Pudło. Nina Olszewska

Чтение книги онлайн.

      Robert

      – Najpierw przechodzi się przez bramę, która strasznie trzeszczy. To trzeszczenie zapamiętuje się do końca życia – mówi Robert.

      Ustalamy, że na początku był magazyn, w którym zostawił wszystkie niepotrzebne lub niedozwolone w więzieniu rzeczy: pieniądze, telefon, karty płatnicze. Na oddziale półotwartym, na którym jest Robert, można zostać we własnym ubraniu lub pobrać odzież skarbową. Państwowe ubranie niekiedy jest konieczne: bywa, że do odbycia kary policja zabiera człowieka prosto z ulicy, czasem z budowy, w stroju roboczym. Zatrzymanie może przebiec spokojnie, ale zdarzają się szarpaniny, uszkodzenia ciała i odzieży. Później obowiązkowa łaźnia.

      Następny krok to wywiad środowiskowy, rozmowa z wychowawcą lub psychologiem. Imię, nazwisko, stan cywilny, przeszłość więzienna, dzieci. Wychowawca notuje objawy nieprawidłowości: tiki nerwowe, wszystkie znaki szczególne, dopytuje o obrażenia, niepełnosprawność, leczenie psychiatryczne, uzależnienia, pobyty w placówkach terapeutycznych, epizody autoagresji. Czy pił, ile pił, jak pił. Ustalane są potrzeby związane z wyjściem na wolność: czy będzie miał gdzie mieszkać, czy nie. Grypsuje czy nie, pali czy nie. Czy współdziała, czy przyznaje się do zarzucanego czynu, czy jest pogodzony z karą.

      Robert upiera się, że początek odbywania kary więzienia to nic ciekawego. Że towarzyszących temu uczuć jest wiele, ale nie da się ich opisać. – Dumny z tego nie jestem – powtarza. Uciekał w żarty i wzrokiem w podłogę, aż okazało się, że pamięta swoje więzienne początki jak mało który osadzony. Robertowi łatwo jest pamiętać, bo żyje za kratami niespełna rok i niewiele mu brakuje do końca czternastomiesięcznej odsiadki. Spotykam się z nim w dniu wyjścia na przepustkę. Robert ma jakieś czterdzieści lat. Jego żona i dzieci są za granicą, ale w pobliskim mieście ma rodziców. To do nich dziś pójdzie, to oni w niedzielę podwiozą go pod tę skrzypiącą bramę. Jest już gotowy do wymarszu, ubrany w dżinsową koszulę i spodnie, na nadgarstku ma pokaźnych rozmiarów zegarek. W świecie bez telefonów komórkowych zegarki są niezbędne. Ten Roberta wygląda futurystycznie, trochę zabawkowo.

      Dobrze na pamięć Roberta działa też fakt, że do bram więzienia w Opolu Lubelskim zapukał sam.

      – Miałem się stawić dwunastego listopada, przyszedłem, zgłosiłem się, ale okazało się, że jest dzień świąteczny. Zapytali, czy jestem poszukiwany, powiedziałem, że nie, jeszcze nie, więc oni, że może przyszedłbym następnego dnia. To przyszedłem. Taki dzień gratis na początek. Ten drugi dzień wejścia był gorszy niż pierwszy, bo ja już się nastawiłem. Jak mi powiedzieli, że dziś nie, to taki żal był w człowieku.

      Dumny z tego nie jest, więc w szczegóły nie wchodzi, enigmatycznie mówi, że przed laty oszukał urząd. Miał nadzieję, że sprawa rozejdzie się po kościach, ale tak się nie stało. Dostał nakaz stawienia się do odbycia kary więzienia. Uznał, że lepiej nie czekać, aż sprawą zajmie się Interpol, pożegnał się z rodziną i przyleciał do Polski.

      Pierwsze dwa tygodnie to cela przejściowa: to czas, kiedy osadzeni poznają więzienne życie, a wychowawcy nowych podopiecznych. Decydują, do jakiej celi trafią, proponują programy resocjalizacyjne, terapię. Najczęściej na początku więźniowie nie są zainteresowani współpracą. Dopiero później dowiadują się, że większe zaangażowanie im się opłaca, może dać nagrody, a z czasem przeniesienie na oddział półotwarty. Recydywiści od razu wiedzą, co warto zadeklarować, na co się zgodzić, co obiecać.

      – Pyta pani, co mi się śniło? A śpi się tu w ogóle? Taki sobie zapłaciłem turnus, to tak mam – odpowiada na pytanie o pierwszą noc w więzieniu. Na więziennym łóżku Robertowi było fizycznie i psychicznie źle, nie tylko pierwszej, ale też każdej następnej nocy. – Spaniem tego nie można nazwać, to raczej dużo czasu na myślenie. Czeka się na kolejny dzień, każdy następny to już dzień mniej, ale wciąż dużo. Jeśli ktoś chce wyciągnąć wnioski z życia, to tu ma na to warunki.

      Kiedy rozmawiamy, Robert jest już w Opolu Lubelskim od kilku miesięcy, ale ze standardem tej placówki nadal się nie pogodził. Wyżywienie wciąż słabe, wyposażenie – niewystarczające. To najmłodsze więzienie w Polsce i według osadzonych, którzy mają porównanie z innymi jednostkami, tutejsze warunki to klasa światowa. Robert nie ma porównania, tylko same zastrzeżenia.

      Weźmy pakiet startowy: szampon, mydło, maszynka do golenia, СКАЧАТЬ