Fees van die ongenooides. PG du Plessis

Чтение книги онлайн.

СКАЧАТЬ hulle linkerbors loop nie. Vroue wat met Jakop praat, het soms gesteurd weggedraai van wat hulle dink voorbarige en vuige bewondering was. Jong dogters het gebloos.

      Jakop se enigste seun, Petrus Minter, was twintig, lank, lenig en gladgeskeer. Hy wou nie wees soos sy pa nie. Hy het geweet dat mense agteraf spot oor sy pa niemand in die oog kan kyk nie, en sy pa se manier van praat namaak en daaroor lag. Want Jakop Minter het met ’n donderende stem gepraat en omtrent nooit meer as een woord op ’n slag gebulder nie. Dit was asof ’n woord eers in hom opdam voordat dit kliphard uit sy mond breek. Petrus Minter het gesweer dat hy mense in die oog sal kyk en dat hy met ’n sagte, presiese stem in volsinne sal praat. Die mense, soos Daantjie van Wyk, wat gedink het dis ’n soort vermetelheid of voorbarigheid, moes maar so dink. Hy sou nie sy pa se onderdanigheid aanleer nie. Hy sou nie, al vrek hy.

      Gertruida was lastig-besorgd met die aflaai van haar klavier. Want swaar was hy. Bo-op die muilwa het Daantjie, Soldaat, Greeff en Petrus Minter die krat tot by die randjie van die muilwa se agterste buikplanke geskuif. Onder het Jakop Minter gewag om te hou tot iemand kon afspring om te help. Maar toe die krat begin oorkantel, het die muile die skuifgeluid gehoor en vorentoe begin beweeg. Jakop Minter het voortgesteier met sy swaar hande onder die krat wat al meer begin oorhel het. Gertruida het gebewe van vrees en desperaat probeer om Jakop te help: “Moet hom nie laat val nie. ’Seblief, Here, moenie laat hy val nie!”

      “Kom weg daar, Tante! Hy sal Tante doodval!” het Daantjie geskree en toe gesien dat Joey Drew net daar rondstaan.

      “Stop die muile, magtag, Engelsman, is jou gat lam?” het hy vir Joey geskree.

      Maar dit was Nellie wat die muile voorgevat en tot staan gebring het.

      Soldaat het afgespring en onder begin help.

      “Net stadig, asseblief. Net stadig, dis ’n instrument.”

      “Ons weet dis ’n instrument, tant Gertruida! Staan tog net uit die pad uit dat ons die ding kan afkry.”

      Die laaste drie duim het die krat gegly en Soldaat se toon die grond in geboor.

      “Hy’s op my toon, baas Daantjie!”

      “Kan jy nie jou donnerse toon uit die pad hou nie!” Daantjie se lont was nou al kort.

      “Moenie so vloek nie, Daantjie!” het Gertruida gemaan.

      Daantjie het weggestaan van die toon en die klavier af: “Loop staan dáár, Tante, of kom laai die ding self af!”

      “My toon, baas Daantjie!”

      “Dit sal jou leer om jou goeters onder goed uit te hou,” was al wat Daantjie vir Soldaat gesê het toe hulle die krat van die toon af lig. Die bloed van binne was klaar besig om die punt van Soldaat se velskoen te verdonker.

      Hulle het die klavier afgelaai gekry en met rou-rieme onder hom deur na die stoep toe gedra. Daar het hulle die krat om hom weggebreek.

      Miss Pearson se verpakking was oordadig en noukeurig. Net onder die planke was daar regte komberse, dan ’n dik katoen-opstopsel teen die stampe en stote, en teen die blink oppervlakte van die klavier self, groen vilt.

      “Hierdie ding is so toegewoel van die wolle dat ons hom maar van die wa kon afgesmyt het,” het Daantjie gesê.

      Gertruida het self tussen alles rondgesoek vir ’n brief of ’n nota van Miss Pearson af, maar daar was nie een nie, ook nie tussen die pakke bladmusiek wat apart verpak was nie.

      Terwyl die vernedering voor die versoek uit sy bolip sweet, het Petrus Minter Gertruida gevra of hy dalk die planke en spykers kan kry om vir hom ’n bed te maak … en van die opstopsels vir ’n matras. Gertruida het dit vir hom gegee en sommer bygesê dat Jakop die komberse en groen vilt ook maar kan vat. Jakop het haar linkerbors aangespreek en “dankie!” gebulder.

      Hulle moes eers die harmonium skuif en die stof en dons wat onder hom vergaar het, bymekaarvee, voor die klavier op sy plek teen die binnemuur van Dorothea se eetkamer vir Gertruida kon gaan staan en glim.

      Dorothea was ontsteld. Nie oor die klavier nie, maar oor sy gesien het hoe haar dogter Nellie die lenige Petrus Minter agternakyk toe hy die eerste bondel planke op sy skouers afdra na die bywonershuisie toe om daar vir hom ’n behoorlike bed aan mekaar te slaan.

      Gertruida kon haar hande nie afhou van die blinkbruin oppervlaktes van die klavier nie. Sy wou nie speel nie, al het klein Sussie hóé aangedring. Sy het net gehoor of die klavier in stem gebly het, maar daarvoor was ’n paar toonlere genoeg – toonlere wat sy toe al meer as ’n maand vooraf geoefen het op die harmonium. Sy het nie die blaasbalk se pedale gepomp nie, nie ’n stopper oopgetrek nie en in stilte geoefen wanneer niemand by was nie. Daar was niks verkeerd met die klavier se klank nie, en sy het gewonder hoeveel dae Miss Pearson – net vir haar, net vir haar! – moes bestee het om oor die pakkery toesig te hou. Gertruida wou haar klavier later, as sy heeltemal alleen is, ontmoet – met ’n eenvoudige liedjie waarvan die bladmusiek, so het sy met die oopmaak gesien, bo-op die ander bladmusiek verpak was. Sy het vir Sussie gesê sy wil eers bietjie op die harmonium oefen voor sy die klavier speel, maar sy’t geweet wat sy wou doen. Sy sou wag tot sy alleen is, en dan sal sy die twee spiraalkerse in die maagdelike brons van die klavierblakers druk en hulle aansteek, en die nota uit haar Bybel haal en weer lees, en dan sal sy “Love’s Old Sweet Song” speel en ’n bietjie huil, sodat daar trane op haar hande kan wees. Want daar sou trane wees … oor wat sy al hoe meer begin weet het – van hoe leeg haar jare was en waarom sy nooit getrou het nie. En wanneer sy op daardie aand sal gaan lê, sal sy die kers doodblaas en in die donker ’n rukkie net onthou – en dan sal sy, sonder skuld, daardie verbode naam wat nog net die klavier kon sê, die nag in fluister.

      Dit was eers later, en dit kon dalk net ’n vermoede wees, dat Gertruida begin verstaan het waarom Miss Pearson nooit van haar laat hoor het nie. Tussen al die notatjies wat die musiekjuffrou met ’n potlood op die bladmusiek gemaak het, het daar agter op een, skeef en klein en kennelik net vir haarself, ’n verkapte sin in haar handskrif geskryf gestaan: … can something as beautiful – be so sinful? …

      Gertruida het gedink dat sy begin begryp – en geweet dat niks ooit vir haar meer kosbaar kan wees as die klavier wat die onnoembare moes sê nie.

      Daardie aand in die kombuis het Dorothea haar sestienjarige Nellie aangesê om by die tafel te gaan sit. Sy het vir haarself ’n stoel nader getrek en gewigtig teenoor haar dogter plaasgeneem. Dit was tyd dat sy Nellie betig: “Daardie Petrus-seun is ’n Minter. Hy is nie ons soort nie. Ek sien hoe kyk jy vir hom. Moenie maak dat ek Pa van jou kykery sê nie.”

      “Maar, Ma …”

      “Ek het klaar gepraat, Nellie! En jou gedurige gepratery met hom hou nou dadelik op.”

      Nellie het kamer toe gestorm.

      Op daardie middag van die klavier het Joey Drew sy jongste flater agter die hoenderhokke gaan bedink. Hoekom moes die verdomde muile dit nou juis in hulle dik koppe kry om te begin loop waar hy by was? Dankie tog, Magrieta was nie daar toe Daantjie so op hom geskree het nie. Wanneer sal hy wat Joey Drew is, in elk geval iets reg doen op hierdie plek? Joey het op ’n bloekom-stomp gaan sit met sy kop tussen sy hande.

      ’n Skraal dogtertjie wat sy omwandelinge al dae lank van ’n afstand af dophou, het voor hom kom staan en wag tot hy opkyk. Joey het gesien dat sy besoekertjie omtrent sewe of agt jaar oud moet wees. Haar lang swart hare was ongekam, haar kaal voete het die swart van ongewaste winterskurfte aan die skene en tussen die tone gehad en die barste СКАЧАТЬ