Ҳаёт қайиғи (3 китоб). Тохир Хабилов

Чтение книги онлайн.

СКАЧАТЬ ўтиришини ҳам, тураверишини ҳам билмай Тўхтамишга қараб қолди. Кимдир енгил йўталди. Тўхтамиш шундагина ўзига келиб, кўзларини хиёл қисиб, бригадирга тикилди.

      – Ватанга нима керак? – деди маънодор оҳангда.

      Дафъатан берилган бу саволдан бригадир каловланди.

      – Билмадим, – деди дудуқланиб.

      – Билиб олинг, билмасангиз бригадирликни топширинг. Ватанга пахта керак!!! Оппоқ, юқори навли тоза пахта керак! Хўш, ўзингизга нима керак?

      Бригадир ҳайрон бўлиб, индамай қўйишни лозим топди.

      – Сизга нон керак, қозонингизга мой керак. Сизга ҳам, сизга… ҳаммамизга шу керак. Халқ қозоним мойга тўлармикин, деб пахтага кўз тикиб турибди. Биз нима қиляпмиз? Баҳона билан қозон мойга тўлмайди.

      – Мен баҳона қилаётганим йўқ, директор бова, икки кундан кейин планни бажараман, – деди бригадир соддадиллик билан.

      – Планни бажарасизми? Раҳмат, – деди Тўхтамиш пичинг билан. – Совхознинг планини ким бажаради? Районники, областники, республиканикини ким бажаради?

      У ўрнидан туриб олиб, ҳаммага бир-бир қараб чиқди. Мавлуда ҳайрон эди. Наҳот Тўхтамишда шундай туйғу бўлса? Наҳот, у шу қадар кенг миқёсдаги ташвишлар билан банд? Ё одатдаги артистлигими бу?

      Тўхтамиш сукут сақлаб олгач, жиккак гавдасига катта мўйлаби ярашмаган кишига нигоҳини қадади:

      – Хўш, Чори оға, сиз қачон бажарасиз?

      Мўйловли киши оғриниб ўрнидан турди.

      – Тўғрисини айтайми? – деди у, бир оз саросималаниб.

      – Айтинг, фақат республика тўлдиргандан кейин, деманг.

      – Йигирма олти йилдан бери биргатман. Хўжайинларнинг ҳар хилини кўрдим. Пахтани ҳали квадрат уялаб эк, дейишди, ҳали қўшқатор дейишди. Ҳаммасига кўндик, ҳаммасида ҳам ўлиб-тирилиб бўлса ҳам планни бажардик. Лекин бу йил бажаролмайман, бўлган гап шу.

      – Бу қанақаси? Бултур орден олган бригадирнинг аҳволими бу?!

      – Гапнинг пўскалласи шуки, орденга нолойиқ бўлсам, қайтариб берай, лекин план бажарилмайди.

      – Бу гапни қўйинг. Орден бултурги меҳнатингизга берилган. План бажарилмаслигининг сабабини айтинг.

      – Хўп, айт, десангиз, айтавераман. Ёзда областдан каттамиз келувди, а? Далани кўриб, “суғоринг”, деб кетди. Сиз ҳам суғорасиз, деб қонимга ташна қилиб юбордингиз. Комилжон раҳматли, суғорманг, деди. Оқил йигит эди, пахтани биларди. Ғўза ўша кунлари чанқамаган эди. Сизот сув яқин, дедим, илдизнинг учи сувда дедим. Кўнмадингиз. Каттанинг гапини икки қилманг, текшириб қолса расво бўламиз, пахтани билмаса бир гап айтармиди, дедингиз. Хуллас, эгатнинг тепасида туриб суғортирдингиз.

      – Шунақами? – Тўхтамиш қошларини чимирди. Ҳамма ҳозир бақириб беради, деб ўйлаган эди. Ундай бўлмади. – Бўлим агрономи қани? – пиджаги тарс ёрилиб кетай деяётган семиз йигит ўрнидан турди: – Шунақа бўлувдими?

      – Бил… мадим, эсимда йўқ, – деди йигит кўзларини лўқ қилиб.

      – Ўтир. СКАЧАТЬ