Ena Murray Omnibus 22. Ena Murray

Чтение книги онлайн.

СКАЧАТЬ Sy sit die koffer neer en kyk op – en sy gesig verstil.

      Hulle groet nie. Die oomblik is te groot vir fisieke kontak.

      Sy neem plaas op ’n stoel. “Hulle verstaan nie.” Sy sluk. “Jan het my aangekyk asof … asof hy my haat. Hy sê hy haat my nie, maar Jan het nog nooit gehaat nie. Ek dink nie hy besef dat hy my haat nie.”

      Toe sy lank stilbly, vra hy gedemp, bleker as gewoonlik: “En … Rosalie?”

      “Sy het net daar gesit … asof sy besig was om stadig te sterf. Later het sy my verseker sy verstaan, het selfs gesê dat sy hoop ons sal baie gelukkig wees, maar …” Skielik is daar trane in Salome se oë. “Jy moes haar gesien het, Flip. Sy het net daar gesit – dood, haar oë leeg … asof alle sin en doel in haar lewe gesterf het. Ek het soos ’n moordenaar gevoel.”

      Sy staan op, begin rusteloos deur die vertrek dwaal terwyl haar man se blik haar volg. “Jan het my vertel hoe sy elke dag die afgelope jare daardie ent pad van die dorp af plaas toe gestap het, deur wind en reën en koue, kapok en hael en moordende son, met deurgetrapte skoene en gelapte onderklere.” Sy byt haar onderlip hard vas. “En nie ’n enkele sent van haar salaris het sy vir haarself gehou nie. Nog tot verlede maand, nou die dag, het haar tjek getrou hier aangekom … om mý ideale te verwenslik, sodat ék kan sing. Ek het daardie geld die afgelope maande gebruik om … om vir ons kos te koop.”

      Daar kom ’n pyntrek oor sy gesig. Sy stem is laag. “Jy … jy het my nie vertel nie.”

      “Nee. Ek het nie. Ek het geweet jy sou nie daarvan hou nie, te trots wees.” Sy sien sy oë en kyk hom peinsend aan. “Flip, moenie kwaad wees nie!”

      Hy draai sy kop weg, buk effens vooroor en kreun asof hy werklik in fisieke pyn verkeer. “Liewe Vader in die hemel! Jy stroop my van my laaste bietjie trots en jy sê ek moet nie kwaad wees nie!” Sy oë is soos twee blou vlamme. “Toe jy my omgepraat het dat ons moet trou, toe het jy gesê dat jý vir ons sal kan sorg. Dit was al vir my erg genoeg om deur my vrou onderhou te word. Maar nou moet ek hoor die kos wat ek die afgelope tyd geëet het, het my skóónsuster vir my betaal – ’n vrou wat ek nog nooit eens ontmoet het nie, wat nie eens van my bestaan geweet het nie!”

      “Maar sy verstaan …”

      “Het sy verstaan, Salome? Dat die geld wat sy so swaar verdien het na jou armsalige man se maag toe gegaan het?”

      “Flip, asseblief! Sy sal nie omgee nie. Ek ken Rosalie!”

      “Jy ken Rosalie! Jy dínk jy ken haar! Want soos jy dink sy is, so móét sy wees – ’n soort heilige, ’n soort aardse engel wat nie van vlees en bloed is nie! As ek daardie vrou is …” Sy stem laat hom in die steek en hy stoot sy maer vingers woedend deur sy blonde hare. “Ek is arm. Ek was my hele lewe lank arm. Maar ek was ook nog nooit by ’n ander mens in die skuld nie. Ek het nog nooit gebedel nie; om aalmoese gevra nie. En vandag moet ek hoor ek is diep in die skuld by ’n vreemde vrou, vir my kos, vir my bestaan!”

      “Flip! Jy ruk dit uit verband uit!”

      “Nee, Salome. Dis feite – naakte feite!” Sy stemtoon daal weer. “Mag God my help … mag Hy my help om my skuld eendag aan hierdie vreemde vrou vierdubbeld terug te betaal.”

      Salome sluit haar oë, haar mond verwronge. “En ek dan? Hoe sal ék haar ooit terugbetaal?”

      Weer ontmoet man en vrou se oë, voer hulle ’n woordelose gesprek.

      Dan knik Flip. “Daar is net een manier … die enigste manier.”

      ’n Vae vlam van hoop flikker in die groenbruin oë. “Dan verstaan jy? Jy begryp dat ek hulle, en veral vir haar, nie kan teleurstel nie?”

      Hy knik weer, sy gesig soos ’n masker. “Ja. Ek begryp. Ek begryp ook dat ék moet gaan.” Daar is ’n onwrikbare finaliteit in sy stem. Sy sit roerloos, marmerwit. Die laaste vlammetjie van hoop gee ’n floue flikkering … sterf dan. Dis verby. Dis die oomblik van afskeid. Sy kyk terug in haar man se oë, kyk na hom asof sy hom vir die eerste keer sien – maar ook asof sy vir die laaste maal na hom kyk.

      Toe die voordeur agter hom toegaan, gee sy haar oor aan die hartverskeurende trane. Flip is ongelukkig in die stad. Hy kan nie hier skilder nie. Soos sy, het hy ook ’n plig teenoor sy kuns. Was hy ’n alledaagse man wat gewone kantoorwerk kon doen, sou hy hier kon bly en hulle sou gelukkig kon wees. Maar Flip is ’n kunstenaar soos sy. Dit wat binne is, móét uiting kry. En om vir hom te sê om op te hou met skilder, is dieselfde as om vir háár te sê om op te hou met sing.

      En weet sy dan nie self dat die mens en die kunstenaar een geheel uitmaak nie? Jy kan hulle nooit skei nie. Probeer hulle skei en jy sal op die ou end net met twee gebroke halwes sit, want God het hulle een gemaak. Vir haar lê die beproewing van haar kuns hier in die stad. Vir Flip lê dit in die oop vlaktes van die Karoo.

      En tog …

      Daardie aand bly sy roerloos lê toe hy eindelik van buite af inkom. Dis reeds baie laat. Sy vra nie waar hy was nie. Dit maak nie meer saak nie. Sy raas nie met hom omdat hy nie sy baadjie teen die koue wind aangetrek het nie. Ook dit maak nie meer saak nie. Môre, oormôre sal sy nie meer daar wees om toe te sien dat hy na homself kyk nie. Môre, oormôre sal hy na homself moet kyk. Die straatlig voor hul woonstel gee genoeg lig in hul slaapkamer sodat hy nie die elektriese lig aanskakel nie. Sy lê en kyk hoe hy uittrek, sien dat hy vergeet om sy hoesmedisyne te drink, maar herinner hom nie daaraan nie. In die toekoms sal hy self moet onthou of daarsonder bly.

      Sy voel hom langs haar in die bed inklim, maar sy draai nie haar kop nie. Sy weet, sonder om te kyk, dat hy teen die kussings oplê, arms agter sy kop gevou.

      Die nagure gaan verby, een vir een. Hulle slaap nie. In die vroeë oggendure voel sy hom langs haar beweeg, weet dat hy op sy een elmboog leun en na haar afkyk.

      “Salome …”

      Sy antwoord nie, draai net haar kop, kyk na hom op, sien hoe besonder bleek hy in die kunsmatige lig vertoon wat by die venster instroom. Hy was maar altyd bleek, ook die dag toe sy hom die eerste keer gesien het. Sy onthou nog. Dit was Oukersaand …

      Dan, asof die keerwalle wat hulle om hul gevoelens gebou het nie meer teen die groter geweld kan standhou nie, is hulle in mekaar se arms, klou hulle mekaar vas soos twee drenkelinge wat in die stormwater van die lewe beland het, twee mense wat weet dat hulle in twee verskillende rigtings gaan uitspoel.

      Toe hulle die volgende oggend wakker word, ontwyk hulle mekaar se oë soos twee jonggetroudes wat mekaar pas ontdek het.

      “Ek gaan net gou ’n paar goedjies koop,” sê sy ná ontbyt.

      “Goed.”

      Sy stap uit, wetende dat verlede nag verby is. Sy besef dat dit niks aan die besluit wat geneem is, sal verander nie. Verlede nag was net ’n wanhopige afskeid. Hulle was vir die laaste keer man en vrou.

      Sy is nie werklik verbaas toe sy met haar tuiskoms die woonstel grafstil vind nie. Sy het nie doelbewus aan die moontlikheid gedink toe sy netnou hier uitgestap het nie, maar sy weet toe sy die voordeur agter haar toedruk en die stilte teen haar vasslaan, dat hy weg is – vir goed weg. Sy esel en kwasse staan nie meer voor die venster nie. Sy sit die twee pakke kruideniersware op die vloer in die middel van die sitkamer neer, stap dan vinnig na die slaapkamer, hoewel sy weet sy hoef nie in sy kas te gaan kyk nie. Dit sal haar niks meer vertel as wat sy reeds weet nie.

      Tog СКАЧАТЬ