Ena Murray Omnibus 22. Ena Murray

Чтение книги онлайн.

СКАЧАТЬ rustige stem gaan voort: “Dankie Vader, vir wat ons kon eet. Maak ons opreg dankbaar daarvoor. Amen.”

      Rosalie haal ’n voorskoot van die haak agter die kombuisdeur af. “Jy is te deftig aangetrek vir skottelgoed was. Hier, sit dit aan.”

      Terwyl hulle besig is, probeer Salome hard om ’n gesprek aan die gang te hou, vra uit oor die plaas, die toestand van die veld en die vee, of hier nog hanslammers is, watter nuus die dorp het … maar al die tyd laai die spanning op, word die gesprek al traer.

      Later is hulle heeltemal stil. Salome hang met senuweeagtige vingers die vadoek terug aan sy hakie, draai haar om en sien drie pare oë onseker, afwagtend op haar gerig.

      “Nou ja, julle moet my verskoon. Ek wil nog na die dragtige ooie in die onderste kamp gaan kyk,” sê Jan uiteindelik en staan op.

      Bessie Truter staan ook op. “Ja. Ek is aan’t seep kook buite.”

      Salome sluk, wil hulle keer. Sy moet hulle nou vertel terwyl sy nog die moed het. Met elke verbygaande minuut word haar moed minder. Maar hulle is reeds by die deur uit en dis net Rosalie wat agterbly … Rosalie met die stil, vraende blou oë.

      Wat is verkeerd, Salome? vra die blou oë. Maar die vraag word nie hardop gestel nie. Die ou vrymoedigheid is skielik nie meer daar nie. Want Salome het ’n volwasse vrou geword. Sy is nie meer die jong matriekdogter wat drie jaar gelede hier weg is nie. Sy is selfs nie eens meer ’n jong meisie nie, besef Rosalie terwyl sy na haar kyk. Salome het ’n vrou geword … ’n byna vreemde vrou na wie sy moet tas vir ’n aanknopingspunt; met wie sy nie meer spontaan kan gesels nie.

      Sy vertel haarself dat sy verspot is. Dis nog dieselfde Salome, dieselfde kind wat daardie eerste dag so diep in haar hart gekruip en wat met die jare ’n eie dogter geword het. Dis nog dieselfde Salome met wie sy saam lugkastele gebou het, vir wie sy aangespoor het, gewerk het, opgeoffer het … Sy is nog êrens onder die vreemde uiterlike. Wat het sy dan ook anders verwag? Natuurlik sou Salome verander. Die wêreld waarin sy nou beweeg, die soort lewe waaraan sy nou ’n aandeel het, sal noodwendig sy stempel op haar afdruk. Maar in wese is dit nog die ou Salome. Sy glo dit. Sy wéét dit.

      Salome glimlag, ’n onpeilbare weemoed in haar. “Ek kan skaars glo dat ek werklik hier is.” Haar blik dwaal deur die bekende vertrek, sien die bekende dinge raak – en tog is dit vreemd asof sy dit nie meer onthou nie.

      Dis ’n lang namiddag. Die twee skoonsusters gesels oor alles, gryp na enigiets om oor te praat, maar oor Salome se sang word daar niks gesê nie. Salome praat nie self daaroor nie en, vreemd genoeg, Rosalie vra nie uit nie. Daar is ’n verligting in albei toe dit tyd is om die hanslammers te gaan kos gee.

      “Ek sal kom help.”

      Maar Rosalie skud haar kop. “Nee. Jy gaan jou net besmeer.”

      “Goed. Dan stap ek ’n bietjie af rivier toe.” Salome begin ook sommer dadelik aanstap, stuur doelbewus na die omgevalle ou wilger. Haar skoonsuster se oë volg haar totdat sy verdwyn.

      Daardie aand, ná aandete, toe die witgeskropte kombuistafel kaal tussen hulle staan, weet Salome die uur het aangebreek. Dis weer stil – asof almal wag op iets.

      “Ek … ek het eintlik hierdie naweek met ’n spesifieke doel hierheen gekom.”

      Dis steeds stil. Vlugtig vang haar oë dié van haar broer; dan laat sak Jan sy blik, sy gesig onleesbaar. Bessie Truter kyk haar dogter reguit aan, maar op ’n wyse wat sê dat sy luister, maar nie juis belang stel nie. Rosalie sit en kyk haar net met stil-blou oë aan.

      “Ek is ’n paar maande gelede getroud.”

      Drie paar oë staar haar aan. “Ek wou julle laat weet, maar … maar dit het so vinnig gebeur en toe word Flip baie ernstig siek. Dit was pas ná ons troue en …” Sy kyk pleitend van die een na die ander. “Toe het ek besluit ek sal liewer self hierheen kom en julle kom vertel.” Haar stem sterf weg, want sy sien geen begrip in die drie paar oë wat na haar kyk nie. “Hy … Flip Grimbeeck is sy naam … hy skilder.”

      Bessie Truter toon die eerste teken van belangstelling. “Jy bedoel hy teken prentjies?”

      “Ja, Ma.” Haar mond trek wrang. “Hy teken prentjies – of probeer, altans.” Moedig kyk sy op, ontmoet Rosalie se blik. “Hy was tot dusver nie baie suksesvol nie. Hy het talent. So sê almal, maar … hy kry nie in die stad geskilder nie. Hy moet wegkom daar. Hy is ook ’n Karookind en hy wil hierheen terugkeer. Hy sê hy sal hier kan skilder. Die stad versmoor hom. Hy móét daar weg.” ’n Stram stilte volg en Salome wend haar desperaat tot haar broer en sy vrou. “Verstaan julle? Flip is my man. Ek het hom lief! Ek moet saam met hom gaan. Ek is sy vrou. My plek is by hom. Julle … julle moet dit tog kan verstaan?”

      Jan kom half orent, steun met sy kneukels op die tafel. “Wat presies wil jy vir ons sê, Salome?” Toe sy net na hom kyk, val sy stem hard tussen hulle neer. “Dat jou singery op ’n end is? Dat jy saam met jou skilder in die Karoo gaan kom sit en dat jou sangloopbaan verby is?”

      “Jan …” probeer Salome wal gooi.

      “Is dit dít wat jy ons kom vertel het, Salome? Is dit?”

      “Ja.”

      Toe lag Bessie Truter – hard en smalend. Sy lag dat die trane oor haar wange loop – en die ander drie kan net na haar sit en kyk. Dan verander die geluid, word rou, rukkerig. Lamgeslaan sien hulle hoe die gesig vertrek, lelik word. Twee groot, ruwe hande word oor die vertrekte gelaatstrekke gedruk en die trane, opregte trane, tap teen die bewende ken af. Bessie Truter verdwyn by die middeldeur in en dit word weer baie stil in die klein kombuisie.

      ’n Lang oomblik vang broer en suster mekaar se oë vas. Hy praat nie. Maar sy oë … hierdie stil broer van haar kyk met hatige oë na haar. Dan, sonder ’n woord, asof hy permanent van sy spraak beroof is, staan hy op en stap in die Karoonag uit … en die kombuisdeur klap hard agter hom toe.

      Dan is dit net hulle twee – sy en Rosalie.

      Verstar sit en kyk Salome hoe ’n mens voor haar oë stadig sterf. Sy sien hoe die lig stadig wegsypel en die blou oë dof word, uitdrukkingloos. Dis of sy kan sien hoe alles binne-in die vrou hier voor haar wankel, dan stadig begin wegkrummel … totdat daar niks meer oor is nie. Dis of Rosalie op hierdie oomblik selfs fisiek kleiner word, inkrimp, wegkwyn – asof alle lewensbloed uit haar wegdreineer.

      “Rosalie … Rosalie! Asseblief!” Dit voel vir haar asof sy die woord uitgil, maar dis net haar lippe wat beweeg: klankloos, smekend.

      Rosalie staar na daardie mond, na daardie lippe. Sy het vir hulle gelewe, gewerk, opgeoffer. Niks was te veel of te groot vir haar nie … solank daardie lippe net kon sing. Haar offer aan hierdie vrou se sang was vir haar ’n dure, heilige plig … ’n plig wat sy elke dag, mooiweer of reën, storm of sonskyn, getrou nagekom het. En nou is dit verby … Jan het dit voorspel. Jan het haar gewaarsku. En nou het dit gebeur. Daar is niks meer oor nie.

      Sy kyk vas in die groenbruin oë wat so smeek, so pleit om begrip, maar sy is stom. Sy het niks te sê nie.

      “Rosalie, jy is ook ’n vrou. Jy het ook ’n man lief. Ek het gedink jý sal verstaan, begryp dat ek … nie anders kan nie.” Haar stem is skor van emosie. “Hy is my man. Ek het hom lief! Verstaan jy dan nie? Sonder hom is my lewe, ook my sang, vir my niks werd nie. Verwag jy werklik dat ek die man wat ek so oneindig liefhet, moet prysgee?”

      Eindelik СКАЧАТЬ