Die biblioteek aan die einde van die wêreld. Etienne van Heerden

Чтение книги онлайн.

СКАЧАТЬ gaan my ondertoe bring (een van haar pa se geliefkoosde uitdrukkings), my eie dogter. My liefling.

      My enigste.

      Sy moet dit beëindig.

      Pa, ek weier om verder te luister. My vlug gaan nou vertrek. Ons moet instap. Daar gaan die mense al.

      Pa. Pa!

      Dit nadat sy die foon al doodgedruk het. So hard sê sy dit dat twee Nigeriese mans in lang gewade in die verbystap omdraai en vraend na haar kyk.

      #

      Begin in Beijing, het haar pa gesê. Baie Suid-Afrikaners wat stylvol maar stil in Beijing wil leef, woon in daardie lekker hotelletjie in die (sy kan die naam nie mooi hoor nie) hutong. Hy sal daar kan bel, sê Cat Khumalo aan sy dogter. Hy ken die eienaar, ’n verloopte New Yorker, goed. Die man sal jou help om met ’n goeie VPN verby te kom by die digitale brandmuur wat om China gebou is. Die man weet als van Abdullah Ibrahim en Hugh Masekela. Sy kennis van Suid-Afrika se musiek is ongelooflik. Mens is verstom om in Beijing iemand te kry wat soveel weet van ons musiek. Miriam Makeba in ’n hutong in China!

      Wat ’n hutong is, het sy nie geweet nie. Dit was ook nog voor sy Susan Sontag se essay oor China gelees het. Maar die woord hutong het paslik Oosters en eksoties geklink.

      Nee, ek het net een bestemming, Pa. Shanghai.

      Ek weet dis ’n wrede stad, Pa.

      Ek weet.

      Ek gee nie om nie.

      By private mense. By kontakte.

      Pa …

      Sy het die foon doodgedruk, teen sy uitasem stem in. Sy’t besef. As hy haar Beijing toe wil stuur, is Shanghai eintlik die regte keuse. Sy’s op die regte spoor. Hy was opgewerk. Hy was benoud. Hy was in ’n hoek. Hy weet. Hy weet wat die eintlike rede vir haar sending na China is. Hy weet, of hy vermoed; hy vermoed stérk. Op daardie troebel, agterdogtige manier waarmee hy dinge vermoed en, in die verwytende woorde van haar ma, soms dinge wat nooit daar was nie waar máák net omdat hy dit so koppig vermóéd.

      Maar soos met baie ander dinge, bly hierdie ding nou ongesê tussen hulle. Ongesê, agter ’n muur so ondeurdringbaar soos dit waarteen sy gewaarsku is: die groot digitale brandmuur van China waaragter sy op pad is om te verdwyn.

      “Pa …” fluister sy, en val by die tou in. Haar skootrekenaar rem aan haar skouer. Lonely Planet se Shanghai glim in haar hand.

      Reis, sendings, onbekende bestemmings. Dit is in my bloed, sê Thuli aan haarself.

      Sterk. Staal. Kom nou.

      3

      Skin cred

      Nou eers tref dit hom behoorlik. Vertraagde skok. Ian Brand sit in sy kantoor in die Glaspaleis, Foreshore, Kaapstad. Hoog in die lug, boaan die toringgebou, wag hy op sy kliënte. Dankbaar dat hulle laat is. Oop sit hy hier in die suidooster, verblind deur die lig wat van Tafelbaai opkaats. Hy’t flussies in die kelder stilgehou, die ontvangstoonbank se mense was besig en het net gewaai, en gelukkig was daar niemand in die hyser nie.

      Hy’t hom hier kom neerplof agter sy lessenaar en toe tref die bewerasies hom. Oor wat so pas gebeur het. Sulke dinge moet hom nie oorkom nie.

      Nee.

      Want.

      Hy is nou weer. Weer in. Die helikopter en bloed. Stank. Kantel.

      Niks ruik. Ruik soos.

      Die dood nie.

      Hy skud sy kop. Jy’s hier. Jy’s hier, prewel hy. Kaapstad. Swank pad, Glaspaleis. Kick-ass lawyer.

      Hier.

      Kom nou.

      Hy het van Jannie Smuts se standbeeld in Adderleystraat afgery gekom en was aan die terugdink aan die vorige aand se ete aan huis van sy ouers. Een van die gaste, ’n bejaarde romanskrywer wat deesdae in ’n aftreeoord in Oranjezicht woon, het begin praat.

      Terwyl hy verby Jannie Smuts se standbeeld ry, was Ian se gemoed nog vol van haar woorde.

      Haar stil en meedoënlose beslistheid oor die verbygaan van dinge, die manier waarop die geskiedenis sigself herhaal, en die dae wat hulle beleef, wat vreemder as fiksie is.

      “Dis asof ons, die wit Afrikaners,” het sy gesê, “na die werklikheid geruk word. Geruk word úit ons uniek Afrikaanse verhaal wat met die drif van pioniers opgedroom is en wat ons oor geslagte heen aan onsself vertel het totdat ons almal dit geglo het.

      “Ons klou nog vas aan nostalgie deur ou voorblaaie van Landbouweekblad uit te stal. Ou uitgawes van tydskrifte in gedenkuitgawes weer uit te gee. Te lees oor kosters en voetestamp en hanslammers, kerkbasaars en ou treinhaltes.

      “Maar als was net ’n droom. ’n Volkome droom,” was haar woorde aan hulle.

      “’n Historiese vergissing, die Afrikaner.

      “Ons kultuur is soos ’n groot biblioteek wat in ligte laaie staan.

      “’n Oogknip in die tyd, die wit stam van Afrika.”

      Ja, dis hoe dit deesdae gaan aan die etenstafel van Ian se ouers, wat graag die Kaapse adel onthaal.

      #

      Terwyl Ian met hierdie gedagtes by Jannie Smuts en toe die blommeverkopers verbygery het, stroom die protesteerders skielik om hom. Die beplande optog na die Parlementsgebou is die vorige dag in die media aangekondig, maar hy dag dit sou eers later plaasvind. Nou het hy midde-in die chaos beland.

      Sommige betogers was met klippe bewapen, sweet het hulle afgetap. Langs die betogers, onbeholpe in die draf aan ’t retireer, was die onlustepolisie, hul toerusting skrikvreemd in hierdie omgewing van winkels en blommeverkopers en toeristewoonstelle.

      Regs was die Goue Akker, met die groot glasvensters waarop die son weerkaats, met die Wimpy se logo. Glaskristalle lê oor die straat versprei en knars onder sy kar se wiele. Groot snye glas sit nog in rame.

      Toe Ian spoed verminder vir die voetoorgang, stroom betogers om hom en klap op sy motor se dak. ’n Paar begin die kar skud om dit om te dop, slaag nie, en hol dan verder.

      Toe ’n jong swart man ’n ent weg van Ian sy hand terugtrek om die baksteen deur die Wimpy se groot glasvensters te gooi, deins die teiken anderkant die glas reeds weg.

      Hulle’t hom sien kom.

      Dis ’n bruin gesin, en die vrou met burka is al half orent. Die man met sy stoppelbaard bak sy arm en skouer óm die seuntjie, wat nog strooitjie in die mond met sy melkskommel sit.

      ’n Klein prinsie is hy. Ian kon net sowel iewers in die Midde-Ooste gewees het; die seuntjie het donker, intense oë, verbeel Ian hom nou waar hy in sy kantoor sit en bewe. Gene wat terugspoel na wie weet waar, deur die smart van apartheid terug, verby die tye, na slawerny en gevangenskap en ’n land ver van hier.

      En op daardie oomblik.

      Die СКАЧАТЬ