was toe nog nie ’n regte kerk nie, net ’n kerksaal met harde banke. Toe ons daar weg is in 1922, was daar ’n dominee Alheit. Die dominee wat my pa begrawe het, was ’n Van Rensburg, het Mammie gesê. Ek het altyd gedink hy moes alleen die gat grawe, my pa daarin laat afsak én boonop lees en bid. Ek het so sleg gevoel oor die gatgrawery en hom vreeslik jammer gekry.”

      Faan lag uitbundig.

      “Dis nie snaaks nie.” Maar sy grinnik ook ’n bietjie.

      “Kom, resies tot by die boom. Een, twee … !” Hy trek weg nog voor hy by drie is.

      “Jy kroek!” skree sy, maar begin ook hardloop.

      Hy het ’n voorsprong van ’n paar treë, maar sy haal hom maklik in. Toe hulle die piekniekplek bereik, is sy ’n kortkoppie voor. Hulle val laggend op die reisdeken neer en bly ’n lang ruk so lê.

      Faan staan op en soek ’n dennebol in die gras. “Mejuffrou Niena­ber, namens die reëlingskomitee van die Atletiekbond van die Unie van Suid-Afrika oorhandig ek graag hierdie goue medalje aan u.” Hy oorhandig dit aan haar en hulle skud plegtig blad.

      “Jy het my aspres laat wen,” beskuldig sy, maar sit dit nietemin versigtig langs die piekniekmandjie neer. “Moenie dink ek weet dit nie.”

      “Vertel nou verder. Die wedervarings van die vier armsalige wesies is nogal opwindend, veral dié van die aanvallige jongste dogter.”

      “Gaan bars, man. Dis hoekom ek nie daaroor wil praat nie.”

      Met haar wysvinger teken sy op die kombers langs haar: ’n vierkantige huisie met ’n driehoekige dak, ’n voordeur en twee vensters weerskante, tuinpaadjie wat na die voordeur lei. Sy is seker te fyn van nerf, maar hoe sal Faan ooit verstaan hoe dit voel om soos ’n klein hondjie van die een mens na die ander aangegee te word?

      Moet liewer niks sê van die dag toe hulle van hul vierkantige huisie moes weggaan nie. Hoekom dit gebeur het en waarheen haar ma geneem is, weet sy tot vandag toe nie. Sy verkies om nooit daaroor te dink nie. Al wat sy weet is, is dat Boet Jannie eendag gesê het oom Louis en tant Grieta van Rooyen het hulle vier ingeneem sodat hulle nie moes doodgaan van die honger nie. Maar die Van Rooyens se geld ‒ of dalk hul geduld met die Nienabertjies ‒ het ná ’n maand opgeraak.

      Faan sak weer langs haar op die reisdeken neer. “Komaan! Ek terg net. As jy nie nou dadelik vertel nie, vat ek jou goue medalje terug.”

      Sy glimlag. “Waag dit net.”

      Maar sy blik is so opreg belangstellend dat sy verder vertel.

      “Jy moet weet, niemand het my iets van my moeder vertel nie, behalwe dat sy siek en in die hospitaal was. Oom Louis en tant Grieta van Rooyen het ons by hulle in die huis geneem en een oggend sê hy ons moet almal sitkamer toe kom. Ons het so ingeryg op die rusbank gesit, toe sê hy hy’s baie jammer, maar ons moet weeshuis toe. Net so. Want Ma is nou te siek om vir ons te sorg en sy sal nie beter word nie. En dominee Alheit dink Sussie Anna moet haar werk los en weer skoolgaan, want sy’s te slim om vir altyd huisbediende te wees. Toe begin sy huil en ons ander drie tjank natuurlik saam.”

      Sy kyk na Faan, haar arms wyd oop, handpalms na bo. “Miskien het ek party goed onderdruk, maar die datum waarop ons weeshuis toe is, sal ek vir altyd onthou: 3 Junie 1922. Ek was nege jaar oud. Ons is op die spaaider saam met oom Louis weg uit Steynsrust. Daar was nie plek vir tant Grieta om saam te kom nie. Ek tjank heelpad soontoe en Sussie Anna probeer my troos. Sy was sestien.”

      Die herinneringe is so werklik asof dit weer daardie dag is, maar sy deel nie alles met Faan nie. Sy wil nie hê hy moet dink sy is self­bejammerend nie, maar dís hoe sy gevoel het, en dis die reine waarheid: Niemand wil haar hê nie, sy is net goed om aangepass te word. Niks loop ooit reg vir hulle Nienabers nie en só sal dit wees vir altyd en altyd tot die perde horings kry op die Knersvlakte van Mesopotamië, soos hulle altyd in die kinderhuis gesê het.

      Sy was bitter hartseer oor haar ma wat so siek was dat sy nie meer vir hulle kon sorg nie, en vrees vir die onbekende wou haar keel laat toe­trek. Maar haar sterkste herinnering is dié van fatalistiese leedvermaak: sy wat so sleg voel dat sy eintlik lekker voel.

      Smartlap se moses, dit was sy.

      Dis elfuur die oggend toe hulle by die weeshuis in Bethlehem aankom, vertel sy verder vir Faan. Die huismoeder sê hulle moet eers in die eetsaal kom tee drink. Oom Louis staan met die huisouers en praat, sy hand vriendelik op Nic se nek, maar Nic kriewel om onder die hand uit te kom. Die huismoeder en oom Louis praat oor Jannie, want die oom wys na hom. Jannie is veertien, sy stem breek al. Hy is gebreklik gebore, met ’n snaakse voet en ’n arm en hand wat ook nie werk soos dit moet nie.

СКАЧАТЬ