Казан-йорт / Казань-юрт. Марат Амирханов

Чтение книги онлайн.

СКАЧАТЬ каршы: «Мин бернәрсә дә белмим», – дип, җаваплылыкны үз өстенә алырга теләмәде.

      – Кайткач әйт анда, гаепләрегезне таныгыз, минем җир-суларыма тимәгез, исемемне электән килгән гадәт буенча зурлагыз, – дип озатып калды аны олуг кенәз.

      Кая ул, Иванның әлеге кисәтүен дә колакларына элмәделәр. Алай гынамы соң, славяннарга хас булмаганча, арага хатын-кызлары да килеп кысылды. Бу Исаак Борецкий атлы дьякның тол калган хатыны, ике малай анасы Марфа тутакай иде. Әлеге гамәлендә аңа зиннәт вә байлыгы, хәйләкәрлеге, астыртынлыгы ярдәмгә килде. Мәҗлесләр үткәрергә маһир иде ул. Кунаклары да затлылар – зур түрәләр, дин әһелләре. Кайсын сатып ала, кайсын куркыта, кайсын майлый. Соловецкий монастыре игумены Зосиманы үзенә ияләштереп кенә калмады, әнә биләмәләреннән зур гына кисәк өлеш тә чыгарды.

      Шулай булгач, Марфа җырын җырламыйча, кем җырын җырлыйсың? Җырладылар. Литва короле Казимирны күкләргә чөйделәр. Уллары да анасы юлыннан китте. Халык алдында Иванны хурладылар, Бөек Новгород үз-үзенә хуҗа, аның эчке эшләренә Мәскәү тыкшынырга тиеш түгел, дип сөйләделәр.

      – Яшәсен Казимир!

      – Иван безгә кирәкми!

      Билгеле, мәскәүлеләрнең шымчылары да түшәмгә төкереп ятмады, олуг кенәз мәнфәгатьләрендә астыртын да, ачыктан-ачык та эш йөрттеләр, архиерей Феофилны хәтта үз якларына аудардылар. Тик Марфаның иярченнәре азау ярып өлгергән иде шул инде. Шәһәр үз ирке белән тантаналы шартларда Литва короле Казимирны таныды, Новгородны үз канаты астына алуын үтенде.

      Король ризалыгын белдерде.

      Патша буларак, Иванның абруе сыналыр чак җитте: кәсә мөлдерәмә килеш калырмы, түгелеп китәрме – тиздән шул ачыкланырга тиеш.

      Новгородтан кайтып төшкән илче: «Хәзер аларга сүз үтми, фәкать кылыч кына бастырырга мөмкин», – дип тәкрарлады. Боярлар, воеводалар ни уйда икән? Шуны ачыклау өчен, Иван Дәүләт Думасын җыйды.

      – Нишлибез? – дип мөрәҗәгать итте ул Думага.

      Җавап та кыска вә аңлаешлы иде. Дума исеменнән аны көрәк сакаллы иң өлкән бояр Кирилл Мефодьевич җиткерде.

      – Государь! Кулыңа корал ал! – диде.

      – Сугыш? – дип залга текәлде Иван.

      – Сугыш! – дип җавап бирде зал бертавыштан.

      Сугыш озакка сузылмады, Мәскәүнең әзерлеге югары иде. Новгородлылар ягыннан унике мең кеше орыш кырында ятып калды, унҗиде меңе әсирлеккә эләкте. Шулай да Бөек Новгород мөстәкыйльлеген саклап кала алды. Ник дисәң, аның артында биниһая зур славян дәүләтенең башлыгы король Казимир бармак янап тора. Ә Казимирның биле каты, Мәскәүнеке ише генә түгел. «Мәскәүне санласагыз, олуг кенәзне хөрмәт итсәгез, салымнарны вакытында түләсәгез, хәзергә мин сезне тынычлыкта калдырам», – диде Иван күршеләренә.

      Иванның абруй кәсәсе түгелмәде. Кырык елдан артык мөлдерәмә булып торды.

* * *

      Хан күтәрмәк йоласы белән бәйләнешле тантаналар шактый озак СКАЧАТЬ