Дәрья башы / Исток вселенского. Ахат Гаффар

Чтение книги онлайн.

СКАЧАТЬ соң сарулар кайнаган вакытлар булучан – тотмыйча да ярамый ич инде. Алла колы! Хисапласаң, сәбәбе күп инде аның. Санап бетерерлек түгел. Ул – Ибрай гына мәллә? Һәммәсе шулай итә. Болай гына туры килгәндә дә, кирәксә, җир тишегеннән эзләп табып та.

      Ибрайның шулай итеп күпме озын кышкы төннәре, шомырт чәчәкле таңнары, җиләк исле җәйге челләләре, яңгырлы, моңсу көзләре заяга уза торды. Ай, ул җанның яшертен генә сызланып сыктаулары, тән гайрәтен басарга теләп уфылдаулары; аһ, ул йөрәккәйнең тозакка эләккән кош сыман тыпырчынуы, боегуы, җырлыйсы килгән җырының бугазына басып эндәшми калулары, кулдан эш китүләре; һи, ул горурлыкның аяк астында тыпырчынуы, яхшылыкның керләнүе, игелегеңнең аккан кандай катып төссезләнүе, кадерсезләнүе, ай… ул… Карын ачыкканга ничек тә түзәрлек тә бит, ә җан ачыгуын ни белән басмак, туендырмак кирәк? Шулай газапланып яшәү язган инде, күрәсең.

      Моңа Ибрайның башта әллә ни исе китмәгән иде. Сабыр итте, түзде, чыдады, хатыны бер дә бер аңга килер, төзәлер дип көтте. Әмма көтә-көтә көтек булды. Әйе, көт шайтаннан иман, үгездән – сөт дигәндәй… Инде бу ярык, яраксызга әйләнгән тракторны хисаптан төшереп булырдыр, ә ярык гомерне ничек итеп көрнәргә ди? Бүген үткәнгә иртәгә көрсенүдән ни мәгънә?

      – Нитик без, җегетләр, – диде ул.

      – Нитик соң, нитик? – дип түземсезләнде Вакыйф. – Нитәсе җук, ачасы да нитәсе инде аны. Суынганчы. Көн кызу, бозылып куймагае.

      Аны Шөһрәт:

      – Трактор хөрмәтенә! – дип җөпләде.

      – Монда бөркү, – диде Ибрай сабыр гына. – Нитик без… анау Бирге Ялпы чишмәсе төбенә төпләнмик микән диюем.

      – Тамак та чатнады, – дип хуплады Ильяс.

      Чокырдан чыккач туктадылар тагын, ул-бу килеп чыкмасын дигәндәй, як-якларына карандылар.

      – Мәле, наным, – дип, Ибрай шешәне Ильяска сузды. – Җә җалгыш төшереп җибәреп нитәрмен… харап итәрмен…

      Ильяс кулын сузган иде, читкә кагып, аракыны Шөһрәт алды:

      – Сиңа төс түгел, Демократ абый. Ә менә миңа төс, – дип, солдат чалбары кесәсенә тыгып куйды. – Галифе ясап ятсын әле.

      Шик-шөбһәләнердәй нәрсә шәйләмәгәч, кызу-кызу атлап киттеләр. Үзәннең авыл ягы башына, соры тузан туздырып, машина килеп чыкты.

      Ибрай, башын ия төшеп:

      – Күзгә-башка чалынмаскае, җегетләр, – диде.

      – Әче суы да үзебезлек кенә. Тел астын чылатырлык нәрсәне…

      – Калганы минем эш, – диде Вакыйф. – Җылы тирес астында бернәрсә мәчтер-мечтер чемердәп ята минем. Атна тулыр-тулмас булды – куәте җитешкәндер, боерган булса.

      – Җәтрәк, – диде Шөһрәт. – Тракторга аптырасын-җөдәсеннәр әле.

      Әйләнгеч булса да, камышлык белән чиктәш коры җиргә төштеләр. Машина күренмәс булды. Сазлыкны күл буйлата уратып, Аргы Ялпыдан узгач, Бирге Ялпыга аяк бастылар да аның итәге астыннан гайрәте ургып чыккан Ринат чишмәсенә килеп җиттеләр.

      Тирәсе хуш. Бурасы СКАЧАТЬ