Nartların Sözü. Ufuk Tavkul

Чтение книги онлайн.

СКАЧАТЬ Çeçen, Dağıstanlı gibi halklarla birlikte Karaçay-Malkar folklorunda da Nart efsaneleri geniş bir yer tutar. Başlıca kahramanları Örüzmek, Sosurka, Batırez, Kara Şavay, Alavgan, Fuk, Satanay Biyçe gibi adlar taşıyan Nart halkının, günümüzdeki Kafkasya halklarının ataları olduğuna dair inanç Kafkas halkları arasında oldukça yaygındır. Karaçay-Malkarlılar bu sebeple çok eski devirlerden beri atasözlerine “Nart söz” adını vermektedirler.

      Kafkasyanın Orta Kafkaslar bölgesinde yaşayan ve Türkçenin Kıpçak lehçesi grubuna giren bir dilde konuşan Karaçay-Malkarlıların atasözleri ile Türkiye Türkçesinde yaşayan atasözleri arasında bir mukayese yapıldığında benzer ya da aynı atasözlerinin her iki grupta da yer aldığı görülmektedir. Aşağıdaki örnekler KaraçayMalkar ve Türkiye Türkçesindeki atasözleri arasında bir karşılaştırma yapma imkanını sağlarken, aralarındaki yakınlığı da ortaya koymaktadır.

      Karaçay-Malkar

      Açha açhanı tartadı. (Para parayı çeker)

      Türkiye

      Para parayı çeker. (Özdemir 1981:148)

      Karaçay-Malkar

      Açnı amanı bolmaz, toknu imanı bolmaz.

      (Acın kötüsü olmaz, tokun imanı olmaz)

      Türkiye

      Acın amanı, tokun imanı olmaz. (Aksoy 1996: 26)

      Karaçay-Malkar

      Adamnı kılıgı işde belgili boladı. (Adamın karakteri işte belli olur)

      Türkiye

      Adamın iyisi işbaşında belli olur. (Özdemir 1981: 12)

      Karaçay-Malkar

      Agaç çirise özeginden çiriydi. (Ağaç çürüse özünden çürür)

      Türkiye

      Ağacın çürüğü özünden olur. (Aksoy 1996: 30)

      Karaçay-Malkar

      Akılı bolmaganga sakalı boluşmaz.

      (Aklı olmayana sakalı yardım etmez)

      Türkiye

      Akıl olmayınca ne yapsın sakal? (Özdemir 1981: 17)

      Karaçay-Malkar

      Akıllı sagış etginçi teli işin bitdirir.

      (Akıllı düşününceye kadar deli işini bitirir)

      Türkiye

      Akıllı köprü arayıncaya dek deli suyu geçer. (Özdemir 1981: 17)

      Karaçay-Malkar

      Alga çıkgan kulaknı artda çıkgan müyüz ozar.

      (Önce çıkan kulağı sonra çıkan boynuz geçer)

      Türkiye

      Boynuz kulaktan sonra çıkar ama kulağı geçer. (Aksoy 1981: 179)

      Karaçay-Malkar

      Alma tereginden keng ketmez. (Elma ağacından uzağa gitmez)

      Türkiye

      Armut ağacından uzak düşmez. (Aksoy 1996: 45)

      Karaçay-Malkar

      Anasına karab kızın al. (Anasına bakıp kızını al)

      Türkiye

      Anasına bak kızını al. (Özdemir 1981: 26)

      Karaçay-Malkar

      Artık mal köz çıgarmaz. (Fazla mal göz çıkarmaz)

      Türkiye

      Fazla mal göz çıkarmaz. (Saraçbaşı-Minnetoğlu 1982: 154)

      Karaçay-Malkar

      At iyesin tanır. (At sahibini tanır)

      Türkiye

      At binicisini tanır. (Özdemir 1981: 3)

      Karaçay-Malkar

      At urmaz deme, it kabmaz deme.

      (At vurmaz deme, it kapmaz deme)

      Türkiye

      Atım tepmez, itim kapmaz deme. (Özdemir 1981: 32)

      Karaçay-Malkar

      Ata şohu tas bolmaz. (Ata dostu kaybolmaz)

      Türkiye

      Ata dostu oğula mirastır. (Özdemir 1981: 30)

      Karaçay-Malkar

      Asıl azmaz, gemha tozmaz. (Asil bozulmaz, ipekli kumaş eskimez)

      Türkiye

      Asıl azmaz, bal kokmaz. (Özdemir 1981: 29)

      Karaçay-Malkar

      Arba avgandan sora col körgüztüvçü köb bolur.

      (Araba devrildikten sonra yol gösteren çok olur)

      Türkiye

      Araba devrildikten sonra yol gösteren çok olur. (Özdemir 1981: 27)

      Karaçay-Malkar

      Arbanı allı kalay barsa artı da alay baradı.

      (Arabanın önü nasıl giderse, arkası da öyle gider)

      Türkiye

      Arabanın ön tekerleği nereden geçerse art tekerleği de oradan geçer. (Özdemir 1981: 27)

      Karaçay-Malkar

      Ayıbsız teng izlegen tengsiz kalır.

      (Ayıpsız arkadaş arayan arkadaşsız kalır)

      Türkiye

      Ayıpsız yar arayan yarsız kalır. (Özdemir 1981: 35)

      Karaçay-Malkar

      Az bergen cürekden, köb bergen baylıkdan.

      (Az veren yürekten, çok veren zenginlikten)

      Türkiye

СКАЧАТЬ