Сайланма әсәрләр. Том 3. Шайтан каласы. Хан оныгы Хансөяр / Избранные произведения. Том 3. Мусагит Хабибуллин

Чтение книги онлайн.

СКАЧАТЬ style="font-size:15px;">      – Зарланды, олуг хан, көче бар чакта зарланмаса да, урынга калгач зарланды. Сез аңа үлем түшәгендә ятканда да ирек бирмәдегез. Ә бирә ала идегез!

      – Йа Хода, кияү-балакай, бу эшне тик аның файдасына кылдым. Китапта «Кол рәвешле вафат булган кеше җәннәттәдер» диелгән. Ошбу дөньяга адәм баласы кунакка гына килә, ә анда аңа яшисе дә яшисе, ахырзаман җиткәнче.

      – Алай булгач, олуг хан, нигә соң һәр кол дөньялыкта ирек даулый да, нигә хан вә бәкләрнең бер дә кол буласылары килми? Ә бит алар арасында гөнаһлылар да бардыр. Нигә алар бер дә дөрләп янган тәмуг утыннан курыкмыйлар икән? Чөнки ошбу дөньяда иң кадерле нәрсә – иректер, олуг хан. Ирекнең бары тик дивана кеше генә кадерен белмидер.

      – Син беләсеңме, син дивана түгелме?

      – Беләм, олуг хан. Бик яхшы беләм.

      – Син күптәннән оҗмахтан баш тарттың бугай инде.

      – Ирекне миңа әмир Хаҗи бирде, олуг хан. Ә сез кире алырга итәсез.

      – Син минем остам, димәк, колчурамдыр да, кияү. Ярый, сине коллыктан азат иттем, ди. Ары таба ни кылырга исәп тотар идең?

      – Олуг хан, кош – канатсыз, ир-зат хыялсыз булмый.

      – Азат итәрмен мин сине, әйе, дөньялыкта ук азат итәрем. Тик бер шарт белән – Назлыгөлне тап та минем каршыма китер.

      Дәүран кисәк дерт итеп китте, ни кылырга белми, як-ягына каранды. Димәк, дип уйлады ул, Назлыгөл хан кулында түгел, Назлыгөл Җик Мәргән кулында. Шул ук вакытта Сәлим ханның көлемсерәп торуын күреп, күңелен кара болыт каплады. Ханның юри әйтүе дә бар иде.

      – Оста Дәүран, сиңа бер атна вакыт бирәм. Шул атна эчендә яңа салынып яткан мунчама нәкышләр төшерерсең. Бусагабаш, алып кит останы. Кичен сарайга алып кайт. Хәер, кирәкмәс, анда торсын, бизәк төшерүчеләрне өйрәтсен.

* * *

      Бары тик ун көннән соң гына Дәүранны, кешелек киемнәрен киендереп, сарайга алып килделәр.

      – Кем дәштерде, ясавыл? – дип кызыксынды Дәүран үзен озатучы азатлар унбашыннан.

      – Ханбикә тансыклаган, кияүне күрәсем килә дигән булдылар.

      Дәүран өчен бу хәл яңалык иде. Ханбикә Зөбәрҗәт аның Болгарда булуы белән гомумән кызыксынмаган кебек йөргән иде, хәзер исә горур вә тәкәббер хатын көтмәгәндә киявен күрергә теләгән. Дәүран бу тәкәббер хатыннан һәрчак ятсына иде. Ни сәбәпледер Назлыгөл дә анасы турында аз сөйләде, күбрәк атасын искә төшерә иде. Хәтта бер тапкыр: «Атам кичерсә дә безне, Дәүранкаем, анам кичермәс», – дип әйткән иде. Сарай ишекләреннән кергәндә, Дәүран әнә шуларны исенә төшерде һәм әби затында йөргән хатын белән очрашуны ничек тә күз алдына китерә алмады. Ана кеше алдында ул чынлап та гаепле: аның рөхсәтеннән башка бердәнбер кызына никах укытты, өйләнде. Моның өчен иң әүвәл Сәлим хан – ата кеше— аның башын кистерергә тиеш иде. Ә ул аны кичерде булса кирәк, андый фәрман бирмәде. Хәзер әнә кызының намусын саклау йөзеннән ошбу хыянәт эшкә ханбикә үзе кереште булса кирәк. Әйе, колчура оста аның алдында, чынлап та, үзен гаепле тоя иде.

      Тәхет ягы аша ханбикә бүлмәсенә уздылар. Ханбикә әле үзе юк иде. Дәүран керде дә таң калды. Назлыгөлнең СКАЧАТЬ