Die biblioteek aan die einde van die wêreld. Etienne van Heerden

Чтение книги онлайн.

СКАЧАТЬ teen die onverstaanbaarheid van hierdie oorweldigende stad,” het sy by hul ontmoeting gesê, asof sy dit al baie keer gesê het. “Ek is immers Jeanne van Avignon.”

      #

      Jeanne was die leiersfiguur, die inisiatiefnemer, van hul Meetup-groep. Nadat Thuli haar vanuit die International Bookshop (Thuli se frase vir hierdie winkel: “safe space”) via die internet gekontak het, het hulle gereël vir ’n aanvanklike, eerste ontmoeting; net hulle twee. Jeanne wou haar deurkyk.

      “In China moet mens maar versigtig wees,” het Jeanne gesê. “Dis nie gesellige Amsterdam nie.”

      Só kom dit dan dat Thuli een oggend in die museum op die People’s Square voor die kalligrafie-uitstalling staan en die Franse baretjie nader kom en diskreet ’n entjie van haar huiwer, ’n keer of wat na haar kyk, en toe vra: “Ekskuus, is jy van Amerika of Afrika?”

      “Ja, ek is Thuli wat jou oor die Meetups gekontak het.”

      “O, ek was versigtig, want jy’t nie met ’n profielfoto aangemeld nie. Dan …” Jeanne het gehuiwer.

      Thuli het haar gehelp: “Dan is mens maar versigtig.”

      “Presies.” Poedellaggie.

      Thuli het haarself behoorlik voorgestel en Jeanne het geantwoord: “O, ons is ’n lekker klomp expats hier. Ons koek saam. Mens moet, om by jou positiewe te bly. Hou jy van jazz? Ons is elke Saterdagaand bymekaar in die jazzklub waar ons hoender en tjips eet, en die wyn nie te duur is nie.” Jeanne het geborrel. “Op die oomblik is Big Walker se Night Flight Band daar. Lekker Blues en Roots. Lui dit ’n klokkie? Te Amerikaans vir jou?” Sy’t Thuli op en af gekyk, geesdriftig eerder as krities. Jeanne die expat wat met groot vreugde ’n nuwe lid wil betrek by die Bund-Expatbende, soos die groepie hulself grappendergewys genoem het. Lede van die groep het gekom en gegaan, soms vir net ’n kort rukkie in Shanghai gebly en dan aangeskuif; ’n onrustige en onvoorspelbare vriendekring bestaande uit jong mense met ’n sintuig vir andersheid en avontuur. Jong mense wat selde lank op een plek woon en maar altyd die onvoorspelbare voel roep.

      Verbaas het Thuli, daar langs die glas-uitstalkaste, gereageer: “Ek sal graag kom. Ek is nuut in die stad.” En skielik het sy, Thuli, in trane uitgebars.

      Tot haar skaamte, sy wat glo in die onverstoorbare front. In die Britse stiff upper lip wat sy van kindsbeen af in Kensington geleer het.

      Skielik, hier voor die naïewe, borrelende en wildvreemde Jeanne, het als by haar oë uitgeloop: die jare in Londen, die vreemde terugkeer na Suid-Afrika toe haar pa weer daar toegelaat is, die toutrekkery tussen die kinders van die binnelanders versus die expatkinders van families wat ná bevryding tuis gekom het op Suid-Afrikaanse bodem (“Coconut!” is sy op skool reeds toegesnou), die spanningsvolle dae en nagte van insit-proteste in die rektorskantoor, die marse en die sekuriteitswagte, die skietery en haar herstel in die stil huis en die vreemde dag toe sy styf en seer uit die bed opgestaan het en in die afwesigheid van haar ouers en met ’n vreemde leegheid in haar iets gedoen het wat sy nog nooit, ooit gedoen het nie.

      “Ek dink,” en hier by die wildvreemde Jeanne het Thuli die trane skaam afgevee, “ek het posttraumatiese stres. Die toestand in Suid-Afrika, op die kampusse, dis net … te verskriklik.”

      #

      Iets wat sy nooit, ooit gedoen het nie: sy’t half uit verveeldheid, half uit nuuskierigheid, op haar pa se rekenaar begin peuter.

      En afgekom op die verskrikking van haar dae. Die ding wat die onderwerpe waaroor daar in doktor Eliot se klas gestry is, klein en onvanpas laat voel het, onbelangrik voor die groot openbaring. Voor die aardbewing in haar gemoed.

      Dit was die begin van die vaderverraad, die onderhandelings met Elizabeth en die stadige vordering totdat die intense jong wit vrou van die uitgewery oorkant haar “Beth” geword het, en die dubbele boodskappe, en daardie alewig lastige man in die seminaarklasse, daardie Ian Brand, die man wat nie wil verstaan dat dit lank nie meer oor hóm en sy soort gaan nie.

      Maar my pa! My eie pa! wou sy dikwels in daardie seminaarklasse uitroep as die domheid van almal om haar, hul reaksionêre stiksienigheid, haar oorweldig.

      Sien julle nie! Sién julle nie!

      #

      Toe het sy uiteindelik die besluit geneem om die Mandaryns-dosent in die skool vir tale aan die Universiteit van Kaapstad te gaan sien. Dit was nadat sy ná baie slapelose nagte besluit het dat sy geen ander keuse het as om na Shanghai te gaan nie.

      Oor die boekwinkel agter die swart deur was sy raad: “Geduld.” Met ’n swaai van die handpalm het hy sy intense oë op haar gerig. “Wag geduldig. Berei jou daarop voor dat baie tyd sal verloop tussen jou klop en die oopgaan van die swart deur. Hulle sal wel mettertyd oopmaak.”

      Sy visitekaartjie het hy aan haar gegee deur eers soort van op aandag te kom, met sy hakskene styf teen mekaar en sy skoenpunte effe uitgesprei nes ’n balletdanser s’n. Hy’t die kaartjie met albei hande voor hom vasgehou, met die duimnaels boontoe, die kaartjie tussen voorvingers en duim. Hy’t sy kop effe geknik en die kaartjie na haar uitgestoot.

      “Asseblief.”

      Toe sy dit neem, vinnig daarna kyk en dit in haar tas plaas, wag hy. “Jou kaartjie?”

      Sy’t haar skouers opgehaal. “Ek het nie een nie, Doktor …” het sy verleë gesê, “maar ek kan whatsapp, dan het u my op u foon.”

      Hy was ’n oomblik van stryk en gaan toe – só het sy haar dit verbeel – effe afgehaal agter sy lessenaar sit. Sy’t die gevoel gekry hy’s iemand wat ronddryf in ’n vreemde stad, asof op ’n stadig bewegende rivier.

      Hy was ’n nuwe aanstelling en sy’t hom al vervaard deur die biblioteek sien dwaal. Asof hy iemand soek om te groet eerder as snuffel agter boeke aan, maar niemand vind nie. Soms het hy nikssiende na ’n boekrak gestaan en staar.

      Sy’t hom gaan opsoek ná ’n slapelose nag. Sonder om haar pa of ma vooraf te sê. Net die seminaarklas en doktor Eliot sal weet dat sy na China gaan. Maar ook húlle sal onder ’n wanindruk gebring moet word. Hulle sal dink sy gaan navorsing vir ’n essay doen. Dat haar ryk pa, hoog op in die ANC, uit sy gatsak betaal.

      Ongelukkig moet doktor Eliot as dosent vooraf verlof toestaan. En hy sou, omdat hy glo in deursigtigheid en dit ook (dalk té) gereeld gesê het, die klas moes meedeel waarheen sy gaan. Of van haar verwag om dit self te doen. Hy sal nie ’n uitsondering kan maak nie.

      Nes Ian moes verduidelik waarom hy afwesig sou wees om na sy kongres in Boedapest te gaan, sou sy ook moes verduidelik: waarom nou, in die middel van die semester, na Shanghai, van alle plekke?

      Doktor Zhou het van agter sy lessenaar aan haar gesê: “Begin daar by die swart deur. Vra vir …

      “Ek sal haar WeChat dat jy op pad is.”

      Dit was die eerste keer dat sy van WeChat gehoor het (“die Chinese WhatsApp, maar nie geënkripteer nie. Wees versigtig.” Haar pa, toe sy al in China was).

      #

      Natgesweet en klam gereën en met al hierdie gedagtes wat by haar opkom, kom sy voor die swart deur te staan, met daardie kop- en lyfmoegheid wat net reisigers ken wat oor weke heen in ’n vreemde stad reis. Sy voel effe koorsig, maar dink dis dalk van ontwatering en spanning hier in die vreemde. Sooibrand СКАЧАТЬ