Паўночны вецер для спелых пладоў (зборнік). Юры Станкевіч

Чтение книги онлайн.

      – Толькі вы, хлопцы, асабліва наш пікнік не афішуйце, – папрасіў ён.

      Размясціліся ў пакойчыку, дзе жылі студэнты Гужын і Зялёнка. Паставілі на столік віно, тое-сёе са сціплай закускі. Прыадчынілі акно, а дзверы, наадварот, зачынілі, каб ніхто лішні не заходзіў.

      Выпівалі і гаманілі да цемнаты. Выкладчык Пётра Мацкевіч слухаў, зрэдку сам задаваў хлопцам пытанні. Пра сябе скупа расказаў, што калісьці вучыўся ў інстытуце, абараніў кандыдацкую, але пачаў пісаць п’есы, працаваў літаратурным агентам у тэатры, выступаў і на сцэне як акцёр.

      – А вашы п’есы – ідуць? – зацікавіўся студэнт Ігнат Мазур.

      – Адну прынялі, далі тры спектаклі, а потым знялі, – шчыра адказаў выкладчык Пётра Мацкевіч.

      – Чаму? – прадказальна запытаўся студэнт Іосіф Зялёнка.

      – Значыць, не зусім у масць трапіла, – не стаў паглыбляцца выкладчык Пётра Мацкевіч.

      Ён падняўся і пачаў было развітвацца, але студэнт Ваня Гужын выцягнуў з кішэні ключ, патлумачыў, што гэта ключ ад пустога інтэрнацкага пакоя, і што лепш будзе, калі паважаны Пётр Антонавіч пераначуе ў тым пакойчыку, дзе яго ніхто не патурбуе да раніцы. Бо хадзіць у цемры небяспечна.

      – Ну што ж, ёсць рацыя.

      Выкладчык Мацкевіч спусціўся на першы паверх да вахты, дзе вісеў тэлефон-аўтамат, і пазваніў, а потым вярнуўся.

      – Папярэдзіў жонку. Каб не хвалявалася, – сказаў ён.

      Гаварылі яшчэ доўга. Пра Чэхаславакію, тэатр, акцёрскае майстэрства, дайшло і да палітэканоміі. Высвятлялі, хто больш дасведчаны: Маркс, Прудон, Сміт ці Рыкарда.

      Выкладчык Пётра Мацкевіч у размову амаль не ўступаў, запаліў цыгарэту, зноў задумаўся. Але раптам нібы ачуняў і спытаў у Ігната Мазура:

      – Ну, а вы, Ігнат, чаму маўчыце?

      Студэнт Ігнат Мазур зморшчыўся нібы ад зубнога болю.

      – Калі шчыра, то я амаль не ўспрымаю гэты навуковы спектр, – неяк з выклікам і каструбавата адказаў ён пасля паўзы. – Ну, вось што гэта за дадатковая вартасць, чаму яна тычыцца вартасці створанага тавару і ўсялякага там «капіталу», я не магу ўявіць. Пэўна, недахоп мыслення. Абстрагавання, аналітычнасці, аналізу мне бракуе. Дый нецікава мне гэта. Мутняк.

      Паўза.

      Выкладчык Пётра Мацкевіч усміхнуўся.

      – Ды няма ніякай дадатковай вартасці, – у запанавалай цішыні раптам абвясціў ён. – Гэта ўсё – лухта. Ёсць энергія зоркі – нашага сонца, вось і ўся першапрычына.

      Выкладчыка Пётру Мацкевіча адвялі ў пусты пакойчык і паклалі спаць. Прадбачлівы Іосіф Зялёнка выявіў апошнюю бутэльку віна, якую забараніў цяпер дапіваць, патлумачыўшы: варта гэта зрабіць раніцай, тым больш, што ў іх госць, якому неабходна будзе пахмяліцца, каб пайсці ад іх з лёгкім сэрцам.

      Спаць яшчэ не выпадала, і студэнт Ігнат Мазур вырашыў пайсці да Юлі Мараковай. Але пакой паверхам вышэй, дзе жыла сяброўка, быў замкнёны, і ён, пасля роздуму, пагрукаў у суседнія дзверы, СКАЧАТЬ