Сайланма әсәрләр. 4 томда. Том 4. Ахат Гаффар

Чтение книги онлайн.

СКАЧАТЬ иде…»

      Беләсезме, дөнья йөзендә танылу алган Гарсия Маркес атлы мәшһүр язучы уена килгән нәрсәне компьютеры аша, бүлмәсеннән торып, бөтен илләр китапханәсеннән сорашып белешә: янәсе, кабатлау түгелме? Тик аңа Мирсәй аганыкы ише «өр-яңа бозау» дигәнне табып бирмәсләр. Ул – Әмирнеке генә, димәк, татарныкы гына. «…Йөрәк ничектер шыгырдап киткән төсле булды», «чатан эт», «Балам, барысын да үзең беләсең инде. Коммунист булсаң бул, намаз укымасаң да укыма… Мин инде карт кеше, мин синең атаң-анаң урынына калган әбиең, менә сиңа минем васыятем…», «акылдан язып котырынган буран», «комсомол монах түгел», «тутырып кочаклап ала», «Җамалны клиндерләп кочты», «бармак басым гына кара мыеклы»…

      1959 елның 15 сентябре. М. Әмир язган:

      «Яңа эра башланган чорда яшибез бит. Планеталар арасында җанлы бәйләнеш башланган чорда яшибез. Ничек шатланмыйсың!»

      Бу – аның Айга безнең иярчен очкан көнне язганы.

      Нихәл итәсең, үз җаны да планеталарны иңләргә омтылган.

      Аннары Гагаринның Җир тирәли очып кайтуы хакында язганын укыйм.

      Горурлана белгән.

      Ялгыш сүзләре дә бар.

      Тик аның «Җиңелмәс көч – хаклык көче бездә!» дигәненә мин бүген бик ышанам.

      Болай дип язган (1943 ел, Төньяк-Көнбатыш фронт, «Ватан өчен» хәрби газетасы):

      Ганс. Фриц, кайда син?

      Фриц. Мин рус разведчигын тоттым.

      Ганс. Алып кил үзен бирегә!

      Фриц. Җибәрми…

      Шулай, ул хәтәр җор кеше иде.

      Ул 1980 елның 1 июнендә вафат булды. 1907 елның 6 гыйнварында дөньяга килгән. Шул гомерендә әсәрләре 59 китап рәвешендә халкыбыз күңеленә иңгән, әллә ничә телгә тәрҗемә кылынган. Әле күпме сәхнә әсәрләре бар!

      Чын мәгънәсендә энциклопедияче, акыл иясе, остаз (1934 елдан – СССР Язучылар союзы әгъзасы). Аксакал зат (РСФСР Верховный Советы Президиумы Рәисе урынбасары булып торган, депутат). Татарстанның Г. Тукай исемендәге Дәүләт премиясе иясе, атказанган сәнгать эшлеклесе. Бүген аның хакында «Кызыллыгы» бар иде инде» диючеләр дә бар. Кем «кызыл» булмаган? Ә кешенең бөтен бәһасе, дөньяга кирәклеге – аның күңеле сафлыгында, мәсләгендә ул.

      Мирсәй ага саф күңелле иде. Илне, Ватанны, кешеләрне дә шуңа өндәде. Шуның белән аны белгәннәр, беләселәр хәтерендә. Озакка гына түгел. Мәңгелеккәдер. Халкыбызның мәңгелек барышында Мирсәй Әмир кебек әйбәт юлдашлар барында һичничек адашмабыз.

6 гыйнвар, 1997

      ДУШИ ВЫСОКИЕ ПОРЫВЫ

      В творчестве писателя Мирсая Амира нашли своё отражение грандиозные всполохи истории, будоражившие мир. Потому искусство этого старейшины татарской литературы и стало достоянием всей многонациональной культуры нашей страны. Подтверждением этому является неоднократное издание произведений М. Амира в Москве. Так, в прошлом году издательства «Художественная литература» и «Современник» выпустили в свет его роман «Чистая душа» и повесть «Рыбацкие СКАЧАТЬ