Сукут суиқасди ёҳуд Сталиндан Саддамгача. Нурали Қобул

Чтение книги онлайн.

СКАЧАТЬ Бошқа кўп кишилар эса унинг бир-икки фикрини тушуниб олганликлари учунгина ном чиқардилар…

      Бу ёрқин фикрларни таҳлил этарканман, кўз ўнгимдан умрининг сўнг чорак асрини ғарибу ғураболикда ўтказган буюк Умар Хайёмнинг ҳаёти ўтади.

      Ёхуд…

      Яхшига юрум йўқдир,

      Ҳечам иқболи кулмас.

      Очидан ўлса ҳамки,

      Элу юртидан юлмас.

      Мард боши мудом тикдир,

      Ўлимни писанд қилмас.

      Разил амали билан,

      Улус бағрини тилмас.

      Адолатга тик боқар,

      Ҳийла-найрангни билмас.

      Ота сўзи минг бир ҳақ,

      Тўқни тўйдириб бўлмас.

      Аждодин тўйдирсангиз,

      Авлодин кўнгли тўлмас.

      Зар бор жойда илм йўқ,

      Золим тахтидан жилмас.

      Ямон яроғи қўлда,

      Ҳақни назарга илмас.

      Билмаски, эрта бир кун,

      Ажали билан ўлмас.

      2. Муртад этилган авлиё ёхуд подшоҳ фармони билан халқ душмани эълон қилинган даҳо

      …Немис ҳаммадан ҳам ёмонроқ, ҳаммадан ҳам қаттиқроқ, ҳаммадан ҳам баттолроқ такаббур бўлади. Чунки у ўзи ўйлаб чиқарган, ўзи учунгина мутлақ ҳақиқат бўлган илмни билгани учун ўзидан кетиб керилади. Француз шунинг учун такаббур бўладики, у ақлу идроким ва жисмим билан эркак ва аёлларни маҳлиё эта биламан, деб ҳисоблайди. Инглиз шунинг учун ҳам такаббур бўладики, ўзининг энг обод ва маъмур давлатнинг фуқароси деб ҳисоблайди ва шунинг учун инглиз сифатида ҳамиша нима қилиш кераклигини билади ва нимаики қилмасин, инглиз сифатида, сўзсиз яхши бўлади деб билади. Итальян шунинг учун такаббур бўладики, у ҳамиша жонсарак, ўзини ҳам, ўзгани ҳам дарров унутиб қўяди. Рус шунинг учун ҳам мутакаббирки, у ҳеч нарсани билмайди, билишни ҳам истамайди, чунки бирон нарсани мукаммал билиб олиш мумкинлигига ишонмайди.

Лев ТОЛСТОЙ

      …Йигирманчи асрнинг бошига келиб, Россиядаги ижтимоий-сиёсий фикр, айниқса ёшларнинг буюк шахслар ижоди ва тақдирига муносабати ва боқишида туб бурилиш юз бера бошлади. Халойиқ “Халқлар турмаси”нинг ижодкори подшоҳга ҳам, унинг истаган номаъқулчилигига фатво берувчи руҳонийларга-да шубҳа ила боқа бошлади.

      Бу адолат туйғусини ҳокимият ва унинг югурдаги, жоҳил диндорлар аслида авлиёсифат Лев Николаевич Толстойни муртад дея эълон қилишганда кўрсатган қаршилиги ва муносабатида кўриш мумкин эди.

      …Гимназиянинг саккизинчи синфига кирган дин ўқитувчиси Савелий ота худди куни кеча худо ёки Исо пайғамбарнинг қабулида бўлиб, таълимот олиб келгандек, жиддий қиёфа ва оҳангда муқаддас Синод ҳайъатининг минг тўққиз юз биринчи йил йигирманчи февралида қабул қилган қарорини ўқий бошлади.

      – Муқаддас Синод ҳайъати худо бехабар Лев Толстойни муртад дея эълон этди…

      Бутун бошли синф ўқувчиларини бирданига электр токи ургандек бўлди. Кимсадан садо чиқмас, ҳаволарда учиб юрган, тасодифан Лев Толстойни кўриб қолганидан СКАЧАТЬ