Alles begin met Anna. Annemari Coetser

Чтение книги онлайн.

СКАЧАТЬ breek ’n ligte windjie op. “Skuus tog. My geboorte was maar net ’n gelukkige toeval, hoor. Maar ek sal elke dag ’n minuut lank ’n ge­wyde stilte hou, as jy wil. Uit medelye vir jou.”

      “Ja, ou Slim Jannie Smuts. Tel net ten minste elke dag jou seëninge.”

      Hy lig haar hand van die kombers op en hou dit vas, vat om die beurt aan elke vinger. “Só tel ek my seëninge: Nommer 1, jy. Nommer 2, my ma se kos. Nommer 3, my kamer. Nommer 4, jy. Nommer 5, jy.”

      “Ag, jy’s stuitig.” Sy trek haar hand uit syne. Haar maag knor; die oggenddiens was lank. “Dis tyd om kos in jou mond te kry, dat jy kan ophou twak praat.”

      Faan moet tog nie dink sy gee hom aanleiding nie. Dis die laaste ding wat sy wil doen. In die groot geheel van wat sy met haar lewe wil doen, pas Faan nie in nie. Ook geen ander man nie. Nie nou nie, en miskien nooit. Altemit word sy nog soos Sussie Anna: onafhanklik, sterk, ’n bekwame vrou. Haar suster het nie ’n man in haar lewe nodig nie, so lyk dit.

      Sy haal ’n geruite tafeldoekie uit die mandjie en sprei dit op die kombers oop. “Toe, skuif op dat ek kan skep. Anders sit jy netnou binne-in die bak aartappelslaai.”

      Hy spring rats orent en kom sit kruisbeen langs haar. “Dít kan ons nie toelaat nie.”

      Sy pak die ander kos ook op die tafeldoek uit: ’n glasbak met kerrie­frikkadelle, nog ’n bak met gevulde eiers, tamatietoebroodjies in waspapier toegedraai.

      “Die diens was lank, nè,” sê sy, “met Nagmaal en alles? Dominee het twintig minute lank gebid! Daar behoort ’n wet daarteen te wees. Ek is nou so honger ek kan ’n perd opeet.”

      “Dan tref jy dit gelukkig. Hoekom dink jy het my ma die frikka­delle gekerrie? Dis om die soet smaak van perdevleis te verdoesel.”

      Sy lag en gooi hom met ’n vadoek.

      Hulle eet verder in stilte. Toe al die bakke leeg is, pak sy die tafeldoek, bordegoed en eetgerei terug in die mandjie. “Sê asseblief vir jou ma dankie vir die lekker kos en veral vir die perdefrikkadelle.”

      “Ek sal so maak.”

      Hy skuif op tot hy langbeen met sy rug teen die boom sit, klop sy pyp teen die stam uit en stop dit tydsaam. Toe die rook om sy kop begin warrel, druk hy liggies met sy voet aan haar. “Ek brand om verder te hoor.”

      “Ek sien so.”

      Sy waai die rook weg en gaan sit langs hom teen die boom. “Ek onthou feitlik niks, verstaan jy? Dis mos net die traumatiese goed of die baie lekker dinge wat in ’n kind se geheue bly vassteek, soos …”

      “Ja? Soos wat?”

      Sy trek haar oë op skrefies. “Probeer jy net poliets wees of wat?”

      “Allermins. Ek het ’n pragtige swartkopvriendin wat rondloop met goed wat haar pla. En toe dink ek: Miskien sal dit help as sy dit met iemand deel.” Hy tik op sy bors. “Iemand soos ek.”

      Sy sug effens. “Jong, my verhaal is nie uniek nie. Baie mense het destyds swaargekry. My ma was ’n hartlyer en sy was dikwels siek. Sy het mense se wasgoed gedoen. Een dag gewas, een dag gestryk, een dag klere reggemaak. Flenters heelmaak, so het sy dit genoem. Dít, en die bietjie huurgeld uit die smidswinkel, was ons enigste inkomste. Wanneer sy te siek was om te werk, het Sussie Anna, wat reeds heel­dag as huisbediende gewerk het, saans oorgevat.”

      “Dis nou op … ?”

      “Steynsrust, sommer hier naby.”

      Haar sterkste herinnering aan haar ma is hoe sy by ’n kombuisstoel kniel en hardop bid en huil. Sussie Anna het gesê dis oor hulle pa dood is en oor hulle so arm is. Partykeer het Sussie Anna die predi­kant gevra om besoek af te lê by Mammie. Die pastoriedogters was maats met haar en Poppie en hulle twee het dikwels daar gaan kuier. Die pastorie was in Burnett Adamsstraat, dieselfde straat waar haar pa se ander erf was, en so twee blokke weg van hulle huis.

      Uit die bloute kom ’n herinnering, en sy vertel dit vir Faan.

      Agter die pastorie, in die koelte, het ’n paar streepsakke mielies vir die hoenders gelê. Sy en haar maat maak ’n speletjie daarvan om op die sakke te spring. Trek dit weg van mekaar en kyk wie die verste kan spring. Maar Poppie misgis haar, val die sak mielies skoon mis en land met haar neus op ’n klip. Dit bloei vir die vale hel. Sy skreeu so hard dat Mevrou Dominee en Sussie Anna by die agterdeur uitgestorm kom.

      Mevrou druk ’n spierwit sakdoek oor haar neus en sê sy moet haar kop agteroor hou. Toe loop die bloed in haar keel af en sy raak naar en begin braak. Sussie Anna kom staan agter haar en hou haar vas totdat haar skouers ophou ruk. Sy gaan sit en tel Poppie op haar skoot, rol twee punte van die sakdoek in stywe rolletjies en druk dit in haar neusgate. “Nou lyk jy soos ’n bul,” sê sy en wieg Poppie heen en weer op haar skoot. “ ’n Bul met rooi horings.”

      Poppie se beste maatjie in Steynsrust is Lenie. ’n Ander dogtertjie het eendag vir hulle elkeen ’n potlood gekoop omdat hulle die skool se armste kinders was. By die herinnering vlam haar wange van skaamte, maar sy kan onthou hoe trots sy destyds daarop was dat sy en Lenie die heel armstes in die skool was.

      Hoe sou Sussie Anna dit verdra het dat sy altyd oral agter haar aan­stert? Mammie was so moedeloos met haar rondlopery dat sy haar eendag aan die tafelpoot vasgemaak het. Sy het aanhou huil, totdat Mammie later langs haar op die vloer kom sit het. Mammie het oor haar rug gevryf en saggies geneurie tot sy aan die slaap geraak het.

      Sy vertel dit vir Faan, en lag. “Die eienaardigste goed darem wat ’n mens onthou.”

      “Ek sou jou ook aan ’n tafelpoot vasgemaak het as jy my kind was,” spot hy. “Jy was seker onmoontlik.” Hy tel ’n stokkie op en gooi dit in haar rigting. “Jy’s nou nog so half wild.”

      “Hoe weet jy daai episode het my nie vir ewig geknou nie?”

      “Ek kan sien dit het nie.”

      “Eenkeer het ek …”

      “Ja?”

      “Jy probeer my net … Jy wil tog nie regtig weet nie, of hoe?”

      “Jy onderskat my,” sê hy rustig. “Vertel.”

      Sy maak haar oë toe en haal diep asem. “Ek was maar klein toe my pa dood is. Ek het ’n maand ná sy dood twee geword. Die ander drie was al in die skool.”

      Nou kom dit bietjie vir bietjie terug hoe dit in daardie tyd ná haar pa se dood met hulle gegaan het. Dit was altyd die een ding of die ander met Mammie. As sy nie siek was van haar hart nie, was dit die asma wat haar opkeil.

      Wanneer Mammie by mense se huise moes gaan strykwerk doen, het Poppie saamgegaan, want daar was niemand tuis om na haar om te sien nie. Een so ’n oggend onthou sy goed, want dit was gesellig en warm in die kombuis waar Mammie staan en stryk het. Sy het met haar lappop by Mammie se voete gespeel. Die pop was van ’n ou laken gemaak en haar gesig, arms en bene was spierwit. Die pop se gesiggie, wat Mammie met ’n inkpotlood geteken het, was nog net ’n pers vlek, maar sy het nie omgegee nie. Die lappop met haar vet bene en arms was al speelding wat sy gehad het.

      Vettieboemstieks, noem Poppie haar kind. Sy druk haar baba teen haar bors en sing ’n liedjie wat sy СКАЧАТЬ