Бизким ўзбеклар. Абдуқаҳҳор Иброҳимов

Чтение книги онлайн.

СКАЧАТЬ оширган. Бир томондан – Хитой, бир томондан – Фарангистон ва Инглизистон, яна бир томондан Рум, Испания, Италия, Миср ва бошқа давлатлар билан алоқалар ўрнатган ва шу муносабатларни мустаҳкамлашга ҳаракат қилган. У савдо-иқтисод муносабатлари орқали халқаро, мамлакатлар ўртасида ягона макон барпо этиш соҳасида шундай ютуқларга эришганки, бунга қойил қолмасдан иложимиз йўқ.

      Амир Темур дипломатик алоқаларга, элчилик миссияларига катта эътибор берган. Масалан, у Фарангистон қироли Карл VI га ёзган хатида, жумладан, бундай дейди: «Дунё савдо аҳли ила обод бўлажак». Демак, Амир Темур ташқи сиёсатида халқаро иқтисодий-савдо алоқаларини кенг миқёсда йўлга қўйиш, ундан барчани, авваламбор, ўзининг халқини баҳраманд этиш бош ғоя бўлиб хизмат қилган. Кўринадики, ХХI асрда жаҳондаги тараққийпарвар кучлар халқаро миқёсда яратмоқчи бўлаётган интеграция макони ҳақида Амир Темур бундан 600 йил бурун бош қотирган ва шу йўлда сиёсат яратган, муайян даражада мақсадига эришган.

      Соҳибқироннинг бунёдкорлик соҳасидаги хизматлари ҳам беқиёсдир. Илмпарвар, маърифатпарвар буюк бобомиз жамият тараққиётини илм-фан ва маънавият равнақида кўра билди ва бу соҳалар ривожига ҳамиша катта эътибор берди. Масалан, у Муҳаммад Тарағай – Улуғбекдаги ноёб истеъдодни болалигидаёқ пайқаб, сафарларда ҳам ёнида олиб юриб, дунёнинг машҳур олимлари тарбиясидан баҳраманд этди. Шу тариқа фалакиёт оламида ва фанида Улуғбек юлдузи порлади. Бундай мисолларни яна кўплаб келтириш мумкин.

      Амир Темур ўз миллати ва эл-юртининг тақдири ҳақида кўп ўйлаган. У қўйган ҳар бир қадам нафақат ўша давр учун, балки келажак сари хизмат қилган, унинг донишмандлиги бугунги кунимизда ҳам ибратлидир. Ҳазрат бобомиз миллат ғамида ёнган, унинг истиқболи ва истиқлоли йўлида фидокорлик кўрсатиб яшаган. Унинг охирги сафари ҳам шарқ томондан туғилаётган, салтанати истиқлолига рахна солиши мумкин бўлган хавфнинг олдини олишга қаратилганини бир эсланг. Бу отланиш 1404 йилнинг охири 1405 йилнинг бошларида бўлган эди. Амир Темур жамият эътиқодсиз яшай олмаслигини яхши англаган. Одамларга дин керак, имон керак, ишонч керак. У ўз «Тузуклар»ида шундай дейди: «Ҳар ерда ва ҳар вақт ислом динини қувватладим».

      Амир Темурнинг Қуръони каримни ёд билгани, диний баҳсларда пешво уламолар билан баробар сўз юритгани унинг маънавияти, иймону диёнати қанчалар пок ва мукаммал эканини билдиради. Соҳибқирон замонида Ислом дини равнақ топди, юксалди. Мусулмончилик ақидалари жамият осойишталиги, равнақи, ижтимоий адолат, иймон бутунлиги, маънавий поклик учун хизмат қилди. Ҳозир ҳам худди шундай бўлмоқда, давлатимиз ҳам дин равнақига етарли шароит яратиб бермоқда.

      Амир Темур даврида инсониятнинг ярмидан кўпини ташкил этувчи аёлларга ҳурмат-иззат билан қаралди. Бу борада буюк бобомиз: «Аёлларни улуғ кишилар улуғлайди, пасткаш кишилар эса хўрлайди» деган Ҳадиси шарифга амал қилиб иш тутди. Унинг саройида аёллар ҳам юксак мавқеда бўлишганини ғарблик элчилар СКАЧАТЬ