Ena Murray Omnibus 22. Ena Murray

Чтение книги онлайн.

СКАЧАТЬ weet hulle spot met haar, praat oor haar groot lyf, haar hande wat soos ’n man s’n lyk, haar manier van praat, haar … alles. Ek weet wat dink hulle van haar, van ons almal. Ek bedoel, nie van jou nie, maar van ons … ons Truters, veral my ma en ek.”

      “Salome!”

      “Dis waar, Rosalie!” Die groenbruin oë is uitdagend; sy praat met selfkastydende eerlikheid. “Ek sien hoe hulle vergelyk wanneer daar ’n funksie by die skool is en almal se ma’s is daar. Die ander ma’s lyk altyd so … so rég. Ma …” Sy glimlag wrang, skaamte in haar oë. “Jy weet hoe lyk sy as sy dorp toe gaan. Die plathakskoene met die dik kouse, die oorbekende Sondagrok, die stywe bolla, die … die alles! Ek maak maar of ek dit nie raaksien nie, maar ek sien hoe hulle vir mekaar kyk, agteraf lag en knik. En as Ma eers daardie harde lag van haar laat hoor, op daardie harde manier praat sodat almal binne ’n kilometer haar kan hoor …”

      Rosalie besef dat sy hier met iets groots te doen het, iets wat miskien te groot is vir haar om te hanteer. Maar daar is niemand anders om die arme kind balans en perspektief op haar probleem te gee nie. Dis net sý wat aan Salome leiding kan gee. Sy begryp Salome se probleem, maar sy besef ook dat Salome dit heeltemal uit verband het. Sy sal haar uit hierdie groef waarin sy verval het, moet kry, want selfs as leek besef Rosalie dat die Vader Salome op ’n besondere wyse uitgesonder het.

      “Jy stel my baie teleur, Salome. Ek het gedink jy is baie volwasse vir jou ouderdom. Die Vader het jou ’n wonderlike talent gegee en jy versteek dit vir almal omdat jy Bessie Truter se kind is. Elke mens is ’n mens uit eie reg, Salome. Jy gaan nie eendag, wanneer jy verantwoording moet doen vir die gawes wat God aan jou gegee het, met daardie verskoning verbykom nie, weet jy? Want dis geen verskoning nie. Die talent is aan jóú gegee, nie aan jou ma nie. Weet jy wat dink ek? Ek dink jy gebruik jou ma as verskoning omdat jy nie genoeg moed het om hierdie wonderlike talent wat jy ontvang het, te ontgin en tot volle wasdom te bring nie.”

      “Rosalie!”

      “Ja. Ek dink so. Ek sal jou ook vertel wat ek nóg dink. Ek dink jy ly aan ’n onnodige minderwaardigheidskompleks omdat jy Bessie Truter se kind is. Ek wil jou vandag iets sê, Salome, iets wat ek hoop jy altyd sal onthou: Uiterlik en op die oog af is jou ma eenvoudig en steek sy af teen jou maats se moeders. Maar ek het lank in die poskantoor gewerk en ’n mens hoor daar baie dingetjies.

      “Baie van die vroue wat uiterlik so goed vertoon, is van binne verrot. Dis iets wat jy nog in die toekoms sal leer, Salome. Die uiterlike is so misleidend. As ’n mens die uiterlike ignoreer en jy vergelyk Bessie Truter met baie van hulle, dan staan jou ma kop en skouers bokant hulle uit. Ek dink nie een van daardie vroue sou as ’n arm weduwee drie kinders alleen kon grootmaak nie. Met die twee groot hande waaroor jy so skaam is, werk sy om die wolf van die deur te hou en om ’n eerbare bestaan te kan voer. Met haar groot liggaam kan sy harde plaaswerk verrig waarvoor enige ander vrou sal wegdeins.”

      Rosalie kyk teer af in die groenbruin oë wat haar half geskok aanstaar. “Jou ma is nooit die kans gegun vir die fynere dinge van die lewe nie, Salome. Sy is die ongeslypte diamant. En omdat daar selde begrip vir háár behoeftes was, indien ooit, kan jy in alle menslikheid nie verwag dat sy begrip sal hê vir ander se daaglikse behoeftes nie. Begrip is iets wat aangekweek word, wat groei. Veral die begrip vir die mooier en fyner en hoër dinge van die lewe. Maar jou ma se hele bestaan wentel om die daaglikse brood en om daardie brood te bekom sonder om iemand ’n sent te skuld. Sy kap die pad vir haar en haar kinders met harde, genadelose werk oop en voer ’n eerbare bestaan.

      “Diep in haar wese is Bessie Truter ook ’n vrou, met dieselfde verlange as elke ander vrou. Maar omdat sy haarself geskool het op die pad van plig, het sy afgestomp geraak. Miskien het sy ook verlang na beter dinge; fyner, hoër dinge. Maar die harde werklikheid van die lewe het haar nie die kans gegun om daardie begeertes te troetel nie en omdat die lewe soms ook genadig kan wees, het hy dit binne-in haar laat sterf.”

      Salome skud haar kop ongelowig. “Ek kan nie glo dat Ma …”

      Rosalie glimlag. “Dit maak eintlik nie nou meer saak nie. Dis jý wat saak maak. Jou talent mag nie verwaarloos word nie, Salome. Met jou stem gaan jy aan die wêreld wys waar Bessie Truter se dogter kan kom … of het jy nog nooit drome oor jou sang gedroom nie?”

      Salome bloos, knik dan. “Ja, verspotte goed soos hoe ek die wêreld gaan verower, die juwele wat ek gaan dra, die deftige hotelle waarin ek sal tuisgaan!” lag sy. “Al die onmoontlikste dinge, natuurlik!”

      Rosalie se gesig versober. “Dis nie onmoontlik nie.”

      Ook Salome se glimlag verstar en sy kyk haar skoonsuster skerp aan. “Jy probeer net gaaf wees.”

      “Nee. Ek wéét dis moontlik. Ek weet net dat jy dit sal kan doen; al die dinge waaroor jy al gedroom het, sal kan verwenslik. Jy gáán dit nog doen, Salome. Luister wat ek vandag vir jou sê.”

      “Maar … hoe?” Die jong meisie sprei haar hande oop. “Hoe?”

      “Ek weet nie.” Rosalie frons. “Ek weet nie nou presies hoe nie, maar jy gaan ’n groot sangeres word.”

      Daardie aand om die kombuistafel is dit besonder stil. Nie dat daar juis ooit baie gesels word nie, maar dis of elkeen vanaand dieper as gewoonlik in hul eie gedagtes versonke is. Bessie en haar seun lyk bekommerd. Dis nie moeilik om te raai waaraan hulle dink nie. Die mense in hierdie wêrelddeel dink baie aan een spesifieke onderwerp – reën. As dit nie gou reën nie, gaan daar dikkop uitbreek. Die vroeë reëns was vanjaar betyds en die opslag en jong dubbeltjies staan plaatgroen in die leegtes. Maar as die reën veel langer gaan uitbly, gaan die dubbeltjies verlep en dan weet die geharde boere wat om te verwag.

      Rosalie het net een ding in haar kop – Salome se talent en dat dit nie langer onder ’n maatemmer verberg mag word nie. Sy behoort sangonderrig te ontvang – maar waar en by wie en veral hoe? Dit kos geld – en geld is daar nie. Tog weet sy dat ’n plan beraam móét word. Salome se talent moet ontwikkel word.

      Salome sit en kyk op haar beurt haar skoonsuster ondersoekend aan. Sy weet intuïtief waarmee Rosalie se gedagtes besig is en sy bestudeer haar gesig intens. Rosalie sal haar help. Sy weet dit. Sy het ’n grenslose vertroue in haar skoonsuster. Rosalie sal haar nie in die steek laat nie.

      Rosalie het vanmiddag drome in werklikhede omskep. Tot dusver was Salome nog altyd tevrede met haar drome. Maar ná vanmiddag besef sy dat eendag onverwags ontstellend naby gekom het. Rosalie se geloof in haar sang het dit nader getrek tot in die hede.

      Sy twyfel geen oomblik aan haar skoonsuster se oordeel nie. Sy het, sedert Rosalie deel van hul gesin is, geleer dat Jan se kleurlose vroutjie baie meer in haar het as wat met die blote oog raakgesien word. Rosalie mag ’n weeskind wees wat in ’n kinderhuis grootgeword het en self ook nooit kanse in die lewe gekry het om te toon wat werklik in haar steek nie, maar Rosalie is nie onnosel nie en sy het ’n diepte in haar waaruit Salome met vreugde put.

      Salome besef vanaand eers hoeveel ryker haar lewe geword het sedert hierdie vrou in hul huis bly. Die boeke wat Rosalie gereeld by die dorpsbiblioteek uitneem, het ook ’n nuwe wêreld vir Salome laat oopgaan. Die musiekprogramme oor Jan se radio waarna Rosalie haar nooi om te luister, het nuwe perspektiewe gebring. Ongemerk word haar broer se vrou haar grootste en belangrikste opvoeder.

      Salome kyk na haar broer en ma en sy dink terug aan die gesprek van die middag. Bessie Truter het nog nooit ’n goeie woord vir haar skoondogter gehad nie, selde enige woord, maar Rosalie het haar vandag teen haar eie dogter verdedig. Salome onthou nou wat Rosalie vanmiddag gesê het van haar ma se groot hande waarvoor haar dogter haar skaam, en skielik styg ’n ander soort skaamte in Salome op. Rosalie was weer reg. Haar ma is die ongeslypte СКАЧАТЬ