Piekfyn Afrikaans Leesboek Graad 9 Eerste Addisionele Taal. Riens Vosloo

Чтение книги онлайн.

СКАЧАТЬ as jy my insluk.”

      “Hoekom? Het jy vuur aan jou vel?”

      “Nee.”

      “Het jy ’n assegaai agter jou rug?”

      “Nee.”

      “Het jy klippe tussen jou tone?”

      “Nee.”

      “En al het jy dit ook gehad, skrik ek nie vir jou nie. Ek sluk mense, klippe, assegaaie en vuur in sonder dat ek dit weet. Hoekom sal ek dan jammer wees as ek vir jou insluk?”

      “Omdat ek mooi stories vertel.”

      “Wat is stories?” vra die draak.

      Toe vertel Ganekwane vir die groen draak van Hlaulu en die bosdier.

      Die draak luister.

      Toe Ganekwane klaar vertel het, sê die draak: “Nog ’n storie, Ganekwane.”

      En toe hy dít sê, bars sy vel oop soos ’n insek s’n en hy kruip met ’n nuwe vel uit sy oue. Maar hy is nie groter, soos insekte groter word wanneer hulle vervel nie. Hy is kleiner.

      Ganekwane vertel toe vir hom van Iquina en die man sonder hart. Sy dink so oor die regte woorde dat die blaar onder haar tong uitspring en uit haar mond vlieg en voor die draak se poot val.

      Die storiemeisie skrik so groot dat sy haar woorde insluk.

      Maar die draak kom niks agter nie. “En toe, Ganekwane?” vra hy.

      En Ganekwane vertel en die draak luister met sy groen kop skeef gedraai. Luister en luister. En terwyl hy so luister, sit hy sy poot bo-op die blaar.

      Sonder die blaar om haar tong te help, vertel Ganekwane die storie klaar. En toe sy klaar is, sê die draak: “Nog ’n storie, Ganekwane.”

      En toe hy dít sê, bars sy vel weer oop en klim hy met ’n nuwe vel uit sy oue. En hy is nog kleiner.

      So hou hulle aan, Ganekwane en die draak. Sy hou aan vertel. Hy hou aan luister en vra vir nog stories. Hy wat elke keer kleiner word. En toe Ganekwane al die stories vertel het wat sy ken, begin sy van voor af, totdat die draak so klein is dat sy hom in haar hand kan optel.

      Toe die draak sien hoe klein hy is en hoe swak hy is, bewe hy soos Ganekwane gebewe het toe hy gesê het hy gaan haar opvreet.

      En Ganekwane sien dit en sy loop met die drakie in haar hand uit die grot tot buite in die helder sonlig.

      Die mense van die dorpie kyk hoe Ganekwane teen die berg af loop en hulle kom uit hulle wegkruipplekke. Hulle stap na haar toe en sê: “Dis oor Ganekwane so mooi is dat die draak haar nie opgevreet het nie.”

      “Moenie die blaar vergeet nie,” sê haar ouma. “Die stinkhoutboom se blaar is baie sterk umuthi. Dit het haar tong met die stories gehelp.”

      Maar Ganekwane skud haar kop en sê: “Nee, dit was die stories. Nét die stories.”

      En Ganekwane wys vir hulle die drakie in haar hand.

      Toe al die mense so vir hom kyk, word die drakie baie, baie skaam en sy tongetjie skiet uit sy bek uit en hy vang ’n vlieg.

      En van toe af tot nou toe word daar stories in daardie dorpie vertel. En van toe af tot nou toe pas die drakie in die kinders se hande.

      Woordverklarings

      assegaai – tradisionele spies

      beentjies – dolosse, beentjies van diere (of mense!) wat towenaars gebruik om hulle towerkrag te versterk

      keiappel – veldvruggie

      kleinkind (grandchild) – iemand se kind se kind

      mensekinders – mense, nie gevaarlik nie, nederig

      rêrig (really, truly) – omgangstaal vir “regtig”

      sangoma (witchdoctor) – toordokter, tradisionele mens wat oor towerkragte beskik waarmee hy/sy gewoonlik mense kwaad aandoen, gebruik beentjies om te voorspel, dinge te sien wat gewone mense nie kan sien nie

      skubbe (scales) – harde lae op die vel

      stamme (tribes) – mense van ’n ander gemeenskap

      stinkhoutboom (stinkwood) – boomsoort eie aan Suid-Afrika

      storie-ouma – ’n ou vrou in die gemeenskap wat bekend is vir stories vertel

      toornaar – omgangstaal vir “towenaar”, iemand wat kan toor

      vlegsel (string of plaited hair) – hare wat volgens patroon gevleg is

Postlees: Beantwoord die onderstaande vrae in jou werkboek (pas leesstrategieë toe).
1.	Waarom sal mense van ander stamme vyande wees? Leidraad: tyd wat lankal verbygegaan het.
2.	Hoekom lyk die storie-ouma se gesig soos ’n keiappel wat te lank in die son gelê het?
3.	Wat is die storie-ouma se kleinkind se naam?
4.	Die koning se boodskappers en Ganekwane se manier om die draak te laat kalmeer, verskil. Noem twee verskille, in jou eie woorde, in volsinne.
5.	Dink jy Ganekwane is dapper of net slim? Skryf in twee volsinne hoekom jy so sê.
6.	Noem drie kenmerke van volksverhale in hierdie verhaal.
7.	Herken jy iets in hierdie verhaal wat jou aan ’n dier in die werklike lewe laat dink? Leidraad: vel.
8.	Wat is die verskil tussen die sangoma en die storie-ouma in hierdie verhaal? Skryf vier volsinne in jou eie woorde.
9.	Het die stories, die stinkhoutboom se blaar, of al twee Ganekwane die draak help oorwin? Antwoord met twee sinne in jou eie woorde.
10.	Lys die basiese storielyn in hierdie verhaal puntsgewys. Sorg dat die volgorde van die gebeure reg is.

      Postaktiwiteite (verryking)

       Hierdie verhaal sê nie vir ons wie is Hlaulu of Iquina nie. Maar ons het Hlaulu ontmoet in die vorige verhaal, “Hlaulu en die bosdier”. Stem jy saam?

       Vergelyk jou antwoord 10 by “Ganekwa en die groen draak” en jou antwoord 10 by “Hlaulu en die bosdier”. Daar is heelwat ooreenkoms. Dink jy hierdie twee verhale is verskillende weergawes van dieselfde verhaal? Verduidelik jou antwoord.

      Die houtkapper

      Oorvertel na aanleiding van die Nederlandse verhaal

       “De houthakker”, deur Belcampo

      Prelees – groepbespreking

       Dalk het jy al hout gekap, dan sal jy weet dis baie harde werk. Lank gelede was dit ’n beroep om hout te kap. Mense het in die bos gaan hout kap en dan bondels hout aan ander mense verkoop. Al is dit sulke harde werk, het houtkappers nie baie geld daarvoor gekry nie. Houtkappers was dus nog altyd arm mense.

       Waarom kap ons nie СКАЧАТЬ