Название: Сукут суиқасди ёҳуд Сталиндан Саддамгача
Автор: Нурали Қобул
Издательство: Asaxiy books
isbn: 978-9943-5257-2-6
isbn:
Султон таниган итлар суяксиз, таниб тан олмаганлари эса таёқсиз қолмасди.
Толстой ва Достоевский каби даҳолардан эса аҳмоқона, саводсизларча эшак ўғриси ясашга уринишарди…
Улар инсониятни, борлиқ дунёни инсонларга бўлган меҳр-муҳаббат, оқибату садоқат қутқаради дея қўлига қалам олиб, йўлга чиққан эдилар.
Бироқ ёзувчи севган, бошига кўтарган, улар учун ҳаётини тиккан яратиқлар эса уни ҳақоратлаб, тепкиладилар.
Беш минг киши уни Ясная Полянага, сўнгги йўлга кузатиб борар экан, бу халойиқнинг юзда тўқсон тўққизи на “Уруш ва тинчлик”, на “Анна Каренина” ёхуд “Тирилиш”ни ўқимаган эдилар.
Мудом шоҳдан нажот кутиб, бир башорату каромат билан ҳаётлари ўзгариб кетишига ишонган бу тепаси ўйиқлар тупроққа айланган авлиё ғояларидан умиду илинж, адли адолат беклардилар.
Бироқ славян отасўзида айтилганидек, самимият тақдирланмайди, жазоланади.
Буни бизда савобнинг таги тешик дейдилар.
Заҳириддин Муҳаммад Бобур ҳасрату армон ила оҳ ургани каби…
Ким кўрибди, эй кўнгил,
Аҳли жаҳондин яхшилик…
Буни англаб етган даҳо шахсият ўзини ҳеч қачон англаб етиши мумкин бўлмаган одамлар, ҳатто энг яқин кишиларидан ҳам қўлини ювиб, қўлтиғига урди. Одам зотидан безиб, бош олиб чиқиб кетди ва бир темир йўл бекати навбатчисининг уйида омонатини топширди…
Ёзувчи ва файласуф Эмерсон ҳақ эди. Ҳақиқий даҳони у пайдо бўлганида атрофидаги барча нодонлар унга қарши фитна уюштирганидан билса бўлади.
Демак, буюклар, даҳолар бор экан, ҳасадгўй, чаласавод ва нодонларнинг фисқу фужури, фитнаю фасодлари давом этаверади. Бошқа бир файласуф, Плутарх насиҳат этганидек, агар эшак сени тепса, тепиб жавоб қайтариш шарт эмас. Миллат томонидан ўлимга ҳукм этилганларнинг кўпчилиги унинг буюк вакили ҳисобланишади. Тарихчи Ренан бунга қўшимча қилади. Қўрқоқлик деярли доимо тақдирланади. Мардлик ва яхши фазилат кўпинча ўлим билан жазоланади.
Ҳинд файласуфи Бхартрихари битганидек, пасткаш ва тубанлар қораламайдиган бирор-бир яхши фазилатли киши бормикан? Улар камтарни – нодон, қатъий ишончлини – манман, ҳалолни – фирибгар, мардни – шафқатсиз, самимийни – тентак, хушмуомала кишини – ожиз, гапга чечанни – вайсақи дейишади.
Зотан, бошқа бир фикр, янги бир ғояга қотиллик, душманлик кўзи билан боқиш, инсоният мавжуд бўлганидан бери бор ҳақиқатдир.
Коперник ва Мансур Ҳалложни ўтда ёқгувчи понтийпилатчилар ўз ишларини Исо Масиҳни Голгота тепалигига олиб чиқиб, чормихга тортмоқдан бошлаган эдилар. Чернишевскийни сазойи қилганлар, ҳабашлар озодлиги учун курашган Жон Браунни дорга осганлардан кўра инсофлироқ эди.
Ўз фикр қобиғини ёриб чиқа олмаган, тасаввур дунёси чегараланган, ҳаёт ва ўлим ҳақиқатини англаб етмоққа уринмаган нодонлар ер юзида мавжуд экан, боши юмалоқ бути айри яратиқлар бир-бирининг кушандаси бўлиб қолаверади.
Ҳар бир қавму қабила, элу элатнинг СКАЧАТЬ