Еуропа жəне Америка елдерінің қазіргі заман тарихы (1945-2009). Бақыт Бөжеева

Чтение книги онлайн.

СКАЧАТЬ жөніндегі америкалық «Рио-де-Жанейро пактісіне» қол қояды, ондағы мақсаты Латын Америка елдеріндегі өзінің ықпалын нығайта, бекіте түсу еді.

      Трумэн үкіметі өзінің бар күш-жігерін Құрама Штаттар ықпалындағы әскери-саяси блок құруға жұмсады. 1949 жылдың 4 сәуірінде АҚШ-тың мемлекеттік хатшысы Дин Ачесон және бірқатар Батыс Еуропа елдерінің өкілдері Солтүстікатлантикалық одақ құру жөнінде келісімге қол қойды. Одаққа 12 мемлекет мүше болды және оның басты мақсаты «коммунистік басқыншылыққа» қарсы «еркін әлемнің біріккен қорғанысын» құру еді.

      Елдегі әлеуметтік-экономикалық жағдай. Елдің соғыстан кейінгі жылдардағы экономикалық жағдайы өте қолайлы болды. Соғыстан кейінгі кезеңдегі экономикадағы басты мақсат: соғыс кезіндегі мемлекет тарапынан экономиканы реттеу механизмін ендігі жерде бейбітшілік жолына бағыттау. Жалпы қалыптасып қалған жағдайды бұзу оңай емес еді, 1945 жылдың қыркүйек айында Г. Трумэн Конгреске кең көлемдегі либералды реформалар бағдарламаларын ұсынған болатын, кейін ол «әділетті бағыт» деген атқа ие болды. Бұл бағдарламаның мазмұны: жұмысбастылық жөнінде заң қабылдау, төменгі еңбекақыны көбейту, медициналық сақтандыруды енгізу жөнінде заң қабылдау, нәсілдік жікшілдікті жою, денсаулық, оқу-білім және арзан баспана салу жөніндегі бағдарламаларды жүзеге асыру. Бірақ бұл либералды реформа бағдарламалары елдегі республикалық және демократиялық партиялардағы бірқатар ірі капитал ұйымдары жағынан және оңшыл топтар тарапынан қарсылық көрді. Либералды демократтар азаматтардың әлеуметтік құқықтарын кеңейту жөніндегі бірқатар заң жобаларын Конгресс арқылы өткізуді көздеген болатын, бірақ консервативті күштер позициясының нығаюы салдарынан бұл іс-әрекеттері толығымен жүзеге аспай қалды.

      Дегенмен, осы жылдары консерваторлардың едәуір бөлігі мемлекеттік реттеу идеясын жоққа шығармады. Олар тек федералды үкіметтің экономикаға араласу деңгейін шектеуді талап етті және келешектегі либералды реформалардан бас тартты. 1946 жылғы ақпан айында қабылданған жұмысбастылық жөніндегі заңынан саясаткерлердің едәуір бөлігінің неоконсерватизм позициясына өте бастағандығын көрсетті. Жұмысбастылықты толық жүзеге асыру жөніндегі либералдар идеясынан бас тартты. Сондай-ақ осы аталған заңда елдің экономикалық жағдайына мемлекет басшысының жауаптылығы мәлімделді, ал осы салада нақты ұсыныстар жасау үшін президент жанынан экономикалық кеңесші комитеті құрылды. Бұдан консерваторлардың келешекте либералды әлеуметтік реформаларды кеңейту және күшейту бағыттарына үзілді-кесілді қарсы шыққандарын көруге болдады.

      Трумэн әкімшілігі милитаризация саясатына көп көңіл бөлді. 1947 жылы АҚШ-тың ішкі және сыртқы қауіпсіздігіне байланысты мәселелер бойынша президент ұсыныс шығаратын жоғары жиналыс органы ретінде Ұлттық қауіпсіздік кеңесінің құрылуы туралы акт қабылданды. Ұлттық әскери басқармасы, қорғаныс министрлігі қайта құрылды.

      1947–1948 жылдарда жұмыссыздар СКАЧАТЬ