Пўлати ва пўлатиликлар. Умр хотиралари. Амир Тўраев

Чтение книги онлайн.

СКАЧАТЬ деган инсондан бошланган. Ўз қишлоқдошларини кўп яхши кўрган бу оқсоқол Бухоро амири олдига бориб, бир масалада ёрдам кўрсатишини сўраб мурожаат қилади.

      Бухоро амири Мозори Шарифдаги бир улуғ инсонни ном тутади, ўша кишининг қўлидан бориб олиб келинг деган таклифига биноан пўлатиликларнинг шажараси олиб келинади, кейин Мулла Карим бобога сақлаш учун берилади, қандайдир сабабларга кўра шажара изсиз йўқолади.

      Бу катта йўқотиш – ота-боболаримизнинг тарихини мукаммал билмаслигимиз бизга кўп ишларимизда панд бериб келади.

      Одам насли дунёга инсон бўлиб келиб, ўзини яшаш жараёнларида бир-бири билан муомала қила бошлайди, бу ёруғ дунёда яшашдек улуғ дарсни ўқийди ва бу жараён ҳеч тугамай давом этади.

      Жаҳон майдонида пайғамбарлар, авлиёлар, муҳаддислар ва донишмандлар умрларини илму фанга бағишлаб, дунё кезиб, илм ва маърифатни ўқиб, бу кекса оламнинг поёнига етмай тарк этганлар.

      Инсон масжид, мадраса, кошоналар барпо этди, қанча-қанча дарахтлар экиб ўстирди, чўлларга сув олиб келди. Одамзоддаги меҳрибонлик туйғуси, яхшилик хислатлари, киндик қони тўкилган тупроқни, буюк Ватанини севишини қай бир подшо эълон қилган фармон билан эмас, она диёрини чин дилдан севади, холос.

      Ватанпарвар бўлиш хислатини Оллоҳ инсон кўнглига солган.

      Буюк Ўзбекистон мустақиллиги халқимизга масжидларимиз, муқаддас китобларимиз, унутилган байрамларимизни, удумларимизни, одатларимизни қайтариб берди.

      Ўз қадрини билган ҳар бир ўзбек фарзанди йўқотган қадрини қайта топганлигини буюк бахт деб билади.

      Тарихимиз, маданиятимиз бутун жаҳонда ўзига муносиб ўринда эканлиги Ўзбекис- тонга бўлган меҳримизни янада оширади.

      Қадимги донишмандларимиз қолдириб кетган ақл дурдоналари бизга битмас-туганмас мерос бўлиб келмоқда, бу борада жаҳон маданиятининг равнақи учун Муҳаммад Мусо ал-Хоразмий, Абу Наср Муҳаммад ал-Фаробий, Абу Али ибн Сино, Абу Райҳон Аҳмад ал-Беруний, Муҳаммад Тарағай Мирзо Улуғбек, Алишер Навоий, Заҳириддин Муҳаммад Бобур сингари кўплаб буюк олим ва мутафаккирлар етиштириб берган халқимиз маданияти, донишмандлиги, умуман, камолотини Ер юзи аҳли азал-азалдан эътироф этиб келмоқда.

      Биз дунё илмида бебаҳо мерос қолдирган олимлар, мутафаккир донишмандлар илмидан баҳраманд бўлганимиз, илм учун, улар чеккан азоб-уқубатлар, илмий мерослари бизга дастуриламал бўлиб келмоқда.

      Шуни зўр ғурур билан айтамизки, дунёда биринчи академияга – Хоразмшоҳ Маъмун томонидан бизнинг тупроқда – Кўҳна Урганчда асос солинган.

      Кейинчалик, Самарқандда Мирзо Улуғбек академияси пайдо бўлиши, Ҳиротда эса Алишер Навоий академияси фаолият кўрсатиши ўта ноёб ҳодиса бўлган.

      Илм ва мантиқ маркази бўлган университетлар Европада 1200-йиллардан вужудга кела бошлади. 1400 йилларда Европада 76 та университет мавжуд эди.

      «Университет» сўзи талабалар ва ўқитувчиларнинг уюшмаси маъносини англатган.

      Мерцион Копелли 425 йилда Римда СКАЧАТЬ