Die biblioteek aan die einde van die wêreld. Etienne van Heerden

Чтение книги онлайн.

СКАЧАТЬ sy die klip sien lê, is dit soos die vertroude sleutel na ’n eie woonplek. So bly is sy om dit te sien.

      ’n Bevestiging.

      Sy staan ’n ruk daarna en kyk.

      Skielik kom ’n brander verkeer in die straat af. Tuk-tuks en fietse jaag skynbaar resies en skiet verby. Taxi’s boender voort agter die troppie motorfietse aan en tussenin gly duur swart motors met berookte vensters. ’n Robot moet rooi geslaan het, en die straat dawer skielik.

      Dit het vir haar gelyk of niemand oor hul skouer kyk, of selfs regs en links nie.

      Die groot energie van China is vorentoe gerig.

      Sy hamer drie keer aan die deur. Niks gebeur nie. Dalk hou ’n onsigbare kameratjie haar dop. In hierdie stad verras die saambestaan van die antieke en selfs agterlike met die modernste tegnologie haar. Buitendien is sy haar pa se kind. Sedert sy Struggle-dae as banneling in Londen sal hy altyd wanneer hy by ’n hotelkamer in die vreemde inboek die plafon versigtig nagaan vir versteekte kameras.

      Hy is trots op sy waaksaamheid. “Ek is ’n soldaat,” sal hy graag sê terwyl die ys in sy whiskyglas rinkel.

      Sy wag voor die swart deur, onseker wat om te doen. Dalk is sy te vroeg. Dalk is die winkel Maandae gesluit. Dalk het die owerheid daarop toegeslaan.

      Uiteindelik swaai die deur met ’n piepgeluid oop. ’n Petite meisie met pikswart, gladde hare, kort gesny, maak oop. Sy dra ’n sjiek kuitbroek, ’n gryserige truitjie van fynwol, en ’n duur, eksentrieke brilraam.

      Sy knik vriendelik na Thuli, maar handhaaf ’n professionele en effe skeptiese afstand. “Kom binne,” sê sy, asof sy Thuli ’n guns doen.

      Die meisie het geskrik toe sy haar sien, kon Thuli opmerk. Daar is min swart mense in hierdie stad. Sy’t die oë op haar gevoel in die metrostasie. Op die trein. Teen die water op die Bund. Wanneer sy by ’n kosstalletjie huiwer en uiteindelik haar hand uitsteek na die veiligste keuse: ’n hoendersosatie.

      En tóg het sy meer tuis gevoel in Shanghai as op daardie kampus in Suid-Afrika.

      Regs in die gangetjie staan ’n bondel fietse, drie rietmandjies, ’n vullisdrom en moppe by ’n emmer. ’n Tuinvurk hang teen die muur, droë modder nog aan sy tande. ’n Kruiwa, waarop ’n kat na haar sit en staar.

      “Ons deurwag,” sê die meisie en beduie glimlaggend na die kat.

      Thuli ruik hier in die skemerte die vae reuk van riool of ’n ou drein wat deur klip bloei.

      Links van haar, terwyl sy agter die meisie aanstap, is ’n rak met potplante, stowwerige blompotte en allerlei. Daar is iets huisliks en onopgesmuks aan die portaal en gang en sy is verras toe sy die knus kamer binnestap met sy boeke skynbaar arbitrêr gerangskik tussen potplante en skilderye.

      Nog katte, opgekrul op kussings. ’n Leë bamboeshok vir ’n voëltjie wat al uitgevlieg het. Vinielplate op ’n rak, die platespeler staan eenkant, langs ’n geel ketel.

      By die klein toonbank waar sy versigtig in Engels moet herhaal en uiteindelik in potlood op ’n stukkie vaal papier haar bestelling neerskryf, bestel sy vrugtetee om haar bloedsuiker ’n hupstoot te gee. Toe stap sy die kamer langsaan binne. Hier staan diep leunstoele met kussings. Daar is sagte jazz en nog twee katte lê rustig op lesers se skote. Deur die vuil vensterruite sien sy stoele en tafels uitgesprei in die motreëntjie. Druppels glinster op die plante wat die hoë binnehofmure toerank.

      Teen die muur is die boekwinkel se naam in swart ysterletters aangebring, effe versteek agter die klimop: 1984.

      Ná haar eerste koppie tee stap Thuli na die toonbank. Sy bestel nog tee. Dan skuif sy ’n notatjie oor die toonbank na die meisie wat vir haar die swart deur oopgemaak het.

      Kan u my dalk help? Ek soek na Ms …

      Die naam wat doktor Zhou haar gegee het toe hy vra sy moet in die boekwinkel met die swart deur gaan wag.

      Die jong vrou kyk verskrik na Thuli, draai onmiddellik om en begin met die warm water en teegoed vroetel. Die notatjie lê nog daar op die toonbank. Thuli steek haar hand uit om dit terug te neem, maar die meisie draai skielik om. Blitsvinnig gryp sy die nota, doop dit in die warm tee wat sy reeds vir Thuli ingeskink het, en sit dit in haar mond. Met haar oë stip in Thuli s’n kou sy en sluk.

      Thuli vlug na haar sitplek. Haar tweede koppie tee rinkel in die piering. Die kat, bedag op angs, slaan op vlug buitentoe, die misreën in.

      Sy stuur ’n boodskap aan doktor Zhou.

      Ek sit hier in die aangewese plek en niks gebeur nie. Niemand wil praat nie.

      Maar hy antwoord nie.

      #

      En dis dan hier, in hierdie bedrieglike knusheid, dat sy in die komende dae sal sit met ’n boek oopgesprei op haar skoot en ’n kat wat teen haar aannestel en half uitgesprei oor haar bobene lê. Sonder dat sy lees en reeds vertroud is met die volgorde van die nommers wat saggies oor die klankstelsel loop en die naald wat oor die vinielplate saag, sal sy wag om gekontak te word en voel hoedat die ontsteltenis en bitterheid van die onlangse kampusdae en die onbegrip van die wit studente en veral daardie prokureurboer met sy stiksienige obsessie met die Afrikaner uit haar wegsak soos teeblare wat stadig in ’n teepot na onder daal en op die bodem tot ruste kom.

      Hier, by die sagte geritsel van lesers se hande deur bladsye en die beleefdste klank van porseleinkoppie teen piering, hier in hierdie gedempte stilte, sal haar soektog begin.

      Dis eers op die derde dag dat sy verskrik opkyk toe sy dink: dis nie net ’n soektog nie. Dis ook vaderverraad.

      Oorlog teen my eie bloed.

      #

      Hy was besig om te dink watter uitdagings die Internet van Dinge aan regsgeleerdheid gaan bied.

      ’n Slimmotor, byvoorbeeld. Motorvervaardigers sal moet besluit hoe ver die keuses wat aan die motor oorgelaat word, mag gaan.

      Gestel ’n slimmotor ry straataf en van links kom vyf kinders oor die straat gehardloop. Regs van die straat is ’n hoë muur. Daar is nie genoeg tyd om te stop nie. Die motor moet besluit: reguit aanhou en die kinders doodry of regs te pletter teen die klipmuur. As die keuse op reguit ry val, sterwe die kinders maar oorleef die passasier, want die kinders is sagte teikens. As die keuse val op regs swaai die muur in, sal die passasier waarskynlik sterf.

      Watter morele keuses moet by so ’n slimmotor se intelligensie ingebou word? Om sigself en sy eie passasier tot elke prys te beskerm en altyd die opsie te kies wat die passasier gaan beveilig?

      En wie gaan daardie keuses inprogrammeer in die kunsmatige intelligensiestelsel wat die motor algoritmies beheer?

      En wat daarvan as die motor se KI ingeskakel is by ’n massiewe stelsel van motors van dieselfde fabrikaat wêreldwyd en die data wat die bewegende motors daagliks inslurp en die motorfabrikaat se KI-stelsel begin later besluite te neem wat afwyk van die vervaardigers se standpunte en programmering of selfs die houding van die individuele passasier?

      Is so iets moontlik? Nie tans nie! Maar dalk vorentoe?

      En dit is veral wat Ian interesseer: watter regsremedies het die passasier, СКАЧАТЬ