МЕНИНГ ДОҒИСТОНИМ. ҲАМЗАТОВ РАСУЛ

Чтение книги онлайн.

      ЎЗИМ ШОҲИД БЎЛГАНМАН, Индонезия тоғларида ҳам ноғорани худди бизнинг тоғликларга ўхшаб чалишар экан, Нью-Йорк кўчаларида черкаска кийган кавказлик юрганди, Истанбул ва Парижда тақдир тақозоси билан бориб қолган кўнгли ярим тоғликлар ҳам яшайди, Лондонда балхар кулоллари тайёрлаган сопол идишлар кўргазмаси бўлганди, Венецияда Цовир овулидан чиққан лак дорбозлари томошабинларни ҳайратга солганди, Питсбургдаги ноёб китоблар сотувчиси менга Шомил ҳақидаги китобни кўрсатганди.

      Қайга бормай, қайда юрмай Доғистонимга хос воқеа-ҳодисаларга кўзим тушди.

      Бир неча қиличбоз битта аскарга ташланса, унинг ҳимояланиши осон эмас. Аскар бир вақтнинг ўзида ҳам олдидан, ҳам ёнидан, ҳам орқасидан қилинаётган ҳужумларни бартараф этиши қийин. Агар аскарга елкаси билан суянадиган қоятош бўлса, шу қояга суяниб маҳоратини ишга солиб бир неча қиличбозга бас келиши мумкин.

      ДОҒИСТОН – мен учун шундай суянч қоя. Қийин дамларимда фақат унга суянаман.

      Саёҳатчилар қайси мамлакатга боришса, ўша мамлакатнинг қўшиқларини олиб келишади. Лекин бу масалада менга қийинроқ, чунки мен қайси мамлакатга бормайин Доғистон ҳақидаги қўшиқларни олиб қайтаман. Ҳар бир янги қўшиқни эшитганда Доғистонимни қайтадан кашф қиламан, Доғистонимга бўлган муҳаббатим янада алангаланади. Жонажон Доғистоним, сенинг мадҳингни куйлашга сўз етишмайди.

      ЁН ДАФТАРЧАДАН:

      – Бургут, сенинг энг яхши қўшиғинг қайси?

      – Баланд тоғлар ҳақидаги қўшиқ.

      – Чағалай, сенинг энг яхши қўшиғинг қайси?

      – Мовий денгизлар ҳақидаги қўшиқ.

      – Қарға, сенинг энг яхши қўшиғинг қайси?

      – Жанг майдонида қолган мурдалар ҳақидаги қўшиқ.

      Адабиётнинг ҳам ўз қушлари бор: бургутлар ва чағалайлар. Бири тоғларни, иккинчиси денгизларни куйлайди. Ҳар бирининг ўз ватани, ўз мавзуси бор. Аммо қарғалар ҳам учрайди. Улар ҳаммадан кўра ўзларини яхши кўришади. Қарға жанг майдонидаги мурдаларнинг кўзларини ўяр экан ҳеч қачон ўйламайди: бу қаҳрамоннинг кўзими ёки қўрқоқники. Мен шундай адабиётчиларни биламан, улар бугун фойда келтирадиган ишни бугун, эртага фойда келтирадиган ишни эртага қилишади.

      ЯНА МАВЗУ ҲАҚИДА. Мавзу – хазина солинган сандиқ. Бу сандиқнинг калити – сўз. Аммо сандиқдаги хазина бировники эмас, ўзингники бўлиши керак.

      Айрим адабиётчилар бор, битта мавзуда ёлчитиб ёзишмайди, лекин у мавзудан бу мавзуга сакрайди. Улар сандиқнинг қопқоғини очишиб, устидаги нарсаларни тезгина кўриб, бошқасини очиб кўришга шошилишади. Агар сандиқнинг эгаси бўлганда нарсаларни тартиб билан оларди ва тубида ўзи қидираётган дур солинган ғаладон борлигини биларди.

      У мавзудан бу мавзуга ўтиб турувчилар кўп марта уйланган тоғлик Далағоловга ўхшашади. У йигирма саккиз марта уйланган, охир-оқибат хотинсиз қолган.

      Аммо СКАЧАТЬ